به گزارش ایسنا، روز ملی جمعیت یک رویداد سالانه است که هر سال در روز سی‌ام اردیبهشت ماه برگزار می‌شود. این روز مصادف با روز ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری، به عنوان روز ملی جمعیت در تقویم رسمی ایران ثبت شده است.
براساس اعلام مرکز آمار ایران، بررسی رشد جمعیت کشور نشان می‌دهد این شاخص به زیر یک درصد رسیده و در دوره ۱۴۰۵-۱۴۰۰ برابر ۰.۷۲ درصد برآورد شده است. با عنایت به اینکه تعداد جمعیت و ویژگی‌های آن از سرشماری‌ها قابل حصول است و سرشماری‌ها نیز در فواصل زمانی ۱۰ یا ۵ سال یک بار انجام می‌شود، پیش‌بینی جمعیت برای سال‌های آتی اهمیت و جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کند.
مرکز آمار ایران به دلیل تقاضاهای متعدد داخلی و بین المللی، با استفاده از آخرین دستاوردها و روش‌های علمی نسبت به پیش بینی جمعیت در سطح کل کشور، استان، مناطق شهری و روستایی و به تفکیک سن و جنس می‌پردازد.
بر همین اساس، پیش بینی جمعیت کل کشور تا افق ۱۴۳۰ و جمعیت استانی تا سال ۱۴۱۵ پس از انتشار نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ در سال ۱۳۹۶ انجام شد و نتایج آن پس از تصویب کمیته آمار بخشی جمعیت منتشر شد.
اثرگذاری کویید ۱۹ روی شاخص‌ها و پیش‌بینی‌های جمعیتی
در سال ۱۴۰۰ و بعد از پنج سال از اجرای سرشماری ۱۳۹۵ و با توجه به تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جامعه و نیز همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ و بازتاب آن در آمارهای حیاتی و اثرگذاری نتایج آن در محاسبات بسیاری از شاخص‌ها، برنامه‌ریزی‌ها، سیاستگذاری‌ها و بازنگری در پیش‌بینی جمعیت بیش از پیش ضرورت یافت. در بازنگری جمعیت ایران با توجه به واقعیت‌های موجود جامعه و شاخص‌های محاسبه شده از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ سناریوهای باروری و مرگ و میر پیش بینی قبلی تغییر کرد. ارزیابی داده‌های سرشماری و سناریو مهاجرت‌های داخلی هم کماکان بر اساس پیش بینی قبلی باقی ماند. برای پیش‌بینی جمعیت طبق روال گذشته از روش ترکیبی (مولفه‌ای – نسلی) استفاده شد. سازمان ملل نیز به کشورها توصیه می‌کند از این روش به عنوان روش "استاندارد طلایی" در برآورد و پیش بینی‌های آمارهای رسمی خود استفاده کنند.
جمعیت ایران در سال ۱۴۲۸ به اوج خود می‌رسد
بررسی گزارش پیش‌بینی جمعیت مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که جمعیت ایران تا ۲۴ سال دیگر به رشد خود ادامه خواهد داد و در سال ۱۴۲۸ به اوج خود می‌رسد. انتظار می‌رود جمعیت کشور در سال ۱۴۲۸ به حدود ۹۴ میلیون و ۵۶۰ هزار نفر برسد که در مقایسه با سال ۱۳۹۵ در حدود ۱۴.۶۶ میلیون نفر افزایش خواهد یافت. پیش بینی می شود جمعیت کشور پس از رسیدن به اوج، از اوایل دهه ۱۴۳۰ به بعد شروع به کاهش کند.
از هر ۱۰۰ نفر ۱۷ نفر در استان تهران زندگی می‌کنند
در سال ۱۴۰۴ بیش از نیمی از جمعیت کشور در هفت استان (به ترتیب تهران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی) زندگی می‌کنند.
انتظار می‌رود در سال ۱۴۰۴ از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ایران حدود ۱۷ نفر در استان تهران، هشت نفر در استان خراسان رضوی زندگی کنند. این سهم برای هر یک از استان های اصفهان، فارس و خوزستان برابر شش نفر است.
کاهش رشد جمعیت کشور به زیر یک درصد/ سیستان و بلوچستان بیشترین و خراسان شمالی کمترین رشد جمعیت را دارند
رشد جمعیت کل کشور رو به کاهش است و مقدار آن به زیر ۱ درصد رسیده است. در دوره پنج ساله ۱۳۹۵-۱۳۹۰ رشد جمعیت کل کشور برابر ۱.۲۴ درصد بود. اما براساس آخرین برآوردهای جمعیتی رشد جمعیت کشور در دوره‌های بعدی رو به کاهش گذاشته است. به این ترتیب که در دوره ۱۴۰۰-۱۳۹۵ برابر ۰.۹۸ درصد و در دوره ۱۴۰۵-۱۴۰۰ برابر ۰.۷۲ درصد برآورد می‌شود.
از نظر استانی بیشترین رشد جمعیت در دوره ۱۴۰۵-۱۴۰۰ متعلق به استانهای سیستان و بلوچستان (۲.۰۳ درصد)، یزد (۱.۵۸ درصد، هرمزگان (۱.۴۱ درصد) و کمترین مقدار متعلق به استانهای خراسان شمالی (۰.۱۵ - درصد)، لرستان (۰.۰۳- درصد) و همدان (۰.۰ درصد) است.
افزایش شهرنشینی در کشور/ قم بیشترین و سیستان و بلوچستان کمترین شهرنشینی را دارد
بر اساس گزارش پیش بینی جمعیت کل کشور تا افق ۱۴۳۰ و جمعیت استانی تا سال ۱۴۱۵، در سال ۱۴۰۴ از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ایران ۷۷ نفر در نقاط شهری زندگی می‌کنند. در سال ۱۳۹۵ از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ایران ۷۴ نفر در نقاط شهری ساکن بودند که در سال ۱۴۰۴ به ۷۷ نفر رسیده است. در سال ۱۴۰۴ استان قم با ۹۶.۰ درصد، استان تهران با ۹۴.۹ درصد و استان البرز با ۹۳.۶ درصد بیشترین سهم شهرنشینی را به خود اختصاص دادند. در مقابل استان سیستان و بلوچستان با ۵۴.۹، استان کهگیلویه و بویراحمد با ۵۸.۶ و استان گلستان با ۵۸.۸ درصد کمترین سهم شهرنشینی را دارند.
تمایل جمعیت ایران به سمت سالمندی
نتایج پیش‌بینی انجام شده در دفتر جمعیت، نیروی کار و اقتصاد خانوار مرکز آمار ایران نشان می‌دهد جمعیت ایران به سوی سالمندی متمایل می‌شود. در سال ۱۴۰۴ از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ایران ۸ نفر در سنین ۶۵ سال و بیشتر هستند در حالی که در سال ۱۳۹۵ از هر ۱۰۰ نفر جمعیت کشور ۶ نفر در این سنین بودند.
در سال ۱۴۰۴، استان گیلان با سهم ۱۱.۶ درصد، استان مازندران با سهم ۱۰.۶ درصد و استان تهران با ۹.۱ درصد سالمندترین استانهای کشور هستند. در مقابل استانهای سیستان و بلوچستان با ۳.۳ درصد، هرمزگان با ۴.۹ درصد و بوشهر با ۵.۸ درصد جوان‌ترین استانهای کشور هستند.
همچنین بررسی وضعیت جنسیتی جمعیت ایران نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۴ در ایران به ازای هر ۱۰۱ نفر مرد ۱۰۰ نفر زن حضور دارند. در سال ۱۴۰۴ استانهای یزد، بوشهر و کهگیلویه و بویر احمد به ترتیب با نسبت جمعیتی ۱۰۵.۲، ۱۰۳.۸ و ۱۰۲.۸ درصد بیشترین سهم و در مقابل استانهای خراسان جنوبی، اردبیل و سیستان و بلوچستان به ترتیب با مقادیر ۸۵.۲، ۸۸.۴ و ۸۸.۸ درصد کمترین سهم را به خود اختصاص دادند.
پیش‌بینی و بررسی وضعیت تعداد خانوارهای کشور نشان می‌دهد تعداد خانوارهای کشور رو به افزایش است. در سال ۱۴۰۳ تعداد خانوارهای کشور به بیش از ۲۸ میلیون رسیده است.
تعداد خانوار کل کشور نیز از ۲۴ میلیون و ۱۹۶ هزار خانوار در سال ۱۳۹۵ به ۲۸ میلیون و ۸۱ هزار خانوار در سال ۱۴۰۴ رسیده است. در همین سال تعداد خانوار شهری برابر ۲۲ میلیون ۱۲۹ هزار و روستایی ۵ میلیون و ۹۵۲ هزار برآورد می‌شود.
در خصوص بعد خانوار نیز باید تاکید شود که بعد خانوار در کشور در حال کاهش است. در سال ۱۴۰۴ بعد خانوار کل کشور ۳.۱ برآورد می‌شود که در مقایسه با سال ۱۳۹۵ به مقدار ۰.۲ کاهش یافته است.
در سال ۱۴۰۴ بیشترین بعد خانوار در استان سیستان و بلوچستان با مقدار ۳.۶ و کمترین در استان گیلان با مقدار ۲.۸ برآورد می‌شود.
در پایان لازم است تاکید شود، نتایج پیش‌بینی‌ها و برآوردهای جمعیت و خانوار پس از اجرای سرشماری ۱۴۰۵ و تولید آمارهای جدید بازنگری خواهند شد.
- 9
- 2
