چهارشنبه ۰۹ فروردین ۱۴۰۲
کد مقاله: ۱۴۰۱۰۸۰۰۴۳

اصل ۱۵ قانون اساسی چیست؟ (+ تاریخچه)

اصل ۱۵ قانون اساسی,اصل ۱۵ قانون اساسی چیستاصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به موضوع زبان و خط رسمی مملکت مربوط می‌شود
اهمیت اصل ۱۵ قانون اساسی در هویت و همبستگی ملی بگونه ایست که در این متن سرپوش به نکات و ملاحظات ملی آن می پردازیم.

اصل ۱۵ قانون اساسی

اصل ۱۵ قانون اساسی ایران، مربوط به موضوع زبان و خط رسمی مملکت است. زبان و خط رسمی مردم ایران براساس این اصل، فارسی است. بنابراین زبان و خط اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید فارسی باشد ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در کنار زبان فارسی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، ازاد است. تا پیش از انقلاب اسلامی، قانون اساسی ایران در خصوص زبان، ساکت بود. تنظیم این قانون به زمان عصر مشروطه برمیگردد. زبان فارسی برای تدوین کنندگان قانون اساسی مشروطه بحدی رسمیت یافته بود که به ذکر و تأکید بر آن نیازی نبود.

البته در قوانین اساسی کشورها، تعيين زبان رسمی پذیرفته شده است و اکثر قوانین اساسی جدید، به تعيين زبان یا زبان های رسمی کشورها پرداخته اند. به طورمثال برطبق ماده ۲ قانون اساسی فرانسه، زبان رسمی این کشور، فرانسوی است. همچنین بنابر ماده ۳ قانون اساسی ترکیه، زبان رسمی مردم این کشور، ترکی است. البته تاکنون اظهارات زیادی درمورد اصل ۱۵ و روند اجرایی شدن آن صورت گرفته است درحالیکه پژوهش های دقیق حقوقی و سیاسی، کمتر است.

تاریخچه اصل ۱۵ قانون اساسی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با فضای اولیه انقلاب و بی ثباتی برخی از امور، در بین برخی از نخبگان، مباحث و فعالیت های واگرایانه ای بوجود آمد و در دانشگاه های شهر تهران و استان ها جلسات علمی و روشن فکری خاصی برگزار شد که عناوینی نظیر حقوق ملت، شوراها و نظام شورایی و.... داشت. باتوجه به متنوع بودن انگیزه ها و حامیان این برنامه ها به جرأت میتوان گفت که یکی از موضوعات مهم و مرکزی این جلسات، پرداختن به حقوق اقوام و اقلیت های دینی بوده است و برگزارکنندگان برای تاثیرگذاری بر فضای عمومی جامعه و مجلس خبرگان قانون اساسی در تلاش بوده اند ولی تبار اصلی این اصل به پیش نویس دولت موقت و پیش نویس حقوق دانان برمیگردد.

اصل ۱۵ در پیش نویس دولت موقت، همان اصل ۲۱ میباشد که به این شرح است:« زبان و خط مشترک مردم ایران، فارسی است و متون و مکاتبات رسمی باید با این زبان و خط باشد، ولی استفاده از زبان های محلی در مدارس و مطبوعات محلی آزاد است». در مجلس خبرگان قانون اساسی، این متن با تغییراتی همراه شد و به بررسی آن در جلسه بیست و دوم پرداختند. کمیسیون مربوطه، پیش نویس تهیه شده اصل ۱۵ را به شرح زیر در صحن مجلس ارائه کرد:

« زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران، فارسی است و متون و اسناد و مکاتبات رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان های محلی در مطبوعات و رسانه های گروهی هر محل و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است».

درواقع پیش نویس کمیسیون مربوطه در مجلس خبرگان از این نظر با مصوبه نهایی اصل ۱۵ متفاوت است که در پیش نویس آن از کلمه« قومی» استفاده نشده است. این کلمه در بین بحث نمایندگان به قانون وارد شد؛ به این خاطر که ادعای نماینده ارامنه( خالاتیان) این بود که ممکن است اصل ۱۵ به دلیل پراکندگی ارامنه در محل های مختلف، شامل آن ها نشود؛ بنابراین عبارت« قومی» به پیشنهاد نائب رییس دربرابر زبان اضافه شد تا چنین اصلی اقلیت مسیحی ارمنی را دربر بگیرد.

اصل ۱۵ قانون اساسی,تاریخچه اصل ۱۵ قانون اساسیقانون اساسی ایران پیش از انقلاب اسلامی که در عصر مشروطه تنظیم‌شده بود در خصوص زبان ساکت بود

گردآوری: بخش سیاست سرپوش

  • 10
  • 2
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
حضرت شعیا,زندگینامه حضرت شعیا,بیوگرافی حضرت شعیا حضرت شعیا پیامبر بنی اسرائیل

تاریخ تولد: سده ۸ پیش از میلاد

محل زندگی: بیت المقدس

مدت پیامبری: ۴۰ سال

نسبت:حضرت یعقوب

درگذشت: سده ۷ پیش از میلاد

ستایش شده در: یهودیت، کلیسای کاتولیک، کلیسای ارتدکس شرقی، ارتدوکسی مشرقی، اسلام

ادامه
سارا خادم الشریعه,بیوگرافی سارا خادم الشریعه بیوگرافی سارا سادات خادم الشریعه استاد بزرگ شطرنج

تاریخ تولد: ۲۰ اسفند ۱۳۷۵

محل تولد: تهران

حرفه: شطرنج باز

عناوین: استاد بین‌المللی (۲۰۱۵)، استادبزرگ زنان (۲۰۱۳)، استاد بین‌المللی زنان (۲۰۱۱)، استاد فیده زنان

(۲۰۰۸)

وضعیت تاهل: متاهل 

ادامه
رسول خادم,بیوگرافی رسول خادم,تصاویر رسول خادم رسول خادم ورزشکار و سیاستمدار مردمی

تاریخ تولد: ۲۷ اسفند ۱۳۵۰

محل تولد: مشهد، ایران

حرفه: کشتی گیر، مدیر ورزشی و سیاستمدار

سبک ورزشی: کشتی آزاد

تحصیلات: دکتری جامعه شناسی

ادامه
ژیلا شاهی,بیوگرافی ژیلا شاهی,عکس های ژیلا شاهی بیوگرافی ژیلا شاهی، بازیگر توانمند سینمای ایران (+ تصاویر)

تاریخ تولد: ۲۲ اسفند ۱۳۶۴

محل تولد: اردبیل، ایران

حرفه: بازیگر سینما و تلویزیون

شروع فعالیت: سال ۱۳۸۹ تا کنون

آثار برنده جایزه: قصر شیرین، موقعیت مهدی

ادامه
هجویری,زندگینامه هجویری,بیوگرافی هجویری درباره زندگی هجویری دانشمند بزرگ سده پنجم

لقب: داتا گنج بخش

دوره زندگی: سده پنجم هجری

محل تولد: غزنین

نام اثر: کشف المحجوب

درگذشت: ۴۸۱ و ۵۰۰ هجری قمری

محل دفن: میان دروازه بهاتی لاهور

ادامه
میخائیل گورباچف,بیوگرافی میخائیل گورباچف بیوگرافی میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی

تاریخ تولد: ۲ مارس ۱۹۳۱

محل تولد: روستای پریولنوی، جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی، اتحاد شوروی

ملیت: شوروی، روسیه

حرفه: سیاستمدار

حزب سیاسی: اتحاد سوسیال دموکرات‌ها

محل تحصیل: دانشگاه دولتی مسکو

ادامه
گری وینر,بیوگرافی گری وینر,عکس های گری وینر گری وینرچاک کارآفرین و نویسنده موفق آمریکایی

تاریخ تولد: ۱۴ نوامبر ۱۹۷۵

محل تولد: اتحاد جماهیر شوروی

ملیت: آمریکایی- بلاروسی

حرفه: کارآفرینی، رسانه‌های دیجیتال و بازاریابی

شناخته شده برای: کارآفرینی و نویسندگی

دارایی: ۱۶۰ میلیون دلار

ادامه
میترا رفیع,بیوگرافی میترا رفیع,زندگینامه میترا رفیع بیوگرافی میترا رفیع، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون ایران (+ تصاویر)

تولد:۱۲ آذر ۱۳۷۳

زادگاه:تهران

پیشه:بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون

تحصیلات:فوق لیسانس بازیگری

ملیت:ایرانی

ادامه
محمود صادقی,بیوگرافی محمود صادقی,عکس های محمود صادقی بیوگرافی محمود صادقی نماینده مجلس شورای اسلامی

تاریخ تولد: ۲ فروردین ۱۳۴۱

محل تولد: الیگودرز، ایران

حرفه: سیاستمدار ایرانی

تحصیلات: دکترای حقوق خصوصی

حزب سیاسی: روحانیون مبارز

ادامه

مجلس

دولت

ویژه سرپوش