سلول ها در طول چند دهه زندگی و فعالیت، آسیب های وارد به دی ان ای را در خود انباشته می کنند که در نهایت موجب توقف، تقسیم و تکثیر آن ها می شود. این سلول های به اصطلاح پیر یا زامبی معمولاً توسط سیستم ایمنی پاک میشوند ، ولی با افزایش سن شروع به تجمع در بدن می کنند و هنگامی که تجمع پیدا کردند، ترکیبات التهابی ترشح می کنند که بر بافت های اطراف خود تأثیر می گذارند.
این روند با طیف وسیعی از علائم پیری، از چین و چروک و موهای سفید گرفته تا افزایش خطر ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت و زوال عقل مرتبط است.
بنا بر اعلام وبگاه نیو اطلس، جای تعجب نیست که این سلول های پیر اخیراً به هدف اصلی تحقیقات ضد پیری تبدیل شده اند. دسته ای از داروهای شناخته شده بعنوان سنولیتیک( senolytics) برای پاکسازی این« سلول های زامبی» طراحی شده اند و نتایج نشان داده است که در کاهش بیماری های مرتبط با افزایش سن و حتی افزایش طول عمر و سلامتی مؤثر هستند.
ولی امکان دارد داستان پیچیده تر از آن چیزی باشد که ما فکر می کنیم. محققان دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو( UCSF) در یک مطالعه جدید دریافتند که سلول های پیر را میتوان در بافت های جوان و سالم در تعداد بیشتری از آنچه قبلا تصور می شد، یافت و به نظر میرسد که آنها نقشی کلیدی در ترمیم آسیب ها دارند.
این تیم با ترکیب ژنی به نام p16 که بیش از حد در این سلول های زامبی بیان می شود، با یک پروتئین فلورسنت، روش موثرتری برای تصویربرداری از سلول های پیر ابداع کردند. این باعث می شود سلول ها زیر نور فرابنفش به رنگ سبز روشن درآیند و به آنها اجازه می دهد واضح تر از تکنیک های فلورسانس قبلی دیده شوند.
تیم تحقیقاتی با استفاده از این روش، سلول های پیر بیشتری را در بافت های جوان شناسایی کرد و حتی شواهدی پیدا کرد که نشان می داد آنها در مدت کوتاهی بعد از تولد ظاهر می شوند. به نظر میرسد آنها فاکتورهای رشدی ترشح می کنند که سلول های بنیادی را برای ترمیم آسیب بافت تحریک می کند و این فرآیند میتواند در سلول های پیر توسط سلول های ایمنی مانند ماکروفاژها و مونوسیت ها فعال شود.
این تیم دریافت که سلول های پیر تمایل دارند در کنار سلول های بنیادی در بافت های بیرونی که با دنیای خارج در تماس هستند، قرار بگیرند. بافت هایی مانند ریه ها، روده ها و پوست که باید در خصوص اینکه کدام عوامل خارجی برای ورود انتخاب شوند، تصمیم بگیرند. آسیب سلولی میتواند در این بافت ها رخ دهد، به همین علت است که سلول های پیر برای تحریک ترمیم وجود دارند.
این تیم در آزمایش هایی که روی موش ها انجام شد، یک ترکیب سمی را به بافت ریه تزریق کرد و متوجه شد که موش هایی که تحت درمان با داروهای سنولیتیک قرار می گیرند- داروهایی که سلول های پیر را از بین می برند- دیگر نمی توانند آسیب به سطح بافت ریه را ترمیم کنند.
در حالی که این یافته ها همه مزایایی را که در خصوص داروهای سنولیتیک احراز شده است، خنثی نمی کند، ولی سؤالاتی را در خصوص از بین بردن بی رویه تمام سلول های پیر ایجاد می کند.
مدیر مؤسسه تحقیقات پیری دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو گفت:مطالعات نشان می دهد که تحقیقات مربوط به داروهای سنولیتیک باید بر شناسایی و هدف قرار دادن سلول های زامبی مضر، شاید در نخستین بروز نشانه های بیماری تمرکز کند، در حالی که سلول های مفید را دست نخورده باقی بگذارد.
وی افزود:این یافته ها بر نیاز به تولید داروهای بهتر و مولکول های کوچکی تأکید می کند که زیرمجموعه های خاصی از سلول های پیر را که به بازسازی و ترمیم آسیب نقش دارند، هدف قرار دهند.
این تحقیق در مجله« ساینس»( Science) منتشر شده است.
- 14
- 4
