متلاشی شدن کوه یخ جزیره پاین و نگرانی از افزایش سطح آب دریاها

کوه یخ جزیره پاین دو ماه پیش از قسمت غربی قطب جنوب جدا شد و بررسی‌های تازه، از متلاشی شدن این توده بزرگ و پیامدهای احتمالی فاجعه‌بار آن خبر می‌دهند.

یخچال طبیعی جزیره پاین (Pine Island) سریع‌ترین نرخ ذوب شدن را در میان توده‌های یخ قطب جنوب دارد و تصاویر اخیر از وضعیت جدید کوه یخ بزرگی که دو ماه پیش از این یخچال جدا شد، به تازگی توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

این‌طور که به نظر می‌رسد، کوه یخ جزیره پاین که منطقه‌ای به وسعت ۲۶۷ کیلومترمربع (چهار برابر بخش منهتن نیویورک) را اشغال می‌کند، در حال متلاشی شدن است؛ برخلاف پیش‌بینی متخصصان که پس از جدا شدن توده از جزیره پاین، اعلام کردن که تمامی کوه به صورت یک‌تکه، کیلومترها از مبدا دور خواهد شد، پدیده‌ای غیرمنتظره باعث نگرانی دانشمندان شد.

فایل گیف بالا از کنار هم قرار دادن تصاویر ماهواره “Copernicus Sentinel-1” آژانس فضایی اروپا تهیه شده است و همانطور که پیداست، از ۲۶ سپتامبر کوه یخ جزیره پاین شروع به خرد شدن کرده است.

رابرت لارتر (Robert Larter)، متخصص ژئوفیزیک دریایی، در این رابطه می‌گوید که متلاشی شدن این کوه یخ پدیده‌ای نگران‌کننده است و نحوه وقوع این پدیده، از به وجود آمدن حالت جدیدی از یخزایی (Calving) در یخچال‌های طبیعی خبر می‌دهد. یخزایی اصطلاحا به جدائی قسمتی از یک کوه یخی در هنگام شناور بودن این جرم عظیم بر روی آب گفته می‌شود.

لارتر می‌گوید که قسمت جالب‌توجه و در عین حال، نگران‌کننده این پدیده، به مسیر جدایش کوه یخ جزیره پاین مربوط می‌شود که همان شکاف‌های به وجود آمده بر روی توده اصلی را دنبال کرده‌اند؛ با کمتر شدن ضخامت یخ‌ها در طول دهه‌های گذشته، این شکاف‌ها تاثیر زیادی بر الگوهای یخزایی یخچال‌های طبیعی گذاشته‌اند.

بنابراین، اگر اتفاق رخ‌داده بر طبق پیش‌بینی‌ها، به شکاف‌های موجود در یخچال‌ها مرتبط باشد، در آینده نزدیک شاهد جدایش توده‌های عظیم یخ بیشتری از جزیره پاین خواهیم بود؛‌ جالب است بدانید که چیزی در حدود ۲۵ درصد جدایش یخ اتفاق افتاده در کل قطب جنوب به این منطقه مربوط می‌شود و بر اساس برآوردها، هرساله میلیاردها تن یخ از یخچال طبیعی جزیره پاین و به طور کلی، این بخش از کره زمین جدا می‌شود.

جدایش یخ، سالانه باعث افزایش سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها به میزان ۱ میلی‌متر در هر ۸ سال می‌شود؛ در نگاه اول چنین اتفاقی به نظر فوق‌العاده ناچیز است، اما اگر قرار باشد که کل یخ‌های جزیره پاین یک‌باره ذوب شوند، بالا رفتن سطح آب اقیانوس‌ها چیزی در حدود ۵۰ سانتی‌متر می‌شود.

البته چنین اتفاقی در حال حاضر غیرممکن است، اما دانشمندان باور دارند که اگر تغییر الگوی یخزایی، به دلیل اعلام‌شده اتفاق افتاده باشد، نتایج حاصل‌شده به هیچ وجه خوش‌آیند نخواهند بود. از طرف دیگر، در ماه مارس ترک دیگری در سه کیلومتری مکانی که کوه یخ جزیره پاین از آن جدا شده بود، شناسایی شد و در صورت عمیق‌تر شدن این شکاف،‌ اثبات درستی نظریه مطرح‌شده بسیار راحت‌تر خواهد بود.

کیا علیپور