انتخابات مجلس يازدهم کمتر از ۶۰ روز ديگر برگزار خواهد شد، اما در همين فاصله اندک و کوتاه جامعه همچنان نسبت به فضاي انتخاباتي بيگانه است و انگار نمي‌خواهد فضاي انتخاباتي به خود بگيرد.
مقايسه اين فضا با دي ماه ۹۴ کاملا نمايانگر تفاوت فاحش شرايط سياسي و اجتماعي در ماه‌هاي منتهي به انتخابات بود. در آن انتخابات همه براي حضور حداکثري در انتخابات از هفته‌ها پيش منتظر بودند و فعاليت مي‌کردند، اما در اين دوره اثري از آن شادي و نشاط انتخاباتي در جامعه ديده نمي‌شود. هرچند مسائلي مثل اتفاقات آبان ماه، شرايط سخت اقتصادي و معيشتي مردم و عدم اميدواري به آينده‌اي معلوم و روشن باعث شده تا مردم چنين رويکردي نسبت به انتخابات اتخاذ کنند.
در اين ميان برخي معتقدند که اگر شوراي نگهبان عملکرد بهتري داشته باشد و رد‌صلاحيت‌هاي کمتري را اعمال کند شايد مردم حضور بيشتري از خود به نمايش بگذارند. گرچه عملکرد هيأت‌هاي اجرايي در رد‌صلاحيت چهره‌هاي شاخص اصلاح‌طلب نشان داد که در اين مورد نيز نبايد چندان خوش بين بود. براي بررسي راهکارهاي مشارکت مردم در انتخابات، عملکرد هيأت‌هاي اجرايي و ليست بندي اصلاح‌طلبان «آرمان ملي» با داريوش قنبري فعال سياسي اصلاح‌طلب و نماينده سابق مجلس به گفت‌وگو پرداخته است که مي‌خوانيد:
شرايط فعلي جامعه را در فاصله ۲ماه مانده به انتخابات چگونه مي‌بينيد و چه راهکارهايي براي مشارکت بيشتر مردم پيشنهاد مي‌دهيد؟
معتقدم در شرايط حاضر اين دغدغه وجود دارد که فضاي انتخابات سرد است و هنوز فضاي جامعه بدان معنا انتخاباتي نشده و جنب و جوش انتخاباتي چنداني وجود ندارد. اين مساله برخي را نگران کرده که طيف تند و افراطي از اين فضاي سرد و مشارکت پايين بهره ببرند و در نبود رقيب به موفقيت برسند.
واقعيت اين است که رفتار انتخاباتي در جامعه ما تا روزهاي آخر که به انتخابات نزديک مي‌شويم چندان قابل پيش‌بيني نيست و نمي‌شود بدان معنا از قبل پيش‌بيني کرد که چه اتفاقي مي‌افتد. به‌خصوص مردم نيز در جامعه ما همواره اين را ثابت کردند که در شرايط بحراني و در شرايطي که احساس خطر کنند حضور بيشتري در صحنه دارند. در شرايط بحراني و مخاطره‌آميز ما شاهد حضور مردم در بزنگاه‌هاي حساس بوديم. اگر مردم در شرايط خاص نسبت به سر نوشت خود احساس خطر کنند قطعا خيلي از معادلاتي که افراطيون براي خود چيده‌اند بهم خواهد خورد و آنهايي که از هم اکنون به زعم خودشان جشن پيروزي گرفتند قطعا به وضع ديگري دچار خواهند شد.
به‌نظر مي‌رسد اگر انتخاباتي رقابتي شکل بگيرد انگيزه حضور مردم در پاي صندوق‌ها نيز بيشتر خواهد شد و سطح مشارکت افزايش پيدا خواهد کرد. از طرف ديگر در خصوص مسائل اقتصادي و نابساماني‌ها بايد ذهنيت مردم را در ارتباط با مسائلي که در کشور وجود دارد روشن کرد. آنچه هست جريان رقيب در مورد عملکرد دولت سوءاستفاده سياسي مي‌کند و تلاش دارد از نمد مشکلات اقتصادي براي خود کلاهي ببافد. در صورتي که اگر سهم دولت و جريان رقيب را در اين اتفاقات ارزيابي کنيم خواهيم ديد که سهم دولت شايد به اندازه يک دهم يا يک صدم جريان رقيب نيز نباشد و به نظر من دولت در اين شرايط اقتصادي هيچ تاثيري ندارد که بخواهيم دولت را سرزنش کنيم.
همه مي‌دانند در زماني که طيف تند و افراطي دولت را در اختيار داشت زمينه برقراري اين تحريم‌ها چيده شد که آقاي روحاني براي مدتي آن را متوقف کرد، اما در نتيجه کارشکني‌هاي ترامپ و همسويي برخي متغير‌هاي داخلي و جريان دلواپس، تحريم‌ها بازگشت. لذا اگر دولت به مسائل و مشکلات اطلاع‌رساني دقيقي داشته باشد، با مردم حرف بزند و جريان حامي دولت هم به‌خوبي افکار عمومي را قانع کنند قطعا خوابي که تندروها براي مجلس يازدهم ديده‌اند تعبير نخواهد شد.
انتقادات بسياري نسبت به عملکرد هيأت‌هاي اجرايي در خصوص رد صلاحيت‌ها صورت گرفته است؛ اساسا نحوه عملکرد اين هيأت‌ها را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
در مورد عملکرد هيات‌هاي اجرايي شاهد يکسري اتفاقات بوديم که در گذشته چنين اتفاقاتي رخ نمي‌داد. البته عملکرد اين هيأت‌ها در جاهاي مختلف به روش يکساني نبوده است. برخي جاها ريزش‌ها کم بوده و به قانون توجه شده، اما در برخي از موارد از جمله تهران هيأت‌هاي اجرايي به وظايف قانوني خود عمل نکردند.
آنچه در تهران شاهديم اين است که هيأت‌هاي اجرايي که در گذشته از مراجع ۴گانه استعلام مي‌گرفتند و به استناد اين مراجع به تاييد يا رد افراد مي‌پرداختند در اين دور بدون توجه به ارائه سند، مدرک و دليل خودشان نوعي نظارت استصوابي را اعمال کردند. اتفاقاتي افتاده که به نظر من بيشتر بوي مسائل سياسي و جناحي مي‌دهد. حال اينکه چرا اين اتفاق در هيأت‌هاي اجرايي افتاده و عمدتا يک جريان سياسي با توجه به سلايق سياسي رد صلاحيت شدند، انتظار داريم که مسئولان اجرايي پاسخ دهند.
البته گفته مي‌شود تغييري که در قانون انتخابات در سال ۹۵ رخ‌داده در اين فرايند تاثيرگذار بوده و نقش دولت در هيأت‌هاي اجرايي کمرنگ‌تر شده است. اگر اينگونه است خود دولت بايد توضيح دهد که اين مسائل از چشم دولت ديده نشود. چرا که بخش زيادي از رد صلاحيت شدگان از حاميان و همفکران دولت هستند. با توجه به شعارهاي اين دولت و موضع‌گيري شخص رئيس‌جمهور در ارتباط با موضوع بررسي صلاحيت‌هاي انتخابات مجلس دهم در سال ۹۴ اين انتظار مي‌رود که در ارتباط با عملکرد هيات‌هاي اجرايي در موضوع رد صلاحيت‌ها حتما گزارشي به مردم ارئه شود.
تحليل شما از چگونگي تهيه ليست اصلاح‌طلبان و سر ليست‌هاي احتمالي آنها در تهران چگونه است؟
در مورد سرليستي تهران فعلا صحبت از آقايان انصاري، مطهري و خانم مولاوردي است. به نظر من همانطور که گفته شده اصلاح‌طلبان در حوزه‌هايي که کانديدا داشته باشد ليست ارائه خواهند داد. رويکرد معقول و منطقي نيز همين است و نمي‌شود اصلاح‌طلبان به جريان انتخابات بي‌تفاوت باشند. شايد آنها نتوانند صددرصد را از آن خود کنند، اما به ۶۰ يا ۷۰ نيز مي‌توان رضايت داد. اصلاح‌طلبان بايد از فرصت انتخابات استفاده کرده و به اين نکته توجه کنند افرادي که در ليست‌ها قرار مي‌گيرند اصلاح‌طلبان واقعي باشند که وقتي موفق شدند در مسير اصلاح‌طلبي حرکت کنند تا باعث دلسردي مردم نشوند.
سهيل ثابت
- 17
- 1
