چرا خاموش کردن آتش سوزی جنگل های ارسباران با تاخیر آغاز شد /ماجرای نبود هواپیماهای اطفای حریق چیست؟

تصاویر منتشر شده از اطفای حریق جنگل های ارسباران توسط بیل‌ها، بر داغ دل  افکارعمومی  می‌دمد. آن ها می‌پرسند چرا ارزشمندترین لکه‌های سبز کشور باید با بیل خاموش شود؟ آن ها معترضند که چرا تجهیزات اطفای حریق در کشور ما فقط شامل بیل، آتش کوب، دبه آب و شاخه‌های درختان می‌شود. این اعتراض ها به نماز جمعه این هفته تبریز هم رسید و امام جمعه تبریز با ابراز تاسف از این که نزدیک به ۳۰۰ هکتار از جنگل‌های بکر دنیا در آتش سوخت در خطبه های نماز جمعه تبریز گفت: «اگر چنان چه اختلافی در مدیریت بحران است یا جنگل‌داری و آبخیزداری اختلافی با دیگر سازمان‌ها دارند، در این میان مردم چه گناهی دارند و محیط زیست چرا باید نابود شود.» آل هاشم از نبود امکانات لازم برای مهار آتش در استان انتقاد کرد و ادامه داد: «چرا باید چند ۱۰۰ میلیون برای هزینه کرد به این حوزه وجود نداشته باشد و مسئولان لنگ آن باشند، ای کاش به ما اعلام می کردند تا به خیران تبریزی می‌گفتیم پول آن آبپاش‌ها را تامین کنند.»

اما واقعا داستان این اختلافات که امام جمعه از آن گفت، چیست و سرنوشت پایگاه اطفای حریق سازمان جنگل‌ها و خرید هواپیما توسط سازمان حفاظت محیط زیست در دوره‌های گذشته چه شد؟

سرنوشت پایگاه اطفای حریق سازمان جنگل‌ها چه شد

ماجرا به خصوصی‌سازی عجیب و اشتباهی بر می گردد که حد فاصل سال ۸۸ تا ۹۱ اتفاق افتاده است و در نهایت کار به جایی رسیده که وزارت کشاورزی و سازمان جنگل‌ها بالگرد مالکیتی برای مهار آتش‌سوزی‌ها ندارد. در سال‌های

 ٨٨ تا   ۹۱ تعداد ۱۳۵فروند هواپیمای وزارت کشاورزی  به بخش خصوصی فروخته شد؛ چرا که در دولت قبل(دولت  احمدی نژاد ) این ادوات زمین‌گیر شده  و بدون مجوز پرواز در گوشه فرودگاه شرکت هواپیمایی خدمات ویژه خوابیده بودند. این شرکت هواپیمایی با ٣٥ فروند هواپیمای لهستانی و ١٠٠ فروند هواپیمای اجاره‌ای ترک و بلغاری به بدنه وزارت جهاد کشاورزی متصل بود.شهروند در این گزارش مدعی شده است که در دولت احمدی نژاد، شرکت هواپیمایی خدمات ویژه سرانجام در سال ٩١ و در جریان مزایده‌ای با قیمت ٣٣‌میلیارد تومان به شهرداری قزوین واگذار شد تا در ناوگان آتش‌نشان طبیعت ایران با مقاصد تفریحی مورد استفاده قرار بگیرد!

ارسباران قربانی بدهی ۳۰ میلیاردی !

 بعد از این خصوصی سازی عجیب  برای اطفای حریق جنگل ها  تفاهم نامه ای میان چند دستگاه امضا شد. در بوروکراسی حاکم بر کشور معمولا تا رایزنی ها و نامه نگاری ها برای اجاره بالگردها انجام می شد بخشی از جنگل می سوخت چون آتش چیزی از بوروکراسی نمی داند و معطل تصمیم مسئولان نمی ماند. تا این که تفاهم نامه ای بین وزارت دفاع، سازمان مدیریت بحران و جهاد کشاورزی تنظیم می شود که براساس آن دولت باید بودجه‌ای را برای اجاره بالگرد از دستگاه‌هایی چون هلال‌احمر یا نهاد نظامی اختصاص دهد اما به گفته فرمانده یگان حفاظت جنگل ها در طول سه سال گذشته این اعتبار و بدهی پرداخت نشده است.

به همین دلیل دستگاه های مربوط پشت جنگل ها را خالی کردند و با توجه به بدهی ۳۰ میلیاردی دولت به آن ها، آن ها حاضر نشدند امسال قرارداد ببندند. به گزارش ایران عباس نژاد می‌گوید: «جنگل مال سازمان جنگل‌ها نیست یک ثروت و دارایی ملی است، باید این بودجه توسط دولت پرداخت شود.» رئیس سازمان جنگل‌ها به‌همراه عباس‌نژاد، اعتراض خود را به کمیسیون اصل ۹۰ و کمیسیون بودجه بهارستان برده‌اند. شکایت را به رئیس سازمان برنامه و بودجه کشانده‌اند. جای  تاسف دارد که فرمانده یگان حفاظت جنگل ها می گوید: «یک دستگاه دولتی در منطقه بالگرد داشت اما حاضر نشد در عملیات اطفای حریق شرکت کند.» او از تلاش چهار روزه برای کشاندن  یک بالگرد به سمت جنگل‌های ارسباران گفت.

سامانه آتش‌ نشانی هوایی کجاست؟

سال گذشته عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست  از سامانه آتش‌ نشانی هوایی تحت فشار کشور در شاهین شهر اصفهان رونمایی کرده بود. طبق گفته سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری این سامانه برای دیگر هواپیماها نیز به راحتی قابل نصب بوده که قدرت تخلیه ۱۸ تن آب در مدت ۵ ثانیه روی مساحت تعیین شده در فاصله ۱۰۰ متری را دارد که متاسفانه امسال و در آتش سوزی های خوزستان و ارسباران خبری از آن نبود!

آثار سوء استفاده از بیل و آتش کوب

برای اطفای حریق آن قدر بیل به کمر زمین بکوبند که آه کارشناسان جنگل و منابع طبیعی بلند شود. کارشناسان بارها هشدار داده‌اند که کوبیدن بیل به تن جنگل باعث می‌شود تا زمین زایش خود  را از دست دهد و عقیم شود.

وضعیت فعلی ارسباران

بعد از صحبت های امام جمعه تبریز سه فروند بالگرد به منطقه اعزام شد و امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع  برای بسیج ‌امکانات نیروهای مسلح برای اطفای حریق جنگل‌های ارسباران دستورات لازم را داد. وزیر دفاع همچنین  طی دستوری خواستار همکاری و بسیج ‌نیروهای سپاه، ارتش و مرزبانی با همه امکانات برای اطفای حریق جنگل‌های منطقه ارسباران شد. حاتمی طی دستوری از ‌معاونت مهندسی ‌وزارت دفاع‌ و مرکز کنترل و پشتیبانی اطفای حریق هوایی کشور خواست با هماهنگی یگان‌های پروازی هلال احمر و هوانیروز، سه فروند بالگرد به منطقه اعزام کنند که دو فروند برای جابه‌جایی و هلی‌برد نیرو و یک فروند بالگرد آب‌پاش با بسکت ۴۰۰۰ لیتری آب  در منطقه‌آتش‌سوزی مورد استفاده قرار گرفت.

آرزویی که خاکستر شد؟

ارسباران، صرف نظر از جاذبه‌های شکارگاهی، اقتصادی، اجتماعی‌ و فرهنگی به دلیل وجود گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب، چشم‌اندازهای بکر و وسیع، گنجینه منحصر به فردی از منابع محیط زیستی را در جغرافیای شمال‌غربی کشور ایجاد کرده است. همچنین به گزارش ایسنا،  در شرایطی که یونسکو ۱۴ تیر امسال بر جهانی شدن جنگل‌های هیرکانی در ایران مُهر تایید زد اکنون  مشخص نیست این آتش‌سوزی تا چه حد امتیازاتی را که می‌توانستند جهانی شدن این محوطه‌ طبیعی را نهایی کنند، خاکستر می‌کند!