به گزارش ایسنا، بیماری التهابی روده( IBD) مجموعه ای از مشکلات التهابی مخاطی بوده که بر روده کوچک، بزرگ یا هر دو اثر می گذارد. از قرن گذشته شیوع IBD بطور مداوم افزایش یافته و به بسیاری از افراد جمعیت شهری در جوامع توسعه یافته اسیب رسانده است. پژوهشگران در مطالعه ای ارتباط بین استفاده از مواد شوینده و پاک کننده و پیدایش بیماری کولیت اولسراتیو را بررسی کرده اند.
در این پژوهش که توسط زهره باری، استادیار مرکز تحقيقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی مازندران، سعید اوسطی، استادیار مرکز تحقیقات ملی تغذیه، رضا همایونفر، استادیار مرکز تحقیقات بیماری های غیرمیکروبی فسا و حافظ فاخری، استاد مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شده، آمده است:« بیماری التهابی روده یک بیماری سیستمیک با اتیولوژی ناشناخته است که عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی در بروز آن دخیل است. دو نوع اصلی IBD بیماری کرون و کولیت اولسرتیو است. در حالیکه کولیت اولسرتیو صرفا به روده بزرگ محدود است کرون میتواند هر قسمتی از دستگاه گوارش از دهان تا مقعد را درگیر کند.»
در این مقاله آمده است:« طبق مطالعه ای در انگلستان، هر فرد بالغ بطور متوسط روزانه یک ميلي گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدنش ماده شوینده یا پاک کننده می خورد و نیز با توجه به این که در یک مطالعه حیوانی، خوردن نوعی ماده پاک کننده باعث القای کولیت شد، بنابراین این مطالعه با هدف تعيين ارتباط میان استفاده مکرر از شوینده ها و سفیدکننده های حاوی کلر با بروز کولیت اولسرتیو( UC) در شهرستان ساری( شهری با شیوع بالای IBD) پذیرفت.»
در این مطالعه تحلیلی مورد- شاهدی، تمامی بیماران مبتلا به UC که طی شش ماه از زمان اولین مراجعه، بیماریشان تشخیص داده شد و طی سال های ۹۶- ۱۳۹۳ برای ویزیت به بیمارستان امام خمینی( ره) ساری مراجعه کرده بودند انتخاب شدند. گروه کنترل حاوی بیمارانی بوده است که به علت تروما در بخش ارتوپدی همین بیمارستان بستری و سابقه هیچ بیماری زمینه ای نداشتند.
طبق آن چه در این مقاله آمده، گروه کنترل با گروه مورد به لحاظ جنس، سن، استعمال تنباکو، استفاده الکل و خوردن قرص های ضدبارداری یکسان سازی شدند و بیماران با هرگونه سابقه بیماری گوارشی و متابولیک از گروه کنترل جدا شدند.
نویسندگان این مقاله بیان کردند:« در پایان با در نظر گرفتن اینکه تمامی بیماران طی سال های ۹۶- ۱۳۹۳ برایشان تشخیص کولیت اولسراتیو داده شده بود بعنوان گروه بیمار پذیرفته شدند. مجموعا ۶۵ بیمار کولیت اولسراتیو و ۱۳۵ شرکت کننده کنترل وارد مطالعه شدند. همچنين رضایت نامه کتبی آگاهانه از همه شرکت کنندگان گرفته شد.»
طبق این مقاله« ۴۶.۲ درصد از بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو مرد و ۵۳.۸ درصد زن بودند. عمده بیماران سن کمتر از ۵۰ سال و عمدتا متاهل بودند. پس از یکسان سازی برای عوامل موثر احتمالی مانند جنسیت، سن و شغل، مشاهده شد شانس ابتلا به کولیت اولسراتیو در بین افرادی که در معرض مواجهه ماهانه، هر دو هفته یک بار، هفتگی و روزانه با مواد شوینده بودند به ترتیب ۴، ۲۳، ۲۶ و ۱۰۴ برابر بیشتر از افرادی بود که به ندرت با شوینده ها سروکار داشتند.»
محققان می گویند:« طبق نتایج مطالعه حاضر، استفاده مکرر از مواد شوینده در زندگی روزانه با خطر بالای ابتلا به کولیت اولسراتیو همراه بوده است. شیوع بیماری های التهابی روده از اوایل قرن گذشته به شدت افزایش داشته است. این بیماریها اغلب جمعیت شهری در جوامع توسعه یافته را هدف قرار می دهند.»
در این پژوهش آمده است:« این مفهوم که بهبود مراقبت های بهداشتی با افزایش بروز بیماری های التهابی روده در ارتباط است، منجر به فرضیه بهداشتی شده است. براساس این فرضیه، رشد شاخص های بهداشتی زندگی و مواجهه کمتر با میکروارگانیسم های مختلف منجر به سیستم ایمنی حساس تر و واکنش های نامناسب تر به باکتری های غیرمضر می شود.»
نویسندگان در بخش دیگری از این مقاله می گویند:« ورود مواد شوینده به دستگاه گوارش، از طریق اسیب به پرزهای مخاطی می تواند محیط را برای ورود پاتوژن ها و به هم ریختن تعادل میکروفلورای روده فراهم کند. اگر چه نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ارتباط میان استفاده مکرر از مواد شوینده و بروز کولیت اولسراتیو وجود دارد ، ولی باتوجه به تعداد کم بیمارانی که اخیرا مبتلا به کولیت اولسراتیو شده اند، پذیرش ارتباط علت و معلولی بین مصرف مواد شوینده و کولیت اولسراتیو نیاز به انجام مطالعاتی با حجم نمونه بیشتر دارد.»
باری و همکارانش معتقدند اگر چه آموزش همگانی در خصوص استفاده صحیح از مواد شوینده و آبکشی صحیح ظروف ضروری است، ولی هنوز توصیه اختصاصی برای این منظور زود است.
این مقاله در شماره صدوهفتاد و نهم مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتشر شده است.
- 13
- 6
