سه شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴
۱۴:۳۶ - ۰۶ تير ۱۳۹۸ کد خبر: ۹۸۰۴۰۱۹۱۲
طبیعت و محیط زیست

سوراخ لایه اُزون چگونه بر اقلیم زمین تاثیر می‌گذارد؟

سوراخ لایه اُزون,اخبار علمی,خبرهای علمی,طبیعت و محیط زیست
حتماً تاکنون بارها شنیده‌اید که لایه ازون سوراخ شده است اما کمتر کسی می‌داند که این عارضه زیست محیطی چگونه بر اقلیم زمین تاثیر می‌گذارد. یک مطالعه جدید، اثرات سوراخ لایه ازون بر تغییرات آب و هوایی را بررسی کرده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، سوراخ لایه ازونزمین در حال بهبودی است، اما این بدان معنا نیست که اثرات زیست محیطی آن برطرف شده یا می‌شود. در یک مطالعه جدید، اثراتی که پرتوهای اضافی ماورا بنفش(UV) در محیط زیست ایجاد می‌کنند، بررسی شده است که تأثیراتی مانند جابجایی مناطق آب و هوایی، تغییر درجه حرارت اقیانوس و ایجاد آسیب پذیری در بعضی از گونه‌ها برجا می‌گذارد.

همانطور که تغییرات اقلیم دغدغه اصلی زیست محیطی امروز هستند، سوراخ شدن لایه ازون نیز یک بحران زیست محیطی بزرگ در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۹۰ میلادی بود.

لایه ازون لایه محافظی است که بالای جو زمین قرار دارد و بخش بزرگی از تابش اشعه‌های خورشیدی را بازمی‌گرداند. این لایه نقش حیاتی در قابل سکونت بودن این سیاره برای انسان و موجودات دیگر ایفا می‌کند. اما دانشمندان در اواسط دهه ۸۰ یک سوراخ را در آن و بر فراز قطب جنوب کشف کردند.

محققان به دنبال یافتن مجرم افتادند و به مواد شیمیایی موسوم به کلوئوفلوئوروکربن‌ها یا "CFCs" رسیدند که معمولاً به عنوان سرد کننده در یخچال‌ها و در تولید هواپخش‌ها استفاده می‌شود. هنگامی که این مواد شیمیایی در محدوده وسیعی از اتمسفر قرار بگیرند با نور خورشید واکنش می‌دهند و شروع به حل کردن ازون می‌کنند.

هواپخش نامی است که به سوسپانسیون ذرات جامد یا قطره‌های مایع در گاز اطلاق می‌شود. به طور کلی منظور ازهواپخش، ذرات گرد و غبار معلق در هوا است. دود، ریزگرد اقیانوسی، آلودگی هوا و مه-دود امثالی از هواپخشهستند. در گفتگوی عامّه معمولاً منظور از واژه هواپخش، افشانه هواپخش است.

جهان با شناخت و درک این خطر پروتکل مونترال را در سال ۱۹۸۷ امضا کرد که استفاده از CFC را برای همیشه لغو کرد.

اکنون بیش از سه دهه از این اتفاق گذشته و به نظر می‌رسد سوراخ لایه ازون در مسیر بهبودی قرار دارد، اما این روند بهبودی هنوز آهسته است و این سوراخ هنوز هم تا حدودی بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد.

در حال حاضر محققان ارزیابی اثرات محیط زیستی سازمان ملل متحد یک بررسی را انجام داده‌اند تا درک درستی از اثرات این سوراخ بر محیط زیست داشته باشند.

بزرگترین تغییر به نظر می‌رسد در نوسان قطب جنوب است. این کمربند بادی در اطراف پایین نیمکره جنوبی می‌چرخد و در طول زمان به طور طبیعی به شمال و جنوب حرکت می‌کند. اما بررسی نشان داد که سوراخ لایه ازونکه مستقیماً بالای قطب جنوب است، نوسانات را نسبت به هزار سال پیش بیشتر به سمت جنوب منتقل کرده است.

جابجایی نوسان قطب جنوب، مناطق آب و هوایی را به سمت جنوب جابجا کرده، الگوهای بارندگی را تغییر داده و دمای آب دریاها و جریان‌های اقیانوسی را تغییر داده است. همین موجب تغییرات آب و هوایی در سراسر نیمکره جنوبی می‌شود و تأثیر آن در استرالیا، نیوزیلند، قطب جنوب، آمریکای جنوبی، آفریقا و اقیانوس منجمد جنوبی احساس می‌شود.

بخش‌های مختلف اقیانوس‌ها در حال گرم‌تر یا سردتر شدن هستند که بر اکوسیستم این مناطق تأثیر می‌گذارد. آب‌های گرم‌تر به بسترهای "کتانجک" در بخش تاسمانیا و صخره‌های مرجانی سواحل برزیل صدمه می‌زنند. اما مناطق سردتر در واقع مزایایی هم دارند، چرا که تعداد بیشتری از ماهی‌ها و غذای دریایی را برای پنگوئن‌ها، فک‌ها و پرندگان فراهم می‌کند.

کتانجک یا اشنه دریایی نوعی جلبک بزرگ است. بر خلاف ظاهر گیاهی‌اش، کتانجک را جز گیاهان طبقه‌بندی نمی‌کنند بلکه آن را در گروه آغازیان(Protista) به‌شمار می‌آورند. کتانجک‌ها از رده قهوه‌ای‌جلبکان و شاخهناجورتاژکان هستند. این گیاه در غرب، معمولاً در خطوط ساحلی اسکاتلند غربی، نروژ و سواحل اقیانوس اطلس در آمریکای شمالی پیدا می‌شود.

"کوین رز" یکی از محققان این مطالعه گفت: آنچه ما می‌بینیم این است که تغییرات لایه اوزون، درجه حرارت و الگوهای بارش در نیمکره جنوبی را تغییر داده است و جابجایی را در جلبک‌های بستر اقیانوس، محل زندگی ماهی‌ها و فیل‌های دریایی و فک‌ها موجب شده است. بنابراین ما شاهد تغییرات بسیاری در شبکه غذایی هستیم.

به هر حال موجودات به خاطر اثرات متفاوت سوراخ لایه ازون متحمل رنج‌های فراوانی شده‌اند. سطح بالای کربن دی‌اکسید در اقیانوس‌ها اتمسفر آنها را اسیدی‌تر می‌کند و پوسته صدف حلزون‌های صدف‌دار را نازک می‌کند و آنها را در مقابل تابش اشعه UV آسیب‌پذیر می‌کند.

همچنین به نظر می‌رسد تغییرات اقلیمی و سوراخ لایه ازون تأثیر متقابل دارند.

"رز" می‌گوید: انتشار گازهای گلخانه‌ای گرمای بیشتر در فضای اتمسفر پایین‌تر به دام می‌اندازد که منجر به خنک شدن اتمسفر بالا می‌شود. از آنجایی که ازون در دمای پایین تخلیه می‌شود، هوای سرد بالای اتمسفر، بهبود بازیابی لایه ازون را آهسته می‌کند.

ازون(Ozone) یکی از آلوتروپ‌های اکسیژن با فرمول O۳ است که گازی با اکسیدکنندگی بسیار بالاست. ازونمعمولاً ناپایدار بوده و در بسیاری از واکنش‌ها مانند کلر عمل می‌کند و با مکانیزم ترکیب شدن با پروتئین و بی‌اثر کردن آنزیم کاهنده که برای تنفس یاخته مهم است، به عنوان میکروب‌کش عمل می‌کند. خاصیت اکسیدکنندگی این گاز باعث می‌شود تا کاربردهای صنعتی زیادی داشته باشد و در غلظت‌های بالاتر از ۱۰۰ جز در میلیارد اثر تخریبی شدیدی بر مخاط و اندام‌های تنفسی جانوران و بافت‌های گیاهان بگذارد. در نتیجه گاز ازون در فضای نزدیک به زمین از مهم‌ترین آلاینده‌های هوا محسوب می‌شود اما ازون موجود در لایه ازون برای جانوران و گیاهان سودمند است چرا که از ورود نور ماورا بنفش و پرتوهای پر انرژی به زمین جلوگیری می‌کند. ازون یک عنصر ۳مولکولی است، یعنی کوچک‌ترین ذره آن مولکول‌های ۳ اتمی است.

مطالعاتی مانند این برای پر کردن بعضی از شکاف‌هایی که مدل‌های آب و هوایی ممکن است آنها را در نظر نگیرند بسیار مهم هستند و به ما ایده‌ای واضح‌تر از آینده‌ای که می‌خواهیم به آن برسیم، می‌دهد.

این مطالعه در مجله Nature Sustainability منتشر شده است.

  • 11
  • 5
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش