فراكسيون اميد نااميد از عارف

با توجه به جمع‌بندی‌ها درباره عملکرد فراکسیون امید برخی تغییرات در هیات‌رئیسه این فراکسیون لازم به نظر می‌رسد. محمدرضا عارف با سیاست سکوت نتوانست چندان گامی بلندی در راستای تحقق انتظارات اصلاح طلبان و آنهایی باشد که با امید تحقق خواست ملت به لیست امید رأی دادند. به اذعان برخی انتخابات هیات رئیسه فراکسیون امید زودتر از موعد مقرر که احتمالا شهریورماه سال آینده است برگزار شود.

در خاطر بسیاری هست که چگونه لیست ائتلافی انتخابات مجلس به پیروزی رسید؛ همان لیستی که عارف سرلیست انتخابات مجلس بود. این سرلیستی سبب انتقاداتی بود اما منتقدان برای حفظ وحدت اصلاح‌طلبان و بهره بردن از آرای اعتدالیون سکوت کردند اما زمانی که عارف خود را در قامت رئیس مجلس دانست و به رقابت با لاریجانی پرداخت دیگر سکوت جایز نبود چنانکه صادق زیباکلام در آن مقطع ضمن مخالفت با ریاست عارف در مجلس دهم گفت:«اگر لاریجانی رئیس مجلس دهم شود اصلاحات می‌تواند دو میلی‌متر جلو بیاید اما اگر عارف رئیس مجلس شود بدون تعارف باید گفت اصلاحات حتی نیم‌میلی‌متر هم نمی‌تواند پیشروی کند.»

عارف اما این توصیه‌ها شکست را پذیرا شد. پس از آن تصور بر این بود که او می‌تواند با ریاست بر فراکسیون امید در مسیر تحقق خواست اصلاح طلبان گام‌های اساسی بردارد و از سوی دیگر با ریاست او بر این فراکسیون تاحدودی از دلگیری‌اش برای شکست در ریاست مجلس کاسته خواهد شد اما گذشت زمان نشان داد آقای عارف در این جایگاه هم آنچنان که مورد انتظار است قوی عمل نکرده است. او بیش از تحقق خواست اصلاح طلبان که در مسیر انتظارات جامعه بود به حفظ جایگاه خودش اندیشید و مانند همیشه نخواست خود را وارد چالش با افراد و گروه‌هایی کند که مسیر آنها جدا از خواست اکثریت جامعه است.

اگر مواضع عارف در مورد موضوعات مختلف مورد بررسی قرار بگیرد این نتیجه حاصل خواهد شد که محافظه‌کاری درگفتار او پررنگ است. چنانکه به طور مثال در مورد اعتراضات چنین توئیت کرد:«از قرار اطلاع تعدادی از دانشجویان و دانش‌آموزان تجمعات اخیر بازداشت شده‌اند امیدوارم وزرای اطلاعات، علوم و آموزش و پرورش نسبت به آزادی این عزیزان با توجه به فصل امتحانات اقدامات لازم را انجام دهند. شخصا این موضوع را تا رسیدن به نتیجه مطلوب دنبال می‌کنم. دانشجویان همیشه ثابت کرده‌اند مطالبات خود را از راه‌های مدنی پیگیری می‌کنند.»

اما پس از آن نشانی از تلاش او نبود بلکه نمایندگان دیگر فراکسیون امید به‌ویژه محمود صادقی در این موضوع پیش‌قدم شدند. اگر تحرک عارف تنها به شعار دادن محدود نمی‌شد و اقدامات عملی و مذاکراتی در این راستا داشت که به اطلاع افکار عمومی می‌رسید بی‌تردید جایگاه اصلاح‌طلبان پیشرفت بیشتری داشت تا سکوت پس از وعده عارف! سکوت و یا مواضع دوپهلوی او موضوعی نبود که پنهان بماند چنانکه در جریان اعتراضات اخیر بود که رضا‌رشیدپور در برنامه«حالا خورشید»گفت:«آقای عارف، گروه‌های مختلف مردم بارها درب مجلس تجمع کردند تا از مسیر قانونی مطالباتشان را به گوش مجلس برسانند، چندبار از خودروی خود پیاده شدید و حرفشان را شنیدید؟» کمرنگ بودن نقش ایشان در مجلس سبب انتقادات اصلاح طلبان شد.

چنانکه چندی قبل بود که داریوش قنبری یعنی اصلاح طلبی که هیچ‌گاه در راستای انتقاد از رئیس فراکسیون امید سخنی بر زبان نیاورده بود، پیشنهاد داد:«در بهترین حالت، عارف لیدر یک سوم نمایندگان مجلس است. فراکسیون امید در اقلیت است. آقای عارف باید با مستقلین وارد تعامل شود تا فراکسیون امید موثر باشد و از اختلافات بی‌حاصل جلوگیری کنند.» این اظهارات قنبری نشان از آن دارد که عارف در تعامل با اعتدالیون چندان موفق نبوده است البته به‌طور کلی فراکسیون امید در جلب آرای دیگر نمایندگان مجلس هم چندان قوی ظاهر نشده است.

چندی پیش عبدا...ناصری هم به موضوعاتی درباره عارف اشاره داشت. او با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری گفت:«آقای عارف به راحتی کنار نمی‌رفت. عارف به قول خودش با توصیه رئیس دولت اصلاحات از انتخابات کنار رفت.

شورای مشورتی اگر در نظرسنجی رأی آقای عارف را بالاتر می‌دید حتما از آقای عارف دفاع می‌کرد.» عملکرد عارف به نحوی است که اصلاح طلبان دیگر به‌صورت علنی تصمیمات او را رد می‌کنند. به‌طور مثال زمانی که از عبدا...ناصری سوال شد«عارف به‌عنوان رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان گفتند در ۹۸ با اعتدالیون ائتلاف نمی‌کنیم.

شما هم معتقدید چنین اتفاقی ممکن است رخ دهد؟» پاسخ داد:«خیر» و سوال بعدی از ناصری این بود که«در صورتی که اصلاح‌طلبان به تنهایی لیست دهند امکان پیروزی در مجلس را دارند؟» که این فعال سیاسی این‌بار قاطعانه پاسخ داد:«این نظر شخصی دکتر عارف است. به همین جهت هم از نظر جمع‌بندی تشکیلاتی شورای عالی سیاستگذاری یا شورای مشورتی نبود و این نظر شخصی بود و به همین جهت ایشان این مساله را دنبال نکرد.»

تعامل رئیس فراکسیون امید با فراکسیون‌های دیگر چندان قوی نیست و نمی‌تواند با توجه به اینکه تعداد زیادی از نمایندگان به‌واسطه لیست امید وارد بهارستان شدند، آنچه مدنظر است را محقق کنند که نمونه واضح آن در رأی اعتماد به وزرا نمود داشت. صوفی درباره این موضوع می‌گوید:«فراکسیون امید حتی موفق نشد برای آقای بیطرف که وابسته به آنها بود، رأی اعتماد بگیرد که نشان‌دهنده نهایت بی‌عملی و ضعف است.»

یا فراکسیون امیدنتوانست روی غلامی به عنوان وزیر علوم به جمع بندی برسد که عبدا... ناصری درباره آن چنین می‌گوید:«شبکه‌های اجتماعی علیه و له آقای غلامی بسیار فعال بودند و متاسفانه برخی دوستان در فراکسیون امید تحت تاثیر برخی مسائل قرار گرفتند که در شبکه‌های اجتماعی بود که البته واقعیت نداشت. بنابراین در مورد آقای غلامی به همان جمع‌بندی رسیدند که درمورد آقای جهرمی رسیده بودند که رأی تشکیلاتی ندهند و اشتباه بود.»

فارغ از موفق نبودن فراکسیون امید در تاثیرگذاری در وزرای پیشنهادی کابینه، اعضای این فراکسیون درانتخابات هیات رئیس مجلس هم توفیقی نداشتند چنانکه در تیرماه سال جاری پروانه سلحشوری از اعضای فراکسیون امید اظهار داشت:‌«در انتخاب رئیس و نواب رئیس با فراکسیون‌های مستقلین ولایی و نمایندگان ولایی توافق داشتیم و رأی خوب هم آوردند ولی فراکسیون های دیگر در دبیران و ناظران به عهدشان وفا نکردند و بی اخلاقی کردند.

آنان درمورد نامزدهای دبیری و ناظر همان ۶-۶ که بسته بودند را عملی کردند و همه نقش ها با فراکسیون مستقلین بود. آنهایی که هویت خاصی ندارند هر دفعه با یک عده می‌پرند از این رو من تاکید می کنم که باید لیست کسانی که با امید بالا آمدند و به آن خیانت کردند، منتشر شود و شفاف‌سازی صورت گیرد.»

یاسمین طالقانی