يك روز مانده به آخرين روز از چهل‌و‌هشتمين ماه از حضور سياستمدار ٦٩ ساله در ساختمان پاستور با خبر پيروزي دوباره همراه بود تا سال‌هاي حضور او در اين ساختمان تمديد و ضرب در دو شود. در مناظره‌ها درخشيده بود بدون آنكه وعده‌اي شبيه به رقبايش داده باشد. راي بيشتري از دوره قبل آورد بدون آنكه تخريب‌هاي رقبايش تاثير گذاشته باشد. از همان شامگاه ٢٩ خرداد كه صف‌هاي شركت‌كنندگان در انتخابات تمام نمي‌شد معلوم بود كه مرد ٦٩ ساله اعتدال‌گرا كه اين روزها فاصله‌اي با اصلاح‌طلبي ندارد پيروز انتخابات است.
١٤٠٠ روز بر او در پاستور گذشته بود. ١٤٠٠ روز پيش با حمايت آيت‌الله هاشمي و رهبر اصلاحات به ميدان آمده بود و اين‌بار رهبر اصلاحات خلأ حضور آيت‌الله را هم پر كرده بود. روحاني كه چهار سال پيش كليد به دست به ساختمان پاستور رفته بود حالا روزهاي سخت و مهمي را پيش رو دارد. ١٤٦٠ روز، پيش رويش است كه بايد در آن كابينه جديد تشكيل بدهد و نيمه‌كاره‌ها را به اتمام برساند. روحاني از لحاظ سياسي هم مرد چهار سال پيش نيست. محافظه‌كاري‌اش كمتر شده و او نزديك‌تر از هميشه به پايگاه اصلاح‌طلبي است و قدرداني‌اش را بارها ابراز كرده است. همين هم هست كه مي‌رود تا روحاني متفاوتي براي دوره دوم بسازد.
روزهاي سخت و آسان با دو پارلمان
چهار سالي كه گذشت روزهاي سخت براي روحاني كم نداشت. از همان روزهاي ابتدايي كار با مجلس يكدست اصولگرايي كه اصولگرايان تندرويش گوي سبقت را از يكديگر مي‌ربودند تا حلقه‌اي كه در پارلمان تشكيل شده بود تا به همه گزينه‌هاي پيشنهادي او «نه» بگويند. سختي كار با مجلس با سختي مذاكره با طرف‌هاي خارجي تازه شروع روزهاي سخت براي حسن روحاني بود.
وزرا از روزهاي هفته بيشتر آن را در مجلس به سر مي‌بردند و در همان سال‌هاي ابتدايي يك وزير دولت قرباني ماجرايي دنباله‌دار تحت عنوان بورسيه‌ها شد. كمي بعدتر برجام به پايان رسيده بود و حالا منتقدان دنبال ميوه‌هاي برجامي بودند كه نهالش نوپا و تازه بود. حسن روحاني دو سال ابتدايي كاري خود را با يك مجلس اصولگراي تندرو گذراند. هرچند كه رييس مجلس و حلقه اطرافيانش با او همراه بودند و ياري‌اش مي‌كردند اما بازهم تندروها بودند كه سر و صداي‌شان از پارلمان به عنوان صداي اصلي شنيده مي‌شد. مشكل در اسفند ماه ٩٤ حل شد. آنجايي كه در انتخابات مجلس اصولگرايان معتدل و اصلاح‌طلبان پيروز اصلي بودند و باعث شد تا فصل شيرين و خوش روابط ميان مجلس و دولت آغاز شود. برجام اما در همان روزهاي تند مجلس دهم با مديريت علي لاريجاني به تصويب رسيد تا مجلس دهم جز روزهاي سخت يك دستاورد شيرين هم براي دولت داشته باشد.
منتقدان قسم خورده
او اما بيشتر از هر رييس‌جمهور ديگري با منتقدانش مواجهه داشت؛ منتقداني كه از هيچ چيز نگذشتند تا او را در چهار سالي كه گذشت به زمين بزنند. منتقدانش اما امكانات داشتند و حاشيه امن. همين هم بود كه هر كس شرايط روحاني را مي‌ديد آن را سخت‌تر از دولت‌هاي سابق ارزيابي مي‌كرد. منتقدان او اما در ماه‌هاي منتهي به انتخابات ويژه برنامه تخريبي داشتند. تخريب‌ها آنقدر گسترده بود كه دولتي‌ها براي پاسخگويي به اين تخريب‌ها وقت كم مي‌آوردند. از سند ٢٠٣٠ گرفته تا ماجراي وزير آموزش و پرورش موضوعاتي بود كه رقباي دولت تمام تلاش‌شان را كردند تا با توسل به آنها، نتيجه انتخابات را گونه ديگري رقم بزنند. تخريب‌ها در چهار سال همواره سير صعودي داشت. روحاني با وجود اين همه شنيدن انتقاد بازهم متهم به بدرفتاري با منتقدانش بود اما با اين حال تمام تلاش‌هاي چهار سال اخير مخالفان دولت براي زمين زدن حسن روحاني جواب نداد.
روزهاي سخت ديپلماسي
برجام دستاورد شماره يك حسن روحاني براي ايرانيان بود. براي رسيدن به آن هم دو سال و نيم مذاكره شد تا به نتيجه دلخواهي كه مطابق با منافع ملي است برسند. با اين همه رسيدن به اين هدف با سختي‌هاي بي‌شماري همراه بود. سختي‌ها اما در روزهاي مذاكره آنقدر افشا نشده بود تا اينكه حسن روحاني در آخرين روز از تبليغات انتخاباتي‌اش بخش‌هايي از آن را رو كرد تا مردم بدانند در روزهاي سخت مذاكره مخالفان دولت براي به نتيجه نرسيدن مذاكرات هسته‌اي چه كرده بودند. او در اين مورد گفت: «ما پيشرفت كشور با آرامش را مي‌خواهيم، ما كه حرفي نداريم، شما مي‌خواهيد دستگاه فرهنگي و خبرگزاري و تجارت و شركت داشته باشيد، حرفي نداريم، مي‌گوييم جا را براي مردم تنگ نكنيد. از بودجه دولت براي تخريب دولت نگيريد.
شما ٤ سال است كه دولت را تخريب كرديد، در رسانه‌ها، روزنامه‌هاي‌تان، چرا اين كار را كرديد؟ مگر دولت نماينده مردم ايران نبود؟ بگذاريد يك خاطره ديگر براي شما بگويم. ديگر حالا امروز مشهد است (خنده). وي گفت: «شما در مذاكرات هسته‌اي به ما كمك نكرديد، اشكال ندارد. شما در مذاكره با كشورهاي بزرگ به ما تهمت زديد، اشكال ندارد اما اين مردانگي بود كه شب مذاكره با تلفن ناشناس آقاي ظريف و عراقچي را تحت فشار قرار دهيد؟ چرا از پشت خنجر زديد؟ چرا به ملت خنجر زديد؟ چرا نگذاشتيد ما سريع‌تر مسائل تحريم را حل كنيم.» اما مشكلات روحاني در عرصه سياست خارجي تنها منحصر به برجام نبود.
حمله برخي عوامل سازماندهي شده به سفارت عربستان در ايران فصل جديدي از مشكلات را در روابط ايران و عربستان پديد آورد كه در ادامه مشكلات بسيار بيشتري را فراهم آورد. آنگونه كه در مناظرات انتخاباتي هم اسحاق جهانگيري، معاون اول او از تصميم حمله به سفارت عربستان انتقاد كرد و آن را موجب متوقف شدن صنعت توريسم از كشورهاي عربي دانست.
گره بزرگ سياست داخلي
سياست داخلي از همان روزهاي ابتدايي دولت يازدهم گره كور و بزرگ دولت حسن روحاني بود. از فضاي امنيتي در سياست تا خواسته‌هايي كه در بن‌بست سياست مانده بود. تقاضاهايي همچون رفع ممنوع‌التصويري رييس دولت اصلاحات و رفع حصر رهبران معترض به نتايج انتخابات ٨٨ از جمله موضوعاتي بود كه حسن روحاني براي حل آنها تا اندازه‌اي با مشكل مواجه بود اما او در روزهاي تبليغات انتخابات رياست‌جمهوري بارها اعلام كرد كه براي حل آنها عزم جدي دارد و حالا بايد ديد كه روحاني در فرصت چهار ساله دومش براي حل آنها چه مي‌كند.
- 19
- 4
