تبلیغ سفر یا تک‌فروشی ویزا؟!

ویزای بلندمدت کانادا، یکی از پرطرفدارترین محصول نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران بود. آژانس‌های گردشگری که هر سال در بهمن ماه، تب تورهای خارجی را داغ می‌کردند، در سال جاری به فروش ویزا روی آوردند. آنها می‌گویند سوال‌های مردم بیشتر رنگ و بوی مهاجرتی دارد.

به گزارش ایسنا، تاکید مسئولان گردشگری کشور در دوازدمین دوره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری بیشتر بر تبلیغ و فروش سفرهای داخلی بود اما مشاهدات میدانی نشان می‌دهد آژانس‌های گردشگری به ویژه در استان تهران، تمایل بیشتری برای فروش و تبلیغ تورهای خارجی و مهمتر از آن «تک فروشی ویزا» دارند.

ویزای کانادا محبوب‌قلب‌ها

ریسک ویزای «شینگن» (ویزای سفر به ۲۶ کشور اروپایی) به دلیل محافظه‌کاری کشورهای عضو اتحادیه اروپا باعث شده آژانس‌های کمتری سراغ فروش آن بروند. با این حال تعداد آژانس‌هایی که در این نمایشگاه تک‌فروشی ویزای شینگن دارند کم نیست. به نظر می‌رسد سخت‌گیری‌های اتحادیه اروپا درباره صدور ویزای شینگن در چند ماه اخیر، آژانس‌های گردشگری ایران را بر آن داشته تا کمتر وعده صدور تضمینی ویزای شینگن را بدهند، اما اوضاع درباره ویزای کانادا کمی فرق می‌کند. در فضای نمایشگاه تبلیغات پررنگ و فراوانی درباره فروش ویزای کانادا دیده می‌شود که بنا به اظهارات آژانس‌های گردشگری، مشتری‌های زیادی هم دارد، در بیشتر غرفه‌های آژانس‌ها، پکیج‌های اطلاعاتی ویزای کانادا در همان روز اول تمام شد!

یکی از متصدیان غرفه آژانس بزرگی در سالن استان تهران در نمایشگاه گردشگری در این باره گفت: «پکیج‌های تبلیغاتی ویزای کانادا همان روز اول تمام شد. همه آنها می‌خواهند مهاجرت کنند. این را از سوال‌ها و درخواست‌هایشان به راحتی می‌توان متوجه شد.»

یکی دیگر از آژانس‌داران که غرفه بزرگی هم در نمایشگاه گردشگری داشت، گفت: «در چهار روز، تعداد متقاضیان ویزا بیشتر از تورهای گردشگری بود و کانادا پرطرفدارترین متقاضیان را داشت.»

آژانس‌دار دیگری هم گفت: «مردم فقط پکیج‌های تبلیغاتی را جمع می‌کنند. آنهایی که قصد جدی‌تری برای سفر دارند، بیشتر سراغ ارمنستان و ترکیه می‌روند. به هر حال افزایش نرخ دلار روی قیمت تورهای خارجی اثر خود را گذاشته است، اما آنهایی که سراغ ویزای کانادا یا ویزای کار در اروپا را می‌گیرند، قطعاً قصد تفریح ندارند، می‌خواهند مهاجرت کنند که تعداد این مراجعان در نمایشگاه امسال کم نبوده است.»

توجیه آژانس‌های گردشگری که مشغول تک فروشی ویزا با تاکید بر کانادا هستند، این است که مطابق نیاز مردم این کار را انجام می‌دهند. آنها مستند به قوانینی که دست‌شان را برای تک فروشی ویزا باز گذاشته، می‌گویند: «یک زمان مردم می‌خواستند، مُهر ویزای شینگن را در پاسپورت‌شان داشته باشند، حالا می‌خواهند مهاجرت کنند.»

آژانس‌ها مجاز به تک‌فروشی ویزا هستند

ولی تیموری، معاون گردشگری قبلا درباره تک‌فروشی ویزای آمریکا، کانادا و شینگن در دفاتر خدمات مسافرتی گفته بود: «در این‌باره ابهام آئین‌نامه‌ای وجود دارد. سال‌های گذشته پیگیری‌های زیادی شد، چون بحث ما این است که دفاتر خدمات مسافرتی به‌ویژه آن‌هایی که مجوز بند «ب» (اجرای تور) از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دریافت می‌کنند، در قالب پکیج و بسته سفر، «ویزا» بفروشند. اما آئین‌نامه‌ای که سال ۱۳۸۰ در دولت تصویب شده مشخصا کلمه «اخذ ویزا» را جزو فعالیت آژانس‌های گردشگری قید کرده، بنابراین تا زمانی که این آئین‌نامه اصلاح نشده، گرفتن این حق از آژانس‌های گردشگری، اقدامی «غیرحقوقی» است.»

او اعتقاد دارد بنا بر مصوبه دولت، تک‌فروشی ویزا در آژانس‌های مسافرتی «مجاز» است: «اخذ روادید اولین نکته‌ای است که در آئین‌نامه مصوب سال ۱۳۸۰ هیات دولت جزو فعالیت آژانس‌ها ذکر شده اما برای کشورها و مقاصد خاص، سیاست‌هایی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در قالب بخشنامه‌هایی ابلاغ شده که انتظار داریم رعایت شود. برای کشورهایی مثل انگلیس، کانادا و آمریکا چارچوب و خط مشی مشخصی تعریف شده که به دفاتر خدمات مسافرتی ابلاغ شده تا در حیطه آن عمل کنند.

ترکیه، مقصد خارجی به‌صرفه

به نظر می‌رسد وجود چنین قانونی مرزهای تبلیغات برای مهاجرت در آژانس‌های گردشگری را شکسته و با آن که تاکید و محور نمایشگاه گردشگری سال جاری بر تبلیغ سفرهای خارجی بود، اما کماکان گروهی از آژانس‌های گردشگری مبتنی بر نیاز قشری از جامعه، رویکرد دیگری را در پیش گرفته‌اند. شاید در جمع آژانس‌های شرکت‌کننده در نمایشگاه گردشگری تهران، استان‌ها بیشترین هماهنگی را با شعار توزیع سفر داخلی داشته‌اند، هر چند در تبلیغات آژانس‌های شهرهای بزرگ‌تری مثل اصفهان نیز فروش تورهای خارجی غالب بر سفرهای داخلی بوده است. در بین تورهای خارجی که در نمایشگاه امسال عرضه شده، بازار ترکیه از همه داغ‌تر بوده است. تبلیغات قوی و قیمت‌های به مراتب پایین‌تر از سایر کشورهای خارجی شاید مهمترین عامل جذب ایرانی‌ها بوده است.بزرگترین سالن‌ها و بیشترین تبلیغات در بین کشورهای خارجی شرکت‌کننده در نمایشگاه سال جاری به ترکیه اختصاص داشت. گرجستان و صربستان که سال گذشته حضور پررنگی را در نمایشگاه گردشگری به نمایش گذاشتند، امسال در کنار روسیه، غایبان بزرگ نمایشگاه امسال بودند.

افغانستان و پاکستان هم امسال با معرفی جاذبه‌های گردشگری خود برای اولین بار، سعی داشتند جهت تقویت روابط گردشگری با ایران اقدام کنند، هرچند که در چهار روز نمایشگاه غرفه‌های خلوتی داشتند.