به گزارش ایسنا به نقل از ام آی تی نیوز، بلعیدن قرص برای بیشتر کودکان و حتی برخی از بزرگسالان، دشوار است. پژوهشگران دانشگاه "ام آی تی" (MIT) و "بیمارستان بریگام و زنان" (BWH) برای سهولت بخشیدن به مصرف این داروها، نوعی ژل دارورسان ابداع کرده اند که قورت دادن آن بسیار آسان تر است و میتوان از آن برای تجویز انواع گوناگون دارو استفاده کرد.
این ژل های ساخته شده از روغن های گیاهی مانند روغن کنجد را میتوان در بافت های مختلف، از یک نوشیدنی غلیظ گرفته تا ماده ای شبیه به ماست تهیه کرد. به گفته پژوهشگران، این ژل ها بدون نیاز به یخچال هم پایدار هستند. این ویژگی می تواند دسترسی به آن ها را برای کودکان ساکن کشورهای در حال توسعه آسان تر کند و برای کودکان هر منطقه دیگری نیز مفید باشد. همچنین، این ژل ها میتوانند به بزرگسالانی که در بلعیدن قرص ها مشکل دارند، مانند افراد مسن یا افرادی که دچار سکته مغزی (stroke) شده اند، کمک کنند.
"جیووانی تراورسو" (Giovanni Traverso)، استاد مهندسی مکانیک دانشگاه ام آی تی و متخصص گوارش بیمارستان بریگام و زنان گفت: این پلتفرم، توانایی ما را در کارهایی که می توانیم برای کودکان انجام دهیم و همچنین برای بزرگسالانی که در دریافت دارو مشکل دارند، تغییر می دهد. این سیستم باتوجه به سادگی و هزینه پایین خود میتواند تاثیر فوق العاده ای در سهولت مصرف دارو برای بیماران داشته باشد.
تراورسو و همکارانش در این پژوهش که با بودجه "بنیاد بیل و ملیندا گیتس" (BMGF) انجام شده است ، نشان دادند که میتوانند از ژل ها در ارائه چندین نوع دارو برای درمان بیماری های عفونی، در همان دوزهایی استفاده کنند که معمولا در قرص های مورد استفاده در آزمایش های حیوانی به کار می روند. این گروه پژوهشی اکنون در حال برنامه ریزی یک آزمایش بالینی هستند که انتظار میرود ظرف چند ماه آینده آغاز شود.
بلعیدن آسان
این گروه پژوهشی حدود ۱۰ سال پیش ، هنگام کار کردن روی انواع دیگری از سیستم های دارورسانی قابل بلعیدن، در مورد راه‌های جدیدی برای آسان تر کردن مصرف داروهایی فکر کردند که معمولا به صورت قرص تجویز می شوند. راهبردهایی وجود دارند که میتوانند به سهولت این امر کمک کنند ولی هیچ کدام راه حل کاملی نیستند. بعضی از آنتی بیوتیک ها و سایر داروها را میتوان با آب مخلوط کرد ولی برای این کار، آب باید تمیز باشد و داروها پس از مخلوط شدن باید در یخچال نگهداری شوند. همچنین، این راهبرد برای داروهایی که در آب حل نمی شوند، کارآمد نیست.
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی امکان دارد سعی کنند داروهایی را که فقط به صورت قرص دردسترس هستند، در آب حل کنند تا کودکان بتوانند آن ها را بنوشند ولی این راهبرد نیز به منبع آب تمیز نیاز دارد و اگر قرص ها برای بزرگسالان تجویز شوند، امکان دارد درست کردن آن دشوار باشد.
پژوهشگران هنگام تلاش برای رسیدگی به این مشکلات، توسعه یک سیستم دارورسانی را آغاز کردند که ارزان، خوش طعم ، پایدار در دماهای شدید و سازگار با بسياري از داروهای گوناگون باشد. همچنین، آن ها می خواستند مطمئن شوند که داروها نیازی به مخلوط شدن با آب ندارند و این سیستم میتواند به صورت خوراکی یا شیاف مصرف شود.
از آنجا که پژوهشگران می خواستند فرمول آن ها با داروهایی که نمی توانند در آب حل شوند کار کند، تصمیم گرفتند روی ژل های مبتنی بر روغن تمرکز داشته باشند. چنین ژل هایی که با نام "اولئوژل" (oleogel) نیز شناخته میشوند، معمولا در صنایع غذایی برای تغییر بافت غذاهای روغنی و همچنین برای بالا بردن نقطه ذوب شکلات و بستنی مورد استفاده قرار می گیرند.
"آمیا کرتان" (Ameya Kirtane)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این روش، امکان ارائه داروهای بسیار آبگریز را فراهم کرد که نمی توان آن ها را از طریق سیستم های مبتنی بر آب به بدن رساند. همچنین، این روش به ما امکان می دهد تا این فرمول ها را در طیف گسترده ای از بافت ها ارائه دهیم.
پژوهشگران، انواع گوناگونی از روغن های گیاهی مانند روغن کنجد، روغن پنبه دانه و روغن بذر کتان را مورد بررسی قرار دادند. آن ها روغن ها را با موادی مانند موم زنبور عسل و موم سبوس برنج ترکیب کردند و دریافتند که با توجه به غلظت و نوع روغن و عامل تبدیل کننده به ژل می توانند بافت های متفاوتی را به دست بیاورند. برخی از ژل ها در نهایت ، بافتی شبیه به یک نوشیدنی غلیظ مانند شیک پروتئینی داشتند؛ در حالیکه برخی دیگر بیشتر شبیه به ماست یا پودینگ بودند.
پژوهشگران برای شناسایی ژل هایی که خوش طعم تر هستند، با شرکت "سنسوری اسپکتروم" (Sensory Spectrum) همکاری کردند. آنها به واسطه کار کردن با پنل های حرفه ای شرکت دریافتند که جذاب ترین ژل ها، جمعی هستند که از روغن هایی ساخته شده اند که طعمی خنثی مانند روغن پنبه دانه یا طعم آجیلی مانند روغن کنجد دارند.
دارورسانی
پژوهشگران تصمیم گرفتند ژل خود را با سه داروی نامحلول در آب آزمایش کنند که از فهرست داروهای ضروری "سازمان جهانی بهداشت" (WHO) برای کودکان انتخاب شده بودند؛ "پرازیکوانتل" (praziquantel) که برای درمان عفونت های انگلی استفاده می شود. "لومفانترین" (lumefantrine) که برای درمان مالاریا بکار میرود و "آزیترومایسین" (azithromycin) که برای درمان عفونت های باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرد.
کرتان گفت: بسياري از کارهایی که ما در این پژوهش انجام دادیم، روی داروهای مربوط به بیماری های عفونی متمرکز بودند ولی از نظر فرمول، مهم نیست که چه دارویی را در این سیستم ها قرار می دهیم.
پژوهشگران دریافتند که برای هر یک از این داروها، اولئوژل ها می توانند دوزهایی برابر یا بالاتر از مقادیر قابل جذب قرص ها را در آزمایش ها روی حیوانات ارائه دهند. همچنین، آن ها نشان دادند که یک داروی محلول در آب که آنتی بیوتیکی به نام "موکسی فلوکساسین هیدروکلراید" (moxifloxacin hydrochloride) است، می تواند با موفقیت توسط اولئوژل تحویل داده شود.
پژوهشگران برای ایجاد امکان استفاده از این فرمول ها در مناطقی که امکان دارد به یخچال دسترسی نداشته باشند، آنها را به گونه ای طراحی کرده اند که بتوانند در دمای ۴۰ درجه سلسیوس، برای چندین هفته و تا دمای ۶۰ درجه سلسیوس برای یک هفته پایدار باشند. چنین دمای بالایی، غیرمعمول است اما زمانی که داروها با کامیون های بدون یخچال حمل میشوند، عجیب نیست.
پژوهشگران، تائیدیه "سازمان غذا و داروی آمریکا" (FDA) را برای اجرای مرحله اول آزمایش بالینی اولئوژل خود دریافت کرده اند و امیدوارند آنرا طی چند ماه آینده در مرکز پژوهش های بالینی بیمارستان بریگام و زنان آغاز کنند.
این پژوهش، در مجله "Science Advances" به چاپ رسید.
- 12
- 5
