چهارشنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۲
کد مقاله: ۱۴۰۱۰۸۰۰۴۳

اصل ۱۵ قانون اساسی چیست؟ (+ تاریخچه)

اصل ۱۵ قانون اساسی,اصل ۱۵ قانون اساسی چیستاصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به موضوع زبان و خط رسمی مملکت مربوط می‌شود
اهمیت اصل ۱۵ قانون اساسی در هویت و همبستگی ملی بگونه ایست که در این متن سرپوش به نکات و ملاحظات ملی آن می پردازیم.

اصل ۱۵ قانون اساسی

اصل ۱۵ قانون اساسی ایران، مربوط به موضوع زبان و خط رسمی مملکت است. زبان و خط رسمی مردم ایران براساس این اصل، فارسی است. بنابراین زبان و خط اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید فارسی باشد ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در کنار زبان فارسی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، ازاد است. تا پیش از انقلاب اسلامی، قانون اساسی ایران در خصوص زبان، ساکت بود. تنظیم این قانون به زمان عصر مشروطه برمیگردد. زبان فارسی برای تدوین کنندگان قانون اساسی مشروطه بحدی رسمیت یافته بود که به ذکر و تأکید بر آن نیازی نبود.

البته در قوانین اساسی کشورها، تعيين زبان رسمی پذیرفته شده است و اکثر قوانین اساسی جدید، به تعيين زبان یا زبان های رسمی کشورها پرداخته اند. به طورمثال برطبق ماده ۲ قانون اساسی فرانسه، زبان رسمی این کشور، فرانسوی است. همچنین بنابر ماده ۳ قانون اساسی ترکیه، زبان رسمی مردم این کشور، ترکی است. البته تاکنون اظهارات زیادی درمورد اصل ۱۵ و روند اجرایی شدن آن صورت گرفته است درحالیکه پژوهش های دقیق حقوقی و سیاسی، کمتر است.

تاریخچه اصل ۱۵ قانون اساسی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با فضای اولیه انقلاب و بی ثباتی برخی از امور، در بین برخی از نخبگان، مباحث و فعالیت های واگرایانه ای بوجود آمد و در دانشگاه های شهر تهران و استان ها جلسات علمی و روشن فکری خاصی برگزار شد که عناوینی نظیر حقوق ملت، شوراها و نظام شورایی و.... داشت. باتوجه به متنوع بودن انگیزه ها و حامیان این برنامه ها به جرأت میتوان گفت که یکی از موضوعات مهم و مرکزی این جلسات، پرداختن به حقوق اقوام و اقلیت های دینی بوده است و برگزارکنندگان برای تاثیرگذاری بر فضای عمومی جامعه و مجلس خبرگان قانون اساسی در تلاش بوده اند ولی تبار اصلی این اصل به پیش نویس دولت موقت و پیش نویس حقوق دانان برمیگردد.

اصل ۱۵ در پیش نویس دولت موقت، همان اصل ۲۱ میباشد که به این شرح است:« زبان و خط مشترک مردم ایران، فارسی است و متون و مکاتبات رسمی باید با این زبان و خط باشد، ولی استفاده از زبان های محلی در مدارس و مطبوعات محلی آزاد است». در مجلس خبرگان قانون اساسی، این متن با تغییراتی همراه شد و به بررسی آن در جلسه بیست و دوم پرداختند. کمیسیون مربوطه، پیش نویس تهیه شده اصل ۱۵ را به شرح زیر در صحن مجلس ارائه کرد:

« زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران، فارسی است و متون و اسناد و مکاتبات رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان های محلی در مطبوعات و رسانه های گروهی هر محل و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است».

درواقع پیش نویس کمیسیون مربوطه در مجلس خبرگان از این نظر با مصوبه نهایی اصل ۱۵ متفاوت است که در پیش نویس آن از کلمه« قومی» استفاده نشده است. این کلمه در بین بحث نمایندگان به قانون وارد شد؛ به این خاطر که ادعای نماینده ارامنه( خالاتیان) این بود که ممکن است اصل ۱۵ به دلیل پراکندگی ارامنه در محل های مختلف، شامل آن ها نشود؛ بنابراین عبارت« قومی» به پیشنهاد نائب رییس دربرابر زبان اضافه شد تا چنین اصلی اقلیت مسیحی ارمنی را دربر بگیرد.

اصل ۱۵ قانون اساسی,تاریخچه اصل ۱۵ قانون اساسیقانون اساسی ایران پیش از انقلاب اسلامی که در عصر مشروطه تنظیم‌شده بود در خصوص زبان ساکت بود

گردآوری: بخش سیاست سرپوش

  • 10
  • 2
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
مهران احمدی بیوگرافی مهران احمدی؛ بازیگر حرفه سینما تلویزیون و تئاتر

تاریخ تولد: ۹ اسفند ۱۳۵۲

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر، کارگردان، مدیر تولید، برنامه ریز

آغاز فعالیت: ۱۳۷۰ تاکنون

تحصیلات: کارشناسی بازیگری از دانشگاه هنر و معماری تهران

ادامه
سراج قمری زندگینامه سراج قمری، شاعر هجو گوی سده شش و هفت

شهرت: سراج قمری، قمری آملی

دوران زندگی: سده ششم و هفتم قمری

محل تولد: خوارزم یا گلستان

حرفه: شاعر پارسی گو

آثار: دیوان اشعار سراج قمری

وفات: ۶۲۵ قمری

ادامه
زندگینامه کیان ایرانی زندگینامه دلیر ایرانی؛ کیان و نقش او در قیام مختار

از فعالیت ها و سوابق کیان ایرانی قبل از قیام مختار اطلاعاتی در دسترس نیست البته بعد از اضافه شدن به لشکر مختار از جمله افراد تاثیرگذار و بسیار مهم وقایع قیام شناخته شد. 

در سال ۶۶ قمری مختار با هدف گرفتن انقام از عاملان واقعه کربلا و شکست قاتلان امام حسین در کوفه، کیان ایرانی را به عنوان حرس به عبارتی رئیس نگهبانان خود انتخاب کرد. 

اعتماد و اطمینان مختار به کیان به قدری بود که ریاست انتظامات کوفه و فرماندهی شرطه های کوفه به وی سپرده شد. اموال بسیاری از افراد حین برخورد با جنایتکاران کربلا با فرمان مختار مصادره شد. کیان این موال را بین ایرانیان مسلمانی که عملیات را به عهده داشتند، تقسیم کرد. این موضوع از جمله خدمات بسیار مهمی بود که کیان نسبت به حکومت مختار انجام داد.

کیان ایرانی در جریان دستگیری و هلاکت جنایتکاران کربلا، همچنین اشراف جائن کوفه نقش اصلی را برعهده داشت به طوریکه جنایتکاران اصلی کربلا بعد از شنیدن نام ایشان به وحشت می افتادند. 

ادامه
رسول خطیبی بیوگرافی رسول خطیبی + تصاویر

تاریخ تولد: ۳۱ شهریور ۱۳۵۷

نام مستعار: رسول پاشا

محل تولد: تبریز، ایران

حرفه: فوتبالیست سابق، مربی فوتبال

باشگاه کنونی: سرمربی باشگاه پیکان

آغاز فعالیت: ۱۳۷۱ تاکنون

ادامه
گیتی قاسمی بیوگرافی گیتی قاسمی بازیگر خوش سابقه ایرانی

تاریخ تولد: ۱۶ آذر ۱۳۵۵

محل تولد: ملایر، همدان، ایران

حرفه: بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر، کارگردان تئاتر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۵ تاکنون

تحصیلات: کارشناسی کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران

ادامه
امیرحسین صدیق امیرحسین صدیق بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر

تاریخ تولد: ۸ آبان ۱۳۵۱

محل تولد: نیشابور

حرفه: بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر

شروع فعالیت: ۱۳۷۰ تاکنون

تحصیلات: دیپلم بازیگری از مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما

ادامه
باران خوش اندام باران خوش اندام و ماجرای جدایی تا ازدواج مجدد

نام کنونی: نها خوش اندام

تاریخ تولد: ۳۰ شهریور ۱۳۵۲

محل تولد: تهران

اصالت: کورد کورمانج خراسان

حرفه: شاعر، نویسنده، تصنیف سرا

آغاز فعالیت: ۱۳۹۲ تا کنون

ادامه
ویلهلم رونتگن بیوگرافی ویلهلم رونتگن دانشمند تاثیرگذار صنعت پزشکی

تاریخ تولد: ۲۷ مارس ۱۸۴۵

محل تولد: رمشاید، پادشاهی پروس، کنفدراسیون آلمان

ملیت: آلمانی

حرفه: دانشمند

محل تحصیل: مؤسسه فناوری فدرال زوریخدانشگاه زوریخ

درگذشت: ۱۰ فوریه ۱۹۲۳

ادامه
ساناز سعیدی بیوگرافی ساناز سعیدی بازیگر سینما و تلویزیون و تئاتر

تاریخ تولد: ۲۴ فروردین ۱۳۶۸

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر سینما تلویزیون و تئاتر

آغاز فعالیت: ۱۳۹۵ تاکنون

تحصیلات: لیسانس معماری 

ادامه

مجلس

دولت

ویژه سرپوش