به گزارش ایسنا، منطقه همدان، کرسی آزاد اندیشی علمی-دانشجویی «پشت پرده» با محوریت بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال کشورهای خاورمیانه و رژیم صهیونیستی در دهه اول انقلاب اسلامی در سالن سمینار دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا برگزار شد.
اویس اکبری، دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا در این نشست با بیان اینکه سیاست خارجی، الزاماً کنش های یک دولت در برابر سایر دولتهاست و وارد حوزه بررسی واکنشها نمیشود، گفت: کنش سازمانهای غیردولتی در نظام بینالملل و روابط بینالمللی را نیز نمیتوان در ذیل سیاست خارجی بررسی کرد چرا که موضوع اصلی سیاست خارجی تنها دولتها است.
وی با تاکید بر اینکه عوامل مختلفی بر سیاستگذاری دولتها در نظام بینالملل تاثیرگذار هستند، اظهار کرد: ارزشها و اعتقادات، زمینههای تاریخی و فرهنگی، تصویر کلی از سیاست بین الملل، مشکلات داخلی و افکار عمومی، ساختار نظام بینالمللی و نیازهای داخلی و گروههای اجتماعی از جمله عوامل مهم تاثیرگذار در سیاستگذاری دولتها هستند.
اکبری در ادامه سخنانش رویکرهای عمده در نظریات روابط بینالملل را به سه عنوان کلی واقع گرایی، ایده آلیسم، سازنده گرایی تقسیم کرد و به بررسی ویژگیهای آنان پرداخت و با اشاره به اینکه در رویکرد واقع گرایی یا رئالیسم دولتها بازیگران اصلی در عرصه روابط بین الملل هستند، تصریح کرد: در این مکتب اقتدار دولتها چیزی نیست که تحت الشعاع نهادها و سازمان های بین المللی شود.
این فعال دانشجویی افزود: از دیگر ویژگیهای رویکرد واقعگرایی اعتقاد به اصل آنارشی در ساختار بین المللی است به این معنا که هیچ قدرت یا دولت مسلط یا هژمونیک واحدی در ساختار بین الملل وجود ندارد و ما فقدان وجود یک دولت مرکزی را داریم.
اکبری با بیان اینکه در مکتب ایدهآلیسم یا آرمانگرایی نسبت به فطرت انسان بدبین نیستند و از این حیث واقع گرایان را نقد می کنند، تاکید کرد: مطلوب آنان عدالت، اخلاق، تبعیت از قانون و رعایت حقوق بشر است و سیاست قدرت را یک انحراف از اصول والای انسانی تلقی میکنند.
وی همچنین در ادامه سخنانش خاطرنشان کرد: در مکتب آرمانگرایی نهادهای بینالمللی دموکراتیک ابزاری برای تأمین امنیت بینالملل در عین تضمین آزادی شهروندان در مقابل دولتهای خود هستند.
این فعال دانشجویی مکتب سازندهگرایی، یکی از دیگر از مکتبهای سیاست خارجی را معرفی کرد و گفت: این رویکرد محصول پایان جنگ سرد و ناتوانی سایر رویکردها در پیش بینی یا تفسیر این اتفاق است.
وی با اشاره به اینکه در این رویکرد، روابط بینالملل بیقاعده نیست بلکه از یکسری اصول و قواعدی پیروی می کند، گفت: روابط بینالملل تعدادی از کنشگران سیاسی را دربرمیگیرد که در تعامل با یکدیگر هستند و این تعامل متقابل بر اساس قواعد و هنجارهایی که به صورت بین الاذهانی شکل گرفتهاند، صورت میپذیرد.
اکبری پس از ارائه چارچوب تئوریک این نشست، به بررسی تاریخچه روابط ایران و رژیم صهبونیستی پرداخت و با بیان اینکه در ۲۴ اسفند ۱۳۲۸، دولت وقت ایران شناسایی دوفاکتوی اسرائیل را اعلام کرد، گفت: بعد از انتشار این خبر دولتهای عربی، سیاستمداران ایران را متهم به دریافت رشوه از اسرائیل کردند و نسبت به گسترش روابط ایران و اسرائیل هشدار دادند و از سویی دیگر روحانیون نیز به اتخاذ سیاستهای حکومت که آنها را برخلاف منافع مسلمانان میدانستند، اعتراض کردند.
وی افزود: دکتر مصدق بعد از روی کار آمدن، روابط ایران با اسرائیل را برهم زد و شناسایی دوفاکتو را پس گرفت و کنسولگری ایران در اسرائیل را منحل کرد که بعد از این اقدام، روزنامههای عربی دکتر مصدق را با عنوان قهرمان ملی مورد خطاب قرار دادند.
اکبری در ادامه سخنانش انقلاب اسلامی ایران را نقطه پایانی روابط رسمی ایران و اسرائیل اعلام کرد و گفت: بعد از پیروزی انقلاب، گروه های مقاومت فلسطینی برای دیدار با رهبران انقلاب، به ایران سفر کردند و پرچم فلسطین بر بام ساختمان نمایندگی این کشور افراشته شد.
این فعال دانشجویی با بررسی دیدگاه ایدئولوژیک جمهوری اسلامی نسبت به مساله فلسطین اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران، همواره به صورت رسمی از اصطلاحاتی مانند رژیم اشغالگر قدس، رژیم صهیونیستی یا عنوان فلسطین اشغالی برای نامگذاری اسرائیل استفاده میکند.
وی در ادامه سخنانش به بررسی ادعاهایی مبنی بر رابطه غیررسمی ایران با اسرائیل در دهه اول انقلاب اسلامی به ویژه در ماجرای مک فارلین، عملیات اوسیراک و اظهارات موشه شاهان، از وزیران کابینه رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۹۰ پرداخت.
این دانشجوی علوم سیاسی افزود: خیلی از افراد اعتقاد دارند که رویکرد ایران نسبت به اسرائیل و مساله فلسطین، یک رویکرد آرمان گرایانه است اما سیاست خارجی ایران در قبال اسرائیل را باید از منظر مکتب واقع گرایی توضیح داد.
وی در پایان تاکید کرد: ایران بحث دشمنی با اسرائیل را به خاطر این مطرح کرد که این کشورها بدانند که مساله ایران، مساله بازپس گیری فلسطین است و دشمنی ای با کشورهای عربی ندارند، بلکه دوشادوش این کشورها ایستاده است تا سرزمین اشغال شده ای از دارالسلام را پس بگیرد. متاسفانه این استراتژی با موفقیت روبرو نشد و ما به عبارتی شاهد حمله نظامی اعراب به ایران، به وسیله و با رهبری عراق بودیم
*جمهوری اسلامی یک رسالت جهانی برای خود قائل است
دکتر یدالله هنری لطیف پور، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا در ادامه این نشست بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال خاورمیانه و اسرائیل، با استقبال از برگزاری کرسیهای آزاد اندیشی در حوزه تخصصی علوم سیاسی گفت: آزادی لازمه اندیشهورزی است و اساس دانشگاه نیز بر آزاداندیشی استوار است.
وی افزود: با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی، لازم است فضای آزاد و مساعد برای طرح افکار و اندیشهها تقویت شود و تقویت کرسی های آزاد اندیشی در ارتقاء سطح علمی دانشگاه به ویژه در حوزه علوم انسانی تاثیر جدی دارد.
این مدرس دانشگاه ضمن اشاره به مسائل مطرح شده در ارائه اویس اکبری درباره سیاست خارجی جمهوری اسلامی گفت: فرضیه آقای اکبری در بررسی این موضوع این بوده که سیاست جمهوری اسلامی در قبال رژیم صهیونیستی بر اساس رویکرد واقعگرایی قابل فهم و تحلیل است.
وی با اشاره به بیانات امام خمینی(ره) در پیام پذیرش قطعنامه۵۹۸ مبنی بر اینکه «ما درصدد گسترش نفوذ اسلام در جهان و خشکانیدن ریشههای فاسد صهیونیزم هستیم» اظهار کرد: جمهوری اسلامی در چارچوب بیان امام راحل، یک رسالت جهانی برای خود قائل است. از این رو پژوهشگرانی که درباره سیاست خارجی ایران در منطقه بحث می کنند، نوعاً نظرشان این است که در شرایط فعلی رفتار ما در برابر اسرائیل در چارچوب رویکرد سازهانگاری و بحثهای هنجاری قابل تحلیل است.
این عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا در ادامه سخنانش اظهار کرد: به نظر می رسد، رویکرد رئالیسم و واقعگرایی ظرفیت لازم برای تبیین موضع فعلی جمهوری اسلامی در قبال کشورهایی مثل عربستان، مصر و اسرائیل را دارا نیست و سازه انگاری امکانهای نظری بیشتری را برای فهم و تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی فراهم میسازد.
- 12
- 1
