در سال ۹۰ زمانی که اختلاس ۳ هزار میلیاردی برملا شد، اتفاقی موازی رخ داد که اشاره به دو نام شیث رضایی و رضا نصرتی گویای ماجراست. در آن دوره رسانهها که البته به صورت راهبردی و کنترل شده آنقدر به حرکت این دو بازیکن پرداختند که اختلاسی با آن عظمت نادیده گرفته شد! روز گذشته که در حال نگاهی به صفحه اینستاگرام خود بودم متوجه خبری شدم که گویا اهالی سرزمین عکسها را شدیدا رنجانده بود. خبر تکراری بود؛ قرار بر این بود که یک شبکه اجتماعی دیگر در ایران فیلتر شود؛ تنها به جای کلمه توییتر، تلگرام، فیسبوک، پینترست و ... این بار از کلمه اینستاگرام استفاده شد.
«برخی» خبر فیلتر شدن اینستاگرام درفضای اجتماعی و اقتصادی فعلی کشور را یک سیاست میدانند که در پس آن مسئولان افکار عمومی را از فضای کنونی کشور دور کنند. در عین حال اگر این خبر صحت داشته باشد، بخشی از فعالان در شبکه اینستاگرام که به طور قانونی به تبلیغ محصولات خود میپرداختند و به نوعی فضای کسب و کار رابرای خود فراهم کرده بودند، بازار خود را از دست میدهند؛ این سوای بخش سرگرم کننده اینستاگرام است که تقریبا همه ما با آن آشناییم.
مردم، مهره های شطرنج یک بازی سیاسی
وزیر ارتباطات ایران، محمدجواد آذری جهرمی که تقریبا در اولین برخورد با تمام خبرهای مربوط به فیلتر شدن یکی از شبکههای اجتماعی در دولت دوازدهم واکنشی مشابه نشان داده است. این بارنیز در اولین واکنش خود به فیلتر شدن اینستاگرام در صفحه توییتر خود به گونهای تازهتر با آن برخورد کرده است. او نوشته است: «موضوع پیگیری برخی برای فیلتر سرویسهای مختلف اینترنتی تازگی ندارد. رفع فیلتر توییتر در صف انتظار جلسه کارگروه تعیین مصادیق قرار دارد. آنچه تازگی دارد طرح یک موضوع قدیمی توسط برخی از رسانهها برای انحراف افکار عمومی از مطالبهگری «شفافسازی» سوءاستفادهکنندگان ارزی اخیر است.»
آذری جهرمی در حالی خبررفع فیلتر را یک موضوع رسانهای عنوان میکند که روی واژه شفافسازی نیز تاکید کرده است. به زبانی سادهتر با انتشار چنین اخباری قصد این است که نگاه عموم در وضعیت کنونی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور به سمت دیگری حرکت کند. گام یا بهتر است بگوییم پولتیکی که بیش از این بارها توسط سیاستمداران ما در موضوعات مختلف استفاده شده است و البته جواب هم داده!
این در حالی است که پیش ازاین نیز آذری جهرمی نسبت به چنین موضوعی هشدار داده بود. او در توییتی دیگر پیش از این نوشته بود: «شایعه هایی که در خصوص قطع دائمی شبکههای اجتماعی مطرح میشود صحت ندارد و به نظر میرسد هدف آنها ایجاد نارضایتیهای اجتماعی و بدبینی عمومی است.»
یک خبر ساده اما پیچیده!
جدا از این موضوع که منظور آذری جهرمی از «برخی» در عبارت «موضوع پیگیری برخی برای فیلتر سرویسهای مختلف اینترنتی تازگی ندارد» چه کسانی است، باید به این موضوع پرداخت که فیلتر شدن اینستاگرام چه تاثیری درروند اجتماعی-مجازی کشور دارد و دو اگر به صحبتهای آذری جهرمی استناد کنیم باید پرسید که چرا «برخی» خواستار دور شدن مردم از حقیقت و وضع فعلی اجتماعی، اقتصادی خود هستند؟
بامداد روز چهارشنبه این خبر در خروجی خبرگزاریها قرار گرفت: اینستاگرام فیلتر میشود. شاید بهتر است در وهله اول این خبر را جمله به جمله مرور کنیم.
به گزارش خبرگزاری «فارس» حجتالاسلام محمد مصدق، معاون اول دادستان کل کشور با مطرح کردن این خبر گفته بود: «فیلترینگ شبکه اجتماعی اینستاگرام در دستور کار دادستانی کل کشور قرار گرفته است.»
این به این معنا است که هنوز اتفاقی رخ نداده است؛ چرا که تنها در دستور کار قرارگرفته است و بسیاری از ما میدانیم که بسیاری از چنین مواردی در دستورکار قرار دارد اما به مرحله اجرا درنیامده! در ادامه خبر به دنبال علت در دستور کار قرارگرفتن اینستاگرام خواهیم بود.
حجتالاسلام محمد مصدق در خصوص فعالیت برخی از افراد تحت عنوان سلبریتی در فضای مجازی و جمع آوری پول به بهانه کمک به افراد بی بضاعت که منجر به کلاهبرداریهای متعددی شده است، اظهار کرد: «دادستانی کل کشور به عنوان مدعی العموم به این موضوع ورود کرده است.»
وی با بیان اینکه تعدادی از این افراد شناسایی شده اند، گفت: «در برخی استانها پروندههایی در حال رسیدگی است و دادستانی کل وظیفه خود میداند با کسانی که از احساسات پاک مردم سوء استفاده میکنند و اخیراً هم در تلویزیون یک موردی بوده است، برخورد کند.»
معاون اول دادستان کل کشور تصریح کرد: «در همین راستا فیلترینگ اینستاگرام در دستور کار قرار گرفته و آقای خرمآبادی در معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور به صورت جدی پیگیر این موضوع شده و باید ببینیم چه اتفاقی می افتد.»
مصدق با بیان اینکه این گونه اقدامات باعث بی اعتمادی به نهادهای متولی امر کمکرسانی به مردم شده است، گفت: «ما باید با عملکرد خودمان دست این افراد را قطع و اعتماد را به جامعه بازگردانیم.»
در سه بخش پایانی مصاحبه ای که فارس منتشر کرده است به سه موضوع اشاره میشود. حضور خانمی در برنامه ماه عسل و جمعآوری مبلغ زیادی که برای مبارزه با یک بیماری جمع آوری شده بود. دومین موضوع اشاره به واژه «برخی» در توییت آذری جهرمی بود و سومین موضوع نیز «اهداف» در دستور کار قرار گرفتن فیلتر اینستاگرام است.
نوبت به «بازار» اینستاگرام رسید؟
اگر به اهداف گفته شده از فیلترینگ اینستاگرام اندیشه کنید و آن را با محیطی که روزانه زمان زیادی را صرف آن میکنید، در مقام مقیاس قرار دهید، کمی تعارض را مشاهده خواهید کرد. آنچه در اولین نگاه در اینستاگرام وجود دارد صفحات بسیاری است که مربوط به زندگی فامیل، دوستان و آشنایان میشود؛ آنها زندگی شخصی خود را از خوراکیها، رستوران رفتنها، خرید کردنها، مهمانی گرفتنها و بسیاری دیگر که به آن لحظات خوبی زندگی میگویند به نمایش میگذرانند.
تا اینجای کار اتفاق غیرقانونی خاصی رخ داده است؟ سپس بخش بعدی به صفحاتی مربوط میشود که با ارائه محتوای طنز، کمدی، علمی، فرهنگی وبه طور کلی آموزههای روز و معرفی فیلمها، کتابها، موسیقیها و ... سعی در سرگرم کردن و البته جذب فالوئر دارند. هرچند بخش کمی ازاخبار از طریق اینستاگرام منتقل میشود اما برخی از صفحات نیز در اینستاگرام به کار خبری مشغول هستند.
اگر کاربر اینستاگرام هستید چشمتان به هشتگ «احمق ها را معروف نکنیم» خورده است. در ادامه با صفحاتی در اینستاگرام مواجه میشویم که آنها را با اسامی مختلفی میشناسیم. «پلنگ«ها که با کیلیپهای سلفی خود به هرکاری دست میزنند که معروف شوند یا آنها که میرقصند و یا آنها که در بخش لایو اینستاگرام به گونهای رفتار میکنند که مردم به آنها احمق میگویند!
از این دست از صفحات هرچند کم هستند اما بسیاری برای رفع بیحوصلگی به آنها مراجعه میکنند ؛ که هدف آنها نیز چیزی جز این نیست که، دیده شوند.
بخش اصلی مربوط به اینستاگرام مربوط به فضای کسب و کار است. بسیاری از بِرندهای جهانی، فروشگاههای بزرگ و کوچک داخلی، دستفروشان، مردان و زنانی که صنایع دستی تولید میکنند و بسیاری دیگر در اینستاگرام صفحه دارند و از این طریق با به نمایش در آوردن محصولات خود از مجراهای قانونی به فروش این محصولات میپردازند.
بسیاری از شرکتها خدمات جدید خود را از این مسیر در اختیار مشتریان خود قرار میدهند و به طور کلی فضای اینستاگرام با توجه به فراوانی کاربر و همچنین قابلیت تصویری در فضای کسب و کار تاثیر بسزایی دارد. حال اینکه فیلتر شدن آن موجب می شود در این فضای اقتصادی کشور بسیاری منبع درآمد مجازی خود را از دست دهند.
بخش زیادی از تفریحات روزانه مردم در کشورما معطوف به فضای مجازی میشود. این فضا علاوه بر تامین دقایقی سرگرم کننده برای مردم میتواند برای آنها آگاهی بخش نیز باشد. خبر فیلترینگ شبکه اجتماعی اینستاگرام از آن دسته از اخبار است که با توجه به اهمیت این شبکه برای مردم عزیز کشورمان، آنها را به خوبی از فضای فعلی کشور دور نگه میدارد. پایان این گزارش به مانند این عبارت است: برای رهایی از یک مشکل بزرگ تر به مشکلات کوچکتر فکر کن!
پویان خوشحال
- 12
- 5
