فرصت یک ساله مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی FATF تمام شده اما حواشی و اختلاف نظر درباره این لوایح باقی است. اعضای هیات دولت مدعی هستند که شورای نگهبان لوایح را رد نکرده و عینا به مجمع ارجاع داده و از این حیث حالا با اتمام فرصت یک ساله بررسی در مجمع تشخیص لوایح تایید شده است.
حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم ، عضومجمع تشخیص مصلحت نظام اما به عصرایران می گوید که شورای نگهبان این لوایح را تایید نکرده و در عمل با اتمام یک سال زمان مجمع پرونده FATF بسته شده تلقی می شود.
*مهلت قانونی بررسی پارلمو در مجمع مطابق آیین نامه داخلی مجمع – تبصره ۲ و ۳ ماده الحاقی ۲۵ – به پایان رسیده است و مطابق تصریح همین تبصره در این شرایط نظر شورای نگهبان تایید می شود. البته اعضای دولت می گویند شورای نگهبان این لوایح را رد نکرده و سخنگوی دولت نیز مطرح کرده اند که رییس جمهور با بررسی جزئیات مذاکرات بین دولت و مجلس و شورای نگهبان و مجمع تشخیص در این باره تصمیم نهایی را اتخاذ می کنند.
-در عمل کار این لوایح تمام شده و تصویب نشده تلقی می شود. شورای نگهبان این دو لایحه را مورد ایران قرار داده و از نظر شورا این دو لایحه قانونی نشده است .
در عمل با اتمام زمان بررسی آن در مجمع، نظر شورای نگهبان تایید و این لوایح مصوب نشده اند. علاوه بر این در نامه ای که ریاست مجلس شورای اسلامی برای مجمع تشخیص مصلحت ارسال کرده اند مساله "عدم بر طرف شدن اشکال شورای نگهبان توسط مجلس" قید شده که نشان می دهد ایرادات شورا به لوایح باقی بوده و تاییدی در این باره صورت نگرفته و مصوبه رد شده است.
* این که بررسی این لوایح یک سال طول بکشد و مکرر در دستورکار مجمع قرار نگیرد با تعمد بود؟ "اتلاف زمان برای تایید نظر شورا" نیت مجمع تشخیص مصلحت درباره پالرمو و CFT بود؟
-چنین قصدی در کار نبود بلکه با توجه به اشاره هایی که آمریکا از نظر تحریمی مطرح می کرد مجمع به دنبال این بود که در شرایط زمانی این لوایح بررسی شود؛ این تحریم ها در این شدت و ابعاد مطرح نباشد. چون با وجود این تحریم ها جمع‌بندی جمع از نظر اکثریت آراء بسیار روشن بود اگر چه هرگز در این باره رای گیری صورت نگرفت اما ارزیابی این بود که قطعا لوایح مورد قبول مجمع واقع نمی شد.
به همین علت اگر بنا بود مساله را در دستورکار قرار داده و رای گیری کنیم ، رد آن ها پیام منفی به اف ای تی اف می داد و کارگروه FATF به صورت رسمی می توانست اعلام کند که شما این کنوانسیون ها را رد کرده اید پس ریسک تجارت با ایران بالا است. طبیعی بود که در مجمع نمی خواستیم چنین برداشتی شود .
*اما در عین حال دید مثبت و نظر موافقی نسبت به لوایح نیز مطرح نبود؟
-برداشت اکثریت مجمع این بود که در صورت تصویب و الحاق این کنوانسیون ها مسیر نظارت FATF بر تمام معاملات ما در شرایط تحریمی باز می شود که این یعنی خودمان راه آن ها را برای نظارت بر دور زدن تحریم ها باز می کردیم که طبعا این برای کشور به مصلحت نبود. از این جهت مجمع صبروانتظار را در پیش گرفتیم تا وضعیت تحریم های آمریکا تعیین تکلیف شود.
*موافقان تصویب این لوایح مطرح می کنند که بدون تصویب این ولایح امکان اجرایی شدن اینستکس وجود ندارد.
اینستکس تا این لحظه چند گام برای اجرایی شدن برداشته است که باقی قضایا منوط به تصویب این لوایح می شود؟ این ها بهانه است. اراده ای برای این موضوع وجود ندارد.
*اروپا می گوید اجرای اینستکس منوط به تصویب این لوایح بوده است.
-دروغ می گویند.
*در مقابل نیز مخالفان تصویب مطرح می کردند با تحریم اخیر بانک مرکزی دیگر تفاوتی نمی کرد که این لوایح تصویب بشوند و این الحاق اتفاق بیافتد یا خیر.
- درست است. تصویب هم می شد گشایشی پدید نمی آمد. بانک مرکزی ما تحریم است و اروپا در میانه ایران و آمریکا به خواست آمریکا عمل می کند بنابراین از نظر اروپا عملا کماکان بانک مرکزی ما با پیوستن به CFT و پالرمو هم تحریم بود در نتیجه چه الحاق این کنواسیون ها تصویب می شد و یا نمی شد تحریم بانک مرکزی امر مسلم و تاثیرگذاری است.
*اما مساله پارلمو و CFT به مساله ای بین دولت و مخالفان دولت تبدیل شد.
- موضوع پالرمو و CFT مساله ای بین ایران و خارج از ایران بود و هست و نباید از آن برداشت جریان های سیاسی داخلی شود. مجمع تشخیص به واقع بر اساس مصلحت کلی کشور این رویه را در پیش گرفتند و به این نتیجه رسیدند که الحاق به این دو کنواسیون به صلاح نیست و موضوع را مسکوت گذاشتند تا این که اگر زمانی تحریم ها از بین رفت با شرایط جدید مساله را بررسی کنند.
*معدود چهره هایی که به صورت صریح علیه این لوایح موضع گیری کردند از جمله آقایان قالیباف، ولایتی و میرسلیم رقبای انتخاباتی آقای روحانی هم بودند.
- جایگاه افراد اقتضائاتی دارد. در انتخابات یک وجه و در مجمع تشخیص وجه دیگری از این اقتضائات مطرح است. انتخابات تمام و رقابت هم تمام شده است و از بن دندان به رهنمود رهبری معتقدیم که همه باید به دولت کمک کنند ولو این که این دولت با رای جریان انقلابی شکل نگرفته باشد اما دولت جمهوری اسلامی و قانونی است. نگاه سنگ اندازی مطرح نبوده و این تصور که مجمع به دنبال سنگ اندازی بوده تصور غلطی است و خود نوعی سیاسی کاری است.
* رییس جمهور تاکید دارد که عدم تصویب این دو لایحه هزینه های زندگی را در اقتصاد کشور تا ۲۰ درصد رشد می دهد و مسئولیت عدم تصویب این لوایح با مجمع تشخیص است.
-این صحبت از اساس خلاف واقع است. از این دست از اظهارات درباره برجام هم زیاد زده شد چرا که تصور می کردند با تصویب برجام سیل سرمایه گذاری خارجی به سوی ایران می آید و فروش نفت به نقطه پیش از تحریم باز می گردد. البته از این حیث من مخالفتی با تصویب برجام نداشتم اما با وجود دستیابی به برجام شرایط تغییر چندانی نکرد و خسارات نیز ادامه پیدا کرد.
* البته مطرح شده بود که تروریستی خواندن سپاه از سوی آمریکا بر فضای مجمع درباره این لوایح تاثیر زیادی گذاشته است . این مساله صحت دارد؟
-تصمیم از پیش از این موارد گرفته شده بود . مواردی از قبیل تحریم سپاه و تحریم رهبری و وزیر امورخارجه این موضع را تشدید کرد.
* فشار از بیرون از مجمع بر روی اعضاء زیاد بود؟ آقای انصاری مطرح کردند که تهدید به قتل شده اند.
-این موارد درباره اس ام اس هایی بود که برای اعضاء می رفت که در مذمت و نقد لوایح بود. تصور نمی کنم چیزی بیش از موضوع اس ام اس ها مطرح باشد . برای خود من چیری حدود ۷۰۰ اس ام اس دراینباره ارسال شد.
*از شماره های مشهد بود؟
-خیر از همه جا بود.
*پیش‌بینی شما از تصمیم FATF درباره ایران چیست؟
تصور نمی کنم ایران از وضعیت تعلیق در FATF خارج شود. آنچه اهمیت دارد مکانیسم کار در شورای FATF است به این شرح که ۳۷ کشور ونهاد در شورای نظارتی این کارگروه وجود دارد و اگر به اجماع رسیدند ایران را در لیست سیاه قرار دهند و یا در مقابل اگر به اجماع رسیدند ایران را در لیست سفید قرار دهد. در مورد ایران ابتدا به اجماع رسیدند و ایران در لیست سیاه قرار گرفت .
بعد که ایران اقداماتی را از قبیل دو قانون داخلی را تصویب و در صدد بررسی و تصویب دو کنوانسیون هم بر آمد مکرر مهلت دادند که آینده را ارزیابی کنند . مساله خروج ایران از وضعیت تعلیق – چه ورود به لیست سیاه و چه قرار گرفتن در لیست های خاکستری و سفید- نیازمند اجماع است. این اجماع با توجه به این که چند کشور از اعضای شورای نظارت FATF با ما تعامل فعالی دارند بعید است.
سیما پروانه‌گوهر
- 16
- 3
