تیمم بدل از غسل در چه زمانی و چگونه انجام میشود؟

برای انجام کارهای مشروط به غسل، لازم است تیمم بدل از غسل انجام دهد

تیمم بدل از غسل

معنای کلمه ی« تیمم»، قصد و اراده کردن می باشد و تیمم کردن در اصطلاح فقه به عملی گفته میشود که جایگزین وضو و غسل در شرایط خاص می‏شود. نام دیگر تیمم، طهارت« تُرابیّه» یا« اضطراری» است. کسی که قادر به انجام غسل نیست باید« تیمم بدل از غسل» را برای کارهای مشروط به غسل، انجام دهد.

چه زمانی میتوان تیمم غسل جنابت کرد؟

>> زمانیکه تهیه ی آب، غیر ممکن باشد؛ می توان تیمم بدل از غسل انجام داد.

>> وقتی که به آب با مشقت زیاد، دسترسی پیدا می کنید؛ لازم است که تیمم بدل از غسل انجام دهید.

>> درصورت مضر بودن آب برای بدن شخص و یا ترس او از بیمار شدن بخاطر استفاده از آّب می تواند تیمم بدل از غسل انجام دهد.

>> زمانی می توان تیمم بدل از غسل انجام داد که اگر شخص برای وضو یا غسل از آب، استفاده کرد؛ خود یا بستگانش در اثر بی‌ابی مریض می شوند یا از تشنگى میمیرند.

>> کسى می تواند تیمم بدل از غسل انجام دهد که بدن یا لباسش نجس شده است و درصورت وضو گرفتن یا غسل کردن با آبی که دردسترس دارد، دیگر آبی برای رفع نجاست لباس یا بدنش باقی نمى ماند.

>> انجام تیمم بدل از غسل درصورتی جایز است که آب موجود یا ظرف آن غصبی یا از طلا و نقره باشد.

>> درصورت عدم زمان کافی برای غسل کردن، به گونه ای که موجب قضا شدن نماز شخص شود باید تیمم بدل از غسل انجام داد.

کیفیت تیمم بدل از غسل

تیمم بدل از غسل را باید به صورت زیر انجام داد:

> در ابتدا نیت تیمم ( تیمم می کنم بدل از غسل قربه الی الله) را به جا آورید.

> کف هر دو دست را با هم بر چیزى بزنید که تیمم بر آن صحیح است.

تيمم بدل از غسل و بدل از وضو، با هم در نیت تفاوت دارند

> سپس کف هر دو دستتان را به تمام پیشانى و دو طرفش بکشید، یعنی از جایى که موى سر روییده تا ابروها و بالاى بینى و دست ها بنابر احتیاط واجب، باید روى ابروها کشیده شود.

> در این زمان ، کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست بکشید و سپس کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ بکشید.

شخص در زمان انجام تیمم غسل جنابت، قبل از مسح کردن پشت دستها بنابر احتیاط مستحب باید یک بار دیگر( بار دوم )، دست ها را بر زمین بزند و مجدداً با آن، پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند.

نکات تیمم بدل از غسل

* موالات باید در بین مراحل تیمم رعایت شود( یعنی فاصله طولانی بین آن ها نباشد).

* محلی که در زمان تیمم بر آن مسح می کشند باید ثابت باشد و دستی که با آن مسح می دهند؛ حرکت کند.

* یکی از شرایط تیمم اینست که شخص نباید از شخص دیگری در انجام تیمم کمک بگیرد.

* کشیدن دست بر روی بینی در زمان انجام تیمم، الزامی نیست.

* وقتی که کف دستهایتان را به خاک می زنید، میتوانید آن ها را به هم بزنید تا زیادی گرد و خاک بریزد.

* پاک بودن اعضای تیمم، امری الزامیست. بنابراین نباید در زمان انجام تیمم، مانعی مانند انگشتر یا چسب بر روی اعضای بدن شخص باشد و درصورت عدم رفع آن ها باید تیمم جبیره ای بگیرد.

احكام تیمم

تیمم بدل از غسل، مشابه تیمم بدل از وضو است ولى بنابر احتیاط مستحب در تیمم بدل از غسل، باید یك بار دیگر، بعد از مسح پیشانى، كف دستها را به زمین بزند و به همین صورتى كه گفته شد، پشت دستها را با كف دست دیگر مسح كند.

شخص باید در زمان انجام تیمم، پیشانى و پشت دستها را از بالا به پائین مسح كند و پشت سر هم، كارهایش را به جا آورد.

اگر در پیشانى یا پشت دستها یا كف دستهای انسان در زمان انجام تیمم، مانعى وجود داشته باشد؛ مثلاً چیزى به آن ها چسبیده باشد، باید مانع را رفع كند.

در تیمم بدل از غسل، یکبار در ابتدا و یکبار قبل از مسح پشت دستها باید دستها را بر خاک زد

تیمم غسل جنابت بعد از نزدیکی

چنانچه شوهری با همسرش نزدیکی کند و نتواند غسل جنابت را قبل از طلوع آفتاب انجام بدهد باید برای نماز صبح، تیمم غسل جنابت کند؛ یعنی تیمم را به جای غسل جنابت انجام دهد و پس از خواندن نماز صبح، برای نمازهای بعدی اش غسل کند. این نکته را در نظر بگیرید که چنین حکمی مختص نماز صبح نیست بلکه در وقت های دیگر هم همین طور است؛ به این ترتیب اگر کسی جنب شد و قادر به انجام غسل در وقت نماز نبود، باید تیمم غسل جنابت را تا قبل از قضا شدن نماز، انجام دهد و با آن نماز بخواند.

اگر شخصی قبل از این که با همسرش نزدیکی کند؛ بداند که قادر به انجام غسل تا طلوع آفتاب نیست، انجام چنین عملی برطبق نظر مراجع عظام تقلید، هیچ اشکال شرعی ندارد و چنین شخصی هم موظف است که تیمم بدل از غسل را به جای غسل جنابت بجا آورد و نمازش را با این تیمم بخواند.

خجالت از جنابت و تیمم بدل از غسل جنابت

اگر کسی نمی تواند به دلیل خجالتی بودنش غسل جنابت کند؛ باید قسمت هایی از بدنش که نجس شده را طهارت کند و تا آخر وقت صبر کند به گونه ای که فقط به اندازه تیمم و خواندن نمازش( به صورت مختصر و اکتفاء به واجبات نماز) زمان داشته باشد. سپس در چنین موقعیتی، تیمم بدل از غسل را انجام دهد و نماز بخواند.

البته در نظر داشته باشید که چنین شخصی بخاطر به تاخیر انداختن عمدی نماز و عدم انجام غسل در زمان معین، مرتکب کار حرامی شده و معصیت کرده است ولی نمازش صحیح است، با این که او نماز را در آخر وقت خوانده ولی بنابر احتیاط مستحب، توصیه میشود که قضاى آنرا به جا آورد.

برخی معتقدند در صورت انجام تیمم بدل از غسل سایر کارهای مشروط به طهارت لازم است

گردآوری: بخش مذهبی سرپوش