چالش های پیش روی مدیریت بهشت

تهران، پایتخت کشوری است که مردمانش با مشکلات شهری فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. حال بعد از ۱۲ سال قرار است شهردار این شهر تغییر کند. فارغ از جناح های سیاسی حاکم بر سمت‌هایی چون ریاست جمهوری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، شوراهای شهر و حتی شهردار، قرار است به دور از هرگونه بازی سیاسی فردی روی کار آید که نجات‌دهنده تهران باشد.

شاید این روزها در رسانه‌ها به عبارت «شهردار شیشه‌ای» برخورده‌اید؛ عبارتی که قرار بود اولین گام اعضای شورای شهر و کاندیدای شهرداری برای نشان دادن حسن نیت به مردم تهران باشد. با تمام این اوصاف جلسه غیر علنی شورای شهر برگزار و شهردار تهران انتخاب شد!

و متعهد می‌شوم!

انتخابات شورای اسلامی شهر تهران به گونه‌ای پیش رفت که تمام ۲۱ کرسی ساختمان شورا را اصلاح‌طلبان تشکیل دادند. پس از انتخابات ۲۹ اردیبهشت و پیروزی اصلاح‌طلبان، خدافظی محمدباقر قالیباف که خود یکی از کاندیدای دوازدهمین دوره ریاست جمهوری بود، مسجل شد. کار به معرفی گزینه‌های پیشنهادی اصلاح‌طلبان برای سمت شهرداری رسید. گزینه‌های زیادی مطرح شدند. در نهایت نام ۷ نفر اعلام شد.

در آخرین روزهای تیرماه «محمدعلی نجفی»، «سید حسین مرعشی»، »الهه کولایی»، «محمد شریعتمداری»، «محسن مهرعلیزاده»، «حبیب الله بیطرف» و «سید محمد علی افشانی» به عنوان ۷ گزینه نهایی تصدی پست شهردار تهران انتخاب شدند و قرار شد تا ظرف ۲ هفته برنامه‌های خود را به منتخبان شورای پنجم ارائه کنند.

هرچند در این بین زمان پایان کار شورای چهارم نامعلوم بود و سرانجام قرار شد تا شورای پنجم از ۱۲ شهریور شروع به کار کند، گویا تصمیمات درون جناحی به این شرح بود که پیش از آغاز به کار شورا شهردار انتخاب و با شروع به کار شورای پنجم بلافاصله معرفی شود.

اینکه چه کسی برنامه جامع و کامل‌تری را ارائه داد و لایق تصدی شهردار است، به عهده مردم تهران بود! مردمی که با انتخاب ۲۱ نفر از کاندیدای شورای شهر، شورای پنجم را تشکیل دادند.

پس از اعلام گزینه‌های شهرداری در همان ابتدا دو گزینه کناره‌گیری کردند. حبیب الله بیطرف یک روز پس از اعلام گزینه‌های نهایی تصدی شهرداری تهران با عنوان این موضوع که «هیچگاه آمادگی خود را برای سمت شهردار تهران به اعضای محترم شورای پنجم اعلام نکردم» انصراف خود را اعلام کرد. همچنین محمد شریعتمداری نیز به صورت رسمی در اولین روز مرداد ماه به دلیل آنچه «خدمت به دولت در ۴ سال آینده» عنوان شده بود، از میان گزینه‌ها کنار کشید. ۲ هفته پر تب و تاب آغاز شده بود و ۵ گزینه باقی مانده در نشست‌های خبری به بیان اظهارات خود در زمینه مدیریت شهری پرداختند. در ادامه محمدعلی افشانی، نامزد حزب اعتماد ملی به دلیل «جهت حفظ همدلی و انسجام درونی اصلاح‌طلبان» از ادامه مسیر انصراف داد و تنها ۴ نفر راهی جلسه انتخاب شهردار تهران توسط شورای شهر شدند.

در نهایت روز پنجشنبه، نوزدهمین روز از مرداد ماه ۹۶ اعضای شورای پنجم سرنوشت تهران را حداقل برای ۴ سال مشخص کردند. از میان ۴ کاندیدای اصلی «محمدعلی نجفی» به عنوان شهردار تهران انتخاب شد؛ آن هم با اکثریت آراء.

از نکات جالب توجه روز انتخاب شهردار می‌توان به اقدام عجیب حسین مرعشی اشاره کرد. او در این جلسه پس از ارائه برنامه‌های خود خطاب به اعضای شورا اعلام کرده بود: «تا زمانی‌که افراد دیگر داوطلب شهردارى تهران باشند، بنده را در راى‌گیرى شرکت ندهید و چنانچه کسى داوطلب این مسئولیت نباشد، من آمادگى پذیرش مسئولیت را دارم.»

در ادامه جلسه مهر علیزاده به تشریح برنامه خود پرداخت و در زمانی که اعضاء مشغول بررسی نهایی و اعلام نظر بودند، مهرعلیزاده و الهه کولایی نیز انصراف خود اعلام کردند. با توجه به این این انصراف ها و باقی ماندن تنها دو گزینه، مرعشی نیز با توجه به موضع عجیب خود کناره‌گیری کرد و سرانجام نجفی، شهردار تهران شد.

نجفی در اولین اظهارات خود پس از شهردار تهران شدن، گفت: تمام تلاش و قدرت خود را برای ایجاد یک «زیست مطلوب» به کار خواهم گرفت و از «همه امکانات» برای شهرداری استفاده خواهم کرد. از تمامی امکانات داخل شهرداری و بیرون آن برای شهروندان تهرانی استفاده خواهم کرد. به تهرانی‌ها «تعهد می‌دهم» تمام تلاش خود را برای «ایجاد شرایط مطلوب‌تر» به کار گیرم و از همه امکانات استفاده کنم تا خواسته شهروندان را که «ایجاد آرامش از جنبه روحی و روانی» و «ایجاد آسایش از جنبه فیزیکی و مادی» است، فراهم کنم. تلاش خواهم کرد که زندگی شهروندان پس از چهار سال بهتر از شرایط امروز باشد.

برنامه ارائه شده توسط نجفی ما را متعجب کرد

هر روز بهتر از دیروز! این یک شعار نیست، بلکه تعهد شهردار جدید تهران برای چهار سال آتی شهروندانش است. شاید بهتر باشد در این بین چالش‌هایی را که نجفی قرار است با آن مواجه شود که البته از پیش برای آن برنامه نیز ارائه کرده است را بررسی کنیم.

زهرا نژادبهرام، عضو شورای پنجم شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی روزنامه «ابتکار» بزرگترین چالشی را که شهردار جدید با آن مواجه خواهد شد را تامین منابع مالی شهرداری عنوان می‌کند. وی در این باره می‌گوید: «بدهی‌های شهرداری براساس آنچه عنوان شده حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان است که برخی نیز از بدهی ۶۰ هزار میلیاردی شهرداری سخن به میان آوردند.» نژادبهرام ادامه می‌دهد: «به هرحال مردم با رای خود به شورای پنجم نشان دادند که به این شورا اعتماد دارند و خواهان تغییر هستند. انتظار می‌رود مردم نیز در اجرای طرح‌های پیش‌رو در دوران شهرداری جدید از شهردار حمایت کنند تا در سال‌های آینده شاهد بهتر شدن شرایط زندگی در شهر تهران باشیم.»

در روزهای گذشته خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه شهردار جدید قصد کوچک کردن شهرداری را دارد. اولین واژه‌ای که پس از کوچ کردن سازمان‌ها به به ذهن خطور می‌کند، واژه «اخراج» یا «تعدیل» است. آیا شهرداری با حضور نجفی با ریزش مواجه خواهد شد؟ نژادبهرام به این سوال این‌گونه پاسخ می‌دهد: «به عقیده من چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. چرا که آقای نجفی مدیریت منابع انسانی را به درستی می‌داند و حتما برای کارکنان و درآمدهای شهرداری برنامه‌ای تدارک دیده است.»

منتخب مردم تهران در پاسخ به این سوال که مهمترین نقاط قوت در برنامه‌ها و شخص محمدعلی نجفی چه چیزی است؟ می‌گوید: «همگرایی یکی از مهمترین نقاط قوت برنامه ارائه شده توسط نجفی بود. تمام ۷ نفری که به عنوان گزینه‌های شهرداری مطرح شدند، در ملی‌گرایی و اصلاح‌طلبی مشترک بودند و حتی به عقیده من انتخاب و برنامه‌های خانم کولاهی و آقایان مرعشی و مهرعلیزاده نیز متفاوت بود. نجفی برای حضور در شهرداری با ریاست جمهوری صحبت کرده بود و در نتیجه حمایت حسن روحانی را نیز در این سمت به همراه خواهد داشت، ضمن اینکه تعامل خوبی میان شهرداری و دولت را ‌می‌توانیم در این دوره شاهد باشیم.»

نژاد بهرام برنامه ارائه شده توسط نجفی را «ارزشمند» می‌داند و ادامه داد: «این برنامه ارزشمند و با رویکرد جمع‌گرایانه تهیه شده است که پس از ارائه ما را متعجب کرد.»

شفافیت یک شعار نیست!

شفافیت در شورای شهر و شهردار با حضور اصحاب رسانه ها آغاز می‌شود و سپس با انتشار اخبار از عملکرد سازمان ها و رسیدن آن به گوش و چشم مردم به پایان می‌رسد. در دو هفته اخیر عبارت «شهردار شیشه‌ای» که خود کنایه ای به اعضای شورای چهارم و محمدباقر قالیباف برای جلوگیری از تحقیق و تحفص شهرداری برداشت می شد، بارها در سانه ها دیده شد. این عبارت که به نوعی شعار نیز محسوب می شود اما به عقیده بسیاری تنها در حد یک شعار باقی ماند! 

محمد جواد حق شناس، یکی دیگر از منتخبان مردم تهران در انتخابات ۲۹ اردیبهشت یک روز پیش از برگزاری جلسه شورای پنجم در توییتر خود نوشت: «حضور خبرنگاران و پوشش زنده روند انتخاب شهردار نشانه‌ آن است که برای اصلاح ‌طلبان و شورای پنجم شفافیت یک اصل غیرقابل‌مذاکره است.»

یک روز گذشت و جلسه انتخاب شهردار پشت درهای بسته و به دور از حضور نماینده رسانه‌ها انجام و شهردار انتخاب شد.

زهرا نژاد بهرام در پاسخ به این سوال که آیا عدم حضور رسانه‌ها در جلسه شورای شهر در تضاد با شفافیت و شیشه ای بودن، نیست؟ می‌گوید: «قرار بر این بود که تمام تصمیم گیری ها به طور شفاف در اختیار مردم قرار گیرد و به عقیده من شورای پنجم در چندین سالی که از عمر شوراهای شهر تهران می گذرد، اولین شورایی است که آوانگارد این قضیه بود.» وی می‌افزاید: «در جلسه شورا قرار بود گزینه‌های شهرداری برنامه‌های خود را مطرح کنند و این برنامه‌ها به مذاکره گذاشته شود و روی آن تحلیل انجام صورت گیرد. به عبارتی رویکرد این جلسه، رویکری تحلیلی بود.» نژاد بهرام می‌گوید که اولین روز از شهریور ماه ۱۳۹۶ روز آغاز به کار شورای پنجم است.

شورای شهری که به عقیده او آوانگارد بوده و شهرداری را انتخاب کرده که قرار است زندگی را برای مردم در پایتخت ایران بهبود بخشد و این کار را در شفافیت کامل و به شکل شیشه ای انجام دهد. زمان بهترین شاهد برای تعهدها و وعده های شهرداران و مسئولان بوده و خواهد بود، آیا تهران در یک بطری شیشه ای حبس خواهد شد یا مردمش به خوبی می توانند از پشت پرده ها آگاه شوند؟