به گزارش دنیای اقتصاد، براساس اعلام سازمان بین‌المللی کار (ILO)، انتظار می‌رود ۸/ ۴۱ میلیون جوان در رده سنی ۱۵ تا ۲۴ سال بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۳۰ وارد بازار کار شوند. این رشد می‌تواند موجب تشدید بیشتر بیکاری جوانان در کشورهایی که در حال مقابله با این چالش هستند شود. این کشورها نظیر برخی کشورهای آفریقایی، حوزه کارائیب و برخی کشورهای اروپایی مانند اسپانیا و یونان هستند که نرخ بیکاری جوانان در آنها به ۴۰ درصد می‌رسد. این ارقام در تضاد با کشورهای آسیایی نظیر ژاپن، سنگاپور، ویتنام و فیلیپین و همین‌طور امارات، مکزیک و آلمان است که نرخ بیکاری جوانان در آنها به بیشتر از ۷ درصد نمی‌رسد.
برای فهم بهتر مقیاس فرصت‌های شغلی جوانان در بخش سفر و گردشگری، شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC)، تحلیلی را در این باره با استفاده از اطلاعات خود انجام داده و در آن نرخ اشتغال جوانان را با اقتصاد مقایسه کرده است. این تحقیق هفت کشور عضو گروه بیست (کانادا، آمریکا، انگلیس، ترکیه، آلمان، فرانسه و ایتالیا) و سه کشور اروپایی را که دارای نرخ بالای بیکاری هستند نظیر یونان، اسپانیا و پرتغال مقایسه کرده است. کشورهای یادشده دارای وضعیت مختلفی در بخش سفر و گردشگری هستند که برای هریک از آنها، اطلاعات معتبری در دست است که می‌تواند زمینه انجام تحلیل‌های قابل اعتماد و مقایسه‌ای را فراهم کند.
به گزارش «دنیای اقتصاد» و طبق آمار رسمی، سفر و گردشگری یکی از بخشهایی است که در سطح جهانی بیشترین فرصت‌های شغلی را ایجاد می‌کند. از هر ۱۰ شغل، یکی در بخش سفر و گردشگری است و تنها در سال ۲۰۱۷ از هر پنج شغل ایجاد شده یکی مربوط به این بخش بوده است. این بخش فرصت‌های جدیدی را نه‌تنها در شهر‌ها و کشورهای توسعه‌یافته بلکه در جوامع محلی و در سراسر اقتصاد‌های درحال ظهور ایجاد می‌کند و همچنین موجب توسعه منافع اقتصادی و شغلی برای نواحی روستایی می‌شود.
توسعه یک نیروی‌کار جوان منافع مسلمی برای شهروندان، جوامع و بخش‌های مختلف اقتصاد یک کشور درپی دارد. از این رو بخش سفر و گردشگری با سوابق قابل‌توجه در ایجاد مشاغل و توسعه مهارت‌ها یکی از بخش‌های کلیدی است که در آن با اعمال سیاست‌های صحیح، فرصت‌های شغلی برای جوانان می‌تواند به حداکثر برسد.
اهمیت اشتغال‌زایی برای جوانان
براساس گزارش WTTC، نرخ بالای بیکاری جوانان دارای پیامد‌های منفی در سطوح فردی و اجتماعی است که می‌توان به افزایش خشونت، بی‌ثباتی، نابرابری و محرومیت‌های اجتماعی در این خصوص اشاره کرد. به‌علاوه تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که بیکاری را در سنین جوانی تجربه کرده‌اند، اغلب دارای درآمدهای پایین در طول زندگی هستند و بیشتر از دیگران در معرض بیکاری قرار دارند. همچنین فرصت‌های حرفه‌ای کمتری برای آنها ایجاد خواهد شد. در این زمینه، بخش سفر و گردشگری نه‌تنها محرک اشتغال‌زایی خواهد بود بلکه از توسعه پایدار اقتصادی نیز حمایت می‌کند، در کاهش فقر موثر است، مهارت‌های لازم را در اختیار افراد مرتبط قرار می‌دهد و در نهایت سنگ‌بنایی درجهت ایجاد یک جامعه عاری از خشونت خواهد بود. از این رو، باتوجه به محرومیت یک‌سوم از جمعیت ۸/ ۱ میلیارد نفری جوانان از کار، آموزش و تربیت، بخش سفر و گردشگری می‌تواند سهم قابل‌توجهی در نیل به اهداف توسعه پایدار بازی کند و از این جهت نباید دست‌کم گرفته شود.
روند اشتغال‌زایی گردشگری در ۱۰ کشور
در ۱۰ کشور یادشده که مورد بررسی این گزارش قرار گرفته‌اند، بخش سفر و گردشگری سهم بیشتری از اشتغال کارکنان جوان را نسبت به دیگر بخش‌های اقتصادی دارد. در هفت کشور، سهم اشتغال جوانان در این بخش تا دو برابر یا بیشتر از مجموع اقتصاد است. اگرچه در فرانسه، آلمان و ترکیه اختلاف میان سهم اشتغال‌زایی برای جوانان در بخش سفر و گردشگری کمتر است، سهم اشتغال‌زایی در بخش سفر و گردشگری برای جوانان در کانادا دارای بالاترین میزان است؛ جایی که جوانان ۴/ ۳۲ درصد از اشتغال در این بخش را به خود اختصاص داده‌اند. رتبه‌های بعدی نیز در اختیار آمریکا و بریتانیا است که به‌ترتیب ۴/ ۲۹ و ۸/ ۲۷ درصد از اشتغال در این زمینه در اختیار جوانان است. ایتالیا و اسپانیا نیز به‌ترتیب با سهم ۲/ ۱۰ و ۴/ ۹ درصدی دارای کمترین میزان اشتغال برای جوانان در بخش سفر و گردشگری هستند.
درحالی که بیکاری در آلمان ۴/ ۳ درصد، در آمریکا ۹/ ۳ درصد و در بریتانیا ۴درصد است، در ایتالیا به ۱/ ۱۰ درصد، اسپانیا ۱۵ و یونان ۹/ ۱۸ درصد می‌رسد. درواقع نرخ بالای بیکاری در کشورهای حوزه مدیترانه موجب شده تا بخش اعظمی از کارگران مسن‌تر دوشادوش جوانان برای فرصت‌های شغلی در بخش سفر و گردشگری به رقابت بپردازند.
فاکتور بعدی سطح وابستگی کشورها به تولید ناخالص داخلی بخش سفر و گردشگری است. این تحقیق نشان می‌دهد که هراندازه میزان وابستگی کشورها به تولید ناخالص داخلی بخش سفر و گردشگری بیشتر باشد، میزان اشتغال‌زایی این بخش برای جوانان کمتر است؛ چنانچه در پرتغال، اسپانیا و یونان که بیشترین وابستگی را به تولید ناخالص داخلی گردشگری دارند کمترین تعداد جوانان در این زمینه فعالیت می‌کنند. این روند در تضاد با کانادا، آمریکا و بریتانیا است که در آنها بخش سفر و گردشگری سهم کمتری در تولید ناخالص‌داخلی دارند و درعوض فرصت‌های شغلی بیشتری به جوانان ارائه می‌کند.
در کشورهایی که وابستگی بیشتری به گردشگری دارند، شغل‌های بخش سفر و گردشگری ممکن است بیشتر به‌عنوان مهارت‌های بلند‌مدت دیده شود و کارکنان مدت بیشتری در این بخش می‌مانند. این موضوع به این ترتیب به اثبات می‌رسد که در یونان ۹۴ درصد، پرتغال ۹۳ درصد و اسپانیا ۸۶ درصد از این مشاغل به‌عنوان مهارت‌های تمام‌وقت به شمار می‌روند و از این‌رو برای کارکنانی که به‌دنبال شغل‌های جذاب‌تر هستند گزینه مناسبی به نظر می‌رسد.
برخلاف آن، بریتانیا و آلمان سهم کمتری در مشاغل تمام‌وقت در بخش سفر و گردشگری هستند که به ترتیب ۶۷ و ۶۶ درصد است. در برخی از این کشورها درصد اشتغال‌زایی برای جوانان در بخش سفر و گردشگری طی یک دهه اخیر به‌طرز تدریجی کاهش یافته است. در این بین اسپانیا بیشترین میزان کاهش را با ثبت رقم ۹/ ۴ درصد تجربه کرده است؛ اگرچه در ترکیه که دارای بخش پیشرفته سفر و گردشگری در این ۱۰ کشور نیست، با ۷/ ۰ درصد افزایش اشتغال‌زایی جوانان در این زمینه مواجه شد. همچنین نرخ اشتغال‌زایی در طول یک دهه تا سال ۲۰۱۷ با تغییر چندانی روبه‌رو نبوده است. کاهش سهم اشتغال‌زایی جوانان در بخش سفر و گردشگری اغلب به‌دلیل افزایش امید به زندگی در بیشتر کشورهای جهان است که به‌موجب آن افراد تمایل بیشتری برای کار در سنین بالاتر را نشان می‌دهند.
منافع اشتغال جوانان در گردشگری
گزارش WTTC تاکید می‌کند سفر و گردشگری، یکی از بخشهایی است که سریع‌ترین نرخ رشد را در جهان دارد و فرصت‌های شغلی را برای کارگران ماهر و غیرماهر و دیگر گروه‌ها که در یافتن شغل با مشکل مواجهند، فراهم می‌کند. ماهیت انعطاف‌پذیر آن‌که دارای مشاغل فصلی و پاره‌وقت است، به‌طور فزاینده‌ای برای جوانان جذاب است؛ چراکه این افراد برای تجربه فرهنگ‌های مختلف، سفرها و استفاده از مهارت‌های زبان خود مشتاق هستند. این بخش از نظر فراهم آوردن فرصت‌ها برای شغل‌های بسیار ابتدایی برای افرادی که تنها دارای تحصیلات در حد دبیرستان هستند و نیز فرصت برای توسعه حرفه‌ای در سطح عالی مدیریتی، منحصر به‌فرد است. این فرصت‌ها طی سال‌های اخیر برای ارتقای جذابیت اشتغال در این بخش مورد تاکید قرار داشته‌اند. باتوجه به موانع اندکی که برای متقاضیان کار در این بخش وجود دارد، فرصت‌های مناسبی را در اختیار زنان، جوانان و مهاجران قرار می‌دهد. همین‌طور بخش سفر و گردشگری فرصت‌های بدیعی را برای پاسخ به بیکاری جوانان در سطح جهان فراهم می‌کند. در کشورهای توسعه‌یافته، به‌طور متوسط این بخش معمولا آمار بیشتری در جذب کارگران خارجی دارد.
به‌علاوه مشاغلی که در بخش مذکور وجود دارد می‌تواند افراد را برای حرفه‌های پردرآمدتر و جدی در آینده آماده سازد. براساس آمار سازمان گردشگری آمریکا، سفر و گردشگری یکی از ۱۰ بخش بزرگ در این کشور است که بیشترین میزان کارگران با درآمد متوسط را جذب خود کرده است. حدود ۵۳ درصد از کارکنان در این بخش در آمریکا درآمدهای سطح متوسط یا بیشتر دارند. شرکت‌های گردشگری نیز این فرصت را برای سرمایه‌گذاری در مورد منافع اشتغال‌زایی جوانان درک کرده‌اند.
سیاست‌های ضروری
براساس این گزارش، یک رویکرد «چند ذی‌نفعی» که شامل دولت و بخش خصوصی می‌شود درجهت تداوم ایجاد فرصت‌ها و مشاغل کیفی برای جوانان در سرتاسر جهان ضروری است. چنین رویکردی نیازمند آن است تا توسط سیاست‌های صحیح مورد حمایت قرار بگیرد. همچنین باید فضایی مناسب ایجاد شود تا دولت‌ها از یک نیروی کار جوان، با مهارت و متمایز حمایت کنند. چند عامل به‌طور ویژه‌ای با قادر ساختن توسعه مهارت در ارتباط هستند که در برخی موارد، تاثیر مستقیمی بر آموزش‌های کیفی سطح بالا و ادراک مثبت از مشاغل بخش سفر و گردشگری خواهند داشت.
ایجاد ادراک مثبت از مشاغل بخش سفر و گردشگری، شرکت‌های آموزش کارکنان، اولویت‌سازی در این بخش با همکاری دولت‌ها، تشویق زنان و جوانان در تقسیم ظرفیت بازار کار و اعمال سیاست‌های استخدام خارجی‌ها و کارکنان کیفی، از جمله برخی از این سیاست‌ها هستند که فرصت‌های مهم‌تری را برای تاثیر مستقیم دارند. همچنین توسعه پایگاه مشتریان قابل‌توجه، تضمین کیفیت و مهارت منابع انسانی کلی، بهره‌وری از بازار منعطف و ایجاد نیروی کار جوان در جمعیت برخی از سیاست‌های دیگر هستند که می‌توانند به‌طور غیر‌مستقیم اشتغال‌زایی جوانان را در بخش سفر و گردشگری افزایش دهند.
- 14
- 3
