به گزارش ایسنا به نقل از آی ای، طبق یک مطالعه جدید که در مجله Astrophysical منتشر شده است، ستاره شناسان برای نخستین بار توانسته اند اکسیژنی را که ما هرروز تنفس می کنیم در یک کهکشان فراتر از کهکشان راه شیری پیدا کنند.
اکسیژن سومین عنصر شایع در جهان بعد از هیدروژن و هلیوم است و اخترشناسان تا به حال فکر می کردند اکسیژن مولکولی (O۲) در فضای بین ستاره ای نابود می شود. ولی به رغم جستجوی فراوان، تا به حال کسی اکسیژن مولکولی را بیرون از کهکشان راه شیری ندیده بود.
"جونژی وانگ" ستاره شناس رصدخانه نجوم شانگهای در کشور چین بهمراه همکارانش آثار این مولکول را در یک کهکشان به اسم" مارکاریان ۲۳۱" (Markarian ۲۳۱) مشاهده کردند. این کهکشان که ۵۶۰ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد و در صورت فلکی خرس بزرگ یا دب اکبر (Ursa Major) قرار دارد، نزدیکترین کهکشان به زمین با یک اختروش است.
اختروش ها ابر سیاه چاله هایی هستند که گازهای بی اندازه داغ را به اطراف می پراکنند و باعث درخشش خیره کننده ای میشوند که از فاصله بسیار دور دیده می شود.
اخترشناسان برای دستیابی به این کشف از تلسکوپ (Telescope) های رادیویی در اسپانیا و فرانسه برای کشف تشعشع در طول موج ۲.۵۲ میلی متر استفاده کردند.
" وانگ" می گوید: این نخستین تشخیص اکسیژن مولکولی در یک جرم خارج از کهکشان راه شیری است.
این کشف همینطور شاهد بيش ترین اکسیژن مولکولی است که تا به حال فراتر از منظومه شمسی دیده شده است. در گذشته ستاره شناسان فقط در دو ابر ستاره ساز موسوم به" ابر رو اوفیوچی" (Rho Ophiuchi) و" سحابی شکارچی" (Orion Nebula) شاهد آن بودند.
در گهواره های ستاره ای مثل دو ابر ذکر شده در بالا، موج های شوک ناشی از ستاره های تازه متولد شده میتوانند یخ آب را از گرد و غبار جدا کنند و اتم های اکسیژن را برای اتصال مجدد با یکدیگر و تشکیل مولکول آزاد کنند.
با این حال، اکسیژن مولکولی نادر است، حتی در سحابی شکارچی، نسبت تعداد ملکول های اکسیژن دربرابر هیدروژن، یک میلیون به یک است.
عنصر هیدروژن نیز در کهکشان "مارکاریان ۲۳۱" ملکول فراوانی است. با وجود این، اکسیژن مولکولی در لبه بیرونی دیسک کهکشانی با فراوانی بیش از ۱۰۰ برابر بیش از مقدار موجود در سحابی شکارچی وجود دارد.
" گری ملنیک" اخترفیزیکدان مرکز نجوم هاروارد- اسمیتسونیان در کمبریج که در این مطالعه مشارکت نداشته است، می گوید: مقدار اکسیژن در این کهکشان بسیار بالا است. هیچ توضیحی در خصوص فراوانی اکسیژن مولکولی به این میزان در این کهکشان وجود ندارد.
این کهکشان یک کارخانه تولید ستاره است و ۱۰۰ برابر سریعتر از کهکشان راه شیری ستاره های جدید تشکیل می دهد.
گاز پر سرعتی که از مرکز "مارکاریان ۲۳۱" بیرون می آید ، امکان دارد به داخل گاز دیسک خود برخورد کند و سبب جدا شدن آب از دانه های گرد و غبار شود و امکان تشکیل ملکول های اکسیژن را فراهم کند.
این اکسیژن میتواند کهکشان های پیرامون را حتی بیشتر مولد کند، زیرا وقتی که ملکول اکسیژن اشعه کافی را ساطع می کند، گاز کهکشانی به اندازه کافی سرد می شود تا به داخل خود فرو ریزد و باعث شکل پذیری ستاره های جدید شود.
- 9
- 2
