حکم شرعی تغییر جنسیت از دیدگاه فقهای مختلف

حکم شرعی تغییر جنسیت

حکم شرعی تغییر جنسیت

تغییر جنسیت از دیدگاه فقهی به عنوان یکی از موضوعات نوپدید محسوب میشود که آرا و نظریات متفاوتی درباره آن وجود دارد. مشکل اشخاصی که بعنوان تراجنسیتی‎ها( ناراضیان جنسی) شناخته میشوند ارتباط تنگاتنگی با تغییر جنسیت دارد و تغییر جنسیت، یک راه معالجه برایشان محسوب میشود.

۱. درصورت تغییر جنسیّت دادن یكى از زوجین، ازدواج آن ها به شرطی باطل میشود که تغییر جنس واقعى باشد نه صورى، ولى مهریّه ای که مربوط به زمان قبل است؛ همچنان به قوّت خود باقى میماند. پس اگر مردی بعد از ازدواج، تغییر جنسیت دهد در چنین شرایطی به دلیل وجود« دو زن» در این زندگی، رابطه ی زناشویی آن دو، مصداق مساحقه و حرام است. همچنین درصورت تغيير جنسیت زنی بعد از ازدواجش، چون شاهد وجود« دو مرد» در زندگی هستیم؛ رابطه ی زناشویی آن ها مصداق لواط و حرام است.

۲. درصورت بدنیا آمدن یک فرزند دوجنسه، بر پدر و مادرش موظفند که برای اظهار جنسیت غالب فرزندشان اقدام کنند.

۳. در نظر داشته باشبد که تغییر جنسیّت صورى، جایز نیست ولى اگر جنسیّت واقعى او برخلاف ظاهرش است؛ تغيير آن جایز و واجب است.

احکام تغییر جنسیت

۴. با توجه به اینکه امروزه جنس اصلی و غالب فرد، قابل تشخیص است و امکان تقویت و آشکار کردن آن جنسیت از طریق عمل جراحی، ممکن است؛ خنثای چنین مشکلی بسیار نادر است و چنانچه هر دو جنسیت، مساوی باشند؛ می توان یکی از آن ها را با عمل جراحی حذف کرد ولی در افرادی با جنس غالب مشخص باید نسبت به تقویت همان جنسیت اقدام کرد و تغییر جنسیت صوری برای آن ها و افراد سالم و عادی جایز نیست.

۵. تغییر جنسیت در افراد تراجنسیتی( ترنسکشوال) برطبق فتوای برخی از فقها جایز نیست. برخی از فقها، این قسم تغيير جنسیت را درصورتی جایز میدانند که با دستور پزشک و به هدف معالجه باشد، یعنی اختلال هویت جنسی، صرفا با تغییر جنسیت، درمان شود. از این فقها می توان به سید روح الله خمینی،   سید علی خامنه ای،  حسینعلی منتظری و سیدمحسن خرازی اشاره کرد.

آیا امکان تغییر جنسیت به شیوه امروزی برای شخصی که از نظر جسمی و روانی در سلامتی کامل قرار دارد، وجود دارد؟

- حضرت آیت الله العظمی خامنه ای ( مد ظله العالی):

طبق فتوای حضرت آیت‌الله العظمی خامنه ای،  انجام چنین کاری در فرض سؤال، جایز نیست.

- حضرت آیت الله العظمی سیستانی ( مد ظله العالی):

حضرت آیت الله العظمی سیستانی می فرمایند که اگر مقصود از تغيير جنسیت، قطع آلات تناسلى مرد با عمل جراحى و ساخت مجراى بول و آلت تناسلى مصنوعى بجای آن باشد و علامات زنانگى از قبیل ریختن موهاى صورت و برآمدگى سینه را با تزریق هورمون در او ایجاد کنند؛ موجب تغییر واقعى جنسیت نمیشود. همچنین اگر هدف یک زن از تغییر جنسیتش این باشد که برایش آلت تناسلى مردانه مصنوعى قرار دهند و علامات مردى از قبیل کوچک شدن سینه و روئیدن موى صورت را با تزریق هورمون در او ایجاد کنند نیز موجب تغيير واقعى جنسیت و تغییر احکام شرعى او نمیشود. به همین خاطر، چون مستلزم کشف عورت و لمس آن است جایز نیست.

درصورتی که هدف تغییر جنسیت، تغییر دستگاه تناسلى داخلى وخارجى باشد که معیار اختلاف زن ومرد است؛ این امر فى حد ذاته با قطع نظر از لوازمى که ممکن است حرام باشد، بلامانع است ولى این امر تابحال ، محقق نشده است و چنین امری همان تغيير ظاهرى است که در تغییر احکام، هیچ تاثیرى ندارد.

البته گاهی اوقات برخی از افراد، در دستگاه تناسلى خود دچار ناهنجارى شده اند، یعنی مردى که ظاهرى زنانه دارد و آلت تناسلى اش مخفى شده است و دارای دستگاه تناسلى داخلى نیست را با انجام عمل جراحى نمایان سازند یا به عکس آلت تناسلى ظاهرى مردانه را از زنى قطع کنند که دستگاه تناسلى زنانه داخلى دارد؛ فى حد ذاته اشکالى ندارد و مرتبط با تغییر جنسیت نیست و اگر مستلزم نگاه یا لمس حرام باشد صرفا در صورتى که ضرورت داشته باشد یا ترک آن مستلزم حرج و مشقت شدید باشد؛ جایز است.

- حضرت آیت الله هادوی تهرانی ( دامت برکاته):

تغییر جنسیت برطبق فتوای حضرت آیت الله هادوی تهرانی، فی حد ذاته جایز است ولی باتوجه به حرام بودن مقدمات آن نظیر نگاه به آلت و لمس آن، شخصی که از نظر جسمی و روانی سالم است؛ نباید چنین کاری را انجام دهد وگرنه مرتکب حرام شده است.

- حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی ( مد ظله العالی):

بنابر نظر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، با توجه به اینکه تغییر جنسیت به شکل امروزی، یک تغییر واقعی نیست؛ جایز نمی باشد.

- حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ( مد ظله العالی):

دیدگاه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی اینست که تغییر جنسیّت و ظاهر ساختن جنسیّت واقعى( در افراد دو جنسى که یک جنس آن ها غلبه دارد) خلاف شرع نیست بلکه امری واجب، تلقی میشود ولى در نظر داشته باشید که تغییر جنسیّت صورى و کاذب، جایز نیست.

حکم تغییر جنسیت

گردآوری: بخش مذهبی سرپوش