سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
کد مقاله: ۱۴۰۱۰۸۰۰۴۳

اصل ۱۵ قانون اساسی چیست؟ (+ تاریخچه)

اصل ۱۵ قانون اساسی,اصل ۱۵ قانون اساسی چیستاصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به موضوع زبان و خط رسمی مملکت مربوط می‌شود
اهمیت اصل ۱۵ قانون اساسی در هویت و همبستگی ملی بگونه ایست که در این متن سرپوش به نکات و ملاحظات ملی آن می پردازیم.

اصل ۱۵ قانون اساسی

اصل ۱۵ قانون اساسی ایران، مربوط به موضوع زبان و خط رسمی مملکت است. زبان و خط رسمی مردم ایران براساس این اصل، فارسی است. بنابراین زبان و خط اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید فارسی باشد ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در کنار زبان فارسی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، ازاد است. تا پیش از انقلاب اسلامی، قانون اساسی ایران در خصوص زبان، ساکت بود. تنظیم این قانون به زمان عصر مشروطه برمیگردد. زبان فارسی برای تدوین کنندگان قانون اساسی مشروطه بحدی رسمیت یافته بود که به ذکر و تأکید بر آن نیازی نبود.

البته در قوانین اساسی کشورها، تعيين زبان رسمی پذیرفته شده است و اکثر قوانین اساسی جدید، به تعيين زبان یا زبان های رسمی کشورها پرداخته اند. به طورمثال برطبق ماده ۲ قانون اساسی فرانسه، زبان رسمی این کشور، فرانسوی است. همچنین بنابر ماده ۳ قانون اساسی ترکیه، زبان رسمی مردم این کشور، ترکی است. البته تاکنون اظهارات زیادی درمورد اصل ۱۵ و روند اجرایی شدن آن صورت گرفته است درحالیکه پژوهش های دقیق حقوقی و سیاسی، کمتر است.

تاریخچه اصل ۱۵ قانون اساسی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با فضای اولیه انقلاب و بی ثباتی برخی از امور، در بین برخی از نخبگان، مباحث و فعالیت های واگرایانه ای بوجود آمد و در دانشگاه های شهر تهران و استان ها جلسات علمی و روشن فکری خاصی برگزار شد که عناوینی نظیر حقوق ملت، شوراها و نظام شورایی و.... داشت. باتوجه به متنوع بودن انگیزه ها و حامیان این برنامه ها به جرأت میتوان گفت که یکی از موضوعات مهم و مرکزی این جلسات، پرداختن به حقوق اقوام و اقلیت های دینی بوده است و برگزارکنندگان برای تاثیرگذاری بر فضای عمومی جامعه و مجلس خبرگان قانون اساسی در تلاش بوده اند ولی تبار اصلی این اصل به پیش نویس دولت موقت و پیش نویس حقوق دانان برمیگردد.

اصل ۱۵ در پیش نویس دولت موقت، همان اصل ۲۱ میباشد که به این شرح است:« زبان و خط مشترک مردم ایران، فارسی است و متون و مکاتبات رسمی باید با این زبان و خط باشد، ولی استفاده از زبان های محلی در مدارس و مطبوعات محلی آزاد است». در مجلس خبرگان قانون اساسی، این متن با تغییراتی همراه شد و به بررسی آن در جلسه بیست و دوم پرداختند. کمیسیون مربوطه، پیش نویس تهیه شده اصل ۱۵ را به شرح زیر در صحن مجلس ارائه کرد:

« زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران، فارسی است و متون و اسناد و مکاتبات رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان های محلی در مطبوعات و رسانه های گروهی هر محل و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است».

درواقع پیش نویس کمیسیون مربوطه در مجلس خبرگان از این نظر با مصوبه نهایی اصل ۱۵ متفاوت است که در پیش نویس آن از کلمه« قومی» استفاده نشده است. این کلمه در بین بحث نمایندگان به قانون وارد شد؛ به این خاطر که ادعای نماینده ارامنه( خالاتیان) این بود که ممکن است اصل ۱۵ به دلیل پراکندگی ارامنه در محل های مختلف، شامل آن ها نشود؛ بنابراین عبارت« قومی» به پیشنهاد نائب رییس دربرابر زبان اضافه شد تا چنین اصلی اقلیت مسیحی ارمنی را دربر بگیرد.

اصل ۱۵ قانون اساسی,تاریخچه اصل ۱۵ قانون اساسیقانون اساسی ایران پیش از انقلاب اسلامی که در عصر مشروطه تنظیم‌شده بود در خصوص زبان ساکت بود

گردآوری: بخش سیاست سرپوش

  • 10
  • 2
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه

مجلس

دولت

ویژه سرپوش