جزئیات جدید از نحوه واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس/ توضیحات قریب درباره خصوصی سازی باشگاه‌ها و مشکلات مدیریتی در فوتبال ایران

رئیس اتاق تعاون ایران گفت: واگذاری باشگاه های پرسپولیس و استقلال زمینه شفاف سازی و پاسخگویی هر چه بیشتر باشگاهها را فراهم می کند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اتاق تعاون ایران، بهمن عبداللهی رئیس اتاق تعاون ایران، با اشاره به مصوبه شورای عالی نظارت بر اصل۴۴ قانون اساسی اظهار داشت: بر اساس مصوبه شورای عالی نظارت بر اصل ۴۴ ، ۱۰ درصد از سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس برای کشف قیمت در بورس و ۵۰ درصد به شرکت‌های سهامی عام با حداقل ۱۰ هزار سهامدار و ۴۰ درصد دیگر به تعاونی‌های سهامی و فراگیر کل کشور واگذار می‌شود.

وی ادامه داد: یک سیستم خوب حاکمیتی در یک باشگاه فوتبال سیستمی است که علاقمندیها و نظرات گروههای متفاوت ذی نفعان را در نظر گرفته، نیازهای عمومی و تجاری آنها را پوشش دهد. عبداللهی افزود: باشگاه فوتبال ماهیتی است که علایق زیادی در اطراف آن وجود دارد و با شبکه ای از ذی نفعان و نگرشهای گوناگون در ارتباط است که شامل هواداران، تماشاگران، بازیکنان، مربیان، رسانه ها، حامیان مالی، مدیران ورزشگاهها و برخی ذی نفعان دیگر است . خوشبختانه با این مصوبه زمینه برای تحقق این اصل مهم در صنعت فوتبال کشور مهیا می شود هر چند انتظار بر این بود حداقل ۷۰ درصد سهام در قالب تعاونی به گروههای ذینفع واگذار شود.

رئیس اتاق تعاون ایران بیان داشت: این واگذاری زمینه شفاف سازی و پاسخگویی هر چه بیشتر باشگاهها را فراهم می کند . در واقع مشارکت و مالکیت هواداران یکی ازعوامل حیاتی در ایجاد حاکمیت  خوب در باشگاه های فوتبال است.

این مقام مسئول، هواداران را هویت باشگاه ها و مایه حیات فوتبال توصیف کرد و گفت: هواداران مایه حیات فوتبال حرفه ای و هویت باشگاه ها هستند. مالکین، مربیان و بازیکنان تغییر می کنند ولی هواداران همیشه هستند . مشارکت سازمان یافته هواداران در ساختار مالکیت و فرآیند تصمیم گیری باشگاه ها می تواند به ثبات سازمانی و اقتصادی باشگاه ها کمک کرده و  باعث بهبود و ارتقای حاکمیت باشگاه ها شود. افزایش مالکین به شفافیت و پاسخگویی بهتر و مشارکت علایق ذی نفعان گوناگون  در مسائل مالی منجر می شود و چنین ساختارهای دموکراتیکی می تواند توسعه استراتژیک باشگاه را همراستای علائق باشگاه و ذی‌نفعانش قرار داده و باعث منافع مالی  فراوان شود.

رییس اتاق تعاون ایران قالب تعاونی سهامی عام  را قالب مناسبی برای واگذاری سهام این باشگاهها عنوان کرد و گفت:  تاسیس تعاونی سهامی عام می تواند فصل جدیدی را در روند گسترش سهم تعاونی ها در اقتصاد کشور به صورت عام و  جمع سپاری مالکیت در باشگاه های فوتبال بطور خاص بهمراه داشته باشد.  وی با تشریح شرکت های تعاونی سهامی عام ابراز داشت: تعاونی سهامی عام نوعی شرکت سهامی‌عام است که با رعایت قانون تجارت تشکیل می شود. شرکت‌های تعاونی سهامی‌عام بیشترین مزایا را در مقایسه با شرکت‌های دیگر(تعاونی وغیرتعاونی) دارا هستند. این تعاونی ها علاوه براینکه از مزایای قانون تجارت استفاده می کند از مزایای مربوط به شرکت‌های تعاونی نیز استفاده می کنند.

وی بکارگیری هواداران در مالکیت باشگاه به عنوان ذی نفعان اصلی باشگاه، ارتقای تجارت و تجاری سازی در فوتبال، تامین مالی جمعی در باشگاه ها  و استفاده از ظرفیت هواداران برای ایده یابی و حل مساله در باشگاه ها را از جمله  مواهب مالکیت جمعی برای باشگاهها در قالب تعاونی های سهامی عام برشمرد.

رییس اتاق تعاون ایران و عضو شورای اصل ۴۴ قانون اساسی با بیان اینکه اتاق تعاون ایران از یک سال قبل با انجام مطالعات گسترده با همکاری دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران  نسبت به تهیه طرح واگذاری این باشگاهها در قالب تعاونی سهامی عام اقدام کرده و آن را  برای وزاری اقتصاد و دارایی، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و وزارت ورزش و جوانان ارسال کرده است افزود: اتاق تعاون بر اساس طرح مذکور تشکیل هیات موسسان اولیه برای هر دو باشگاه متشکل از حداقل ۷ نفر از نمایندگان  اتاق تعاون ایران؛ وزارت ورزش و جوانان، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، وزارت اقتصاد و دارایی و پیشکسوتان منتخب دو باشگاه را در دستور کار قرار داده است .

عضو شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی اضافه کرد: تشکیل دو تعاونی  بر پلت فرم مجازی با نامهای “شرکت تعاونی سهامی عام استقلال ایرانیان و شرکت تعاونی سهام عام پرسپولیس ایرانیان به عنوان قالب اجرایی واگذاری مذکور مورد نظر است.

وی خاطر نشان کرد: ماهیت تعاونی ها به شکلی است که بسیاری از مشکلات غیر تعاونی را نخواهد داشت. در شرکت‌های تعاونی سهامی عام، سهم و حقوق هر یک از اعضا در شرکت و اداره آن متناسب نهایتا متناسب با  تعداد سهامی که دارد، است. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تعریف مدل تعاونی بر مبنای یک تعاونی مستقر بر پلت فرم مجازی به راحتی امکان رای دادن برای همه اعضای حقیقی و حقوقی متناسب با میزان سهام موجود است. ضمنا این امکان فراهم است تا پیشکسوتان واجد شرایط یا سایر افراد مدیر و مدبر کاندیدای هیآت مدیره تعاونی شده و با رای سهامداران هوادار به عنوان هیأت مدیره انتخاب شوند.

عبداللهی با اشاره به نقش کلیدی تعاونی سهامی عام در شکل گیری سرنوشت آینده این دو تیم افزود: اتاق تعاون به عنوان متولی اصلی غیر دولتی بخش تعاون حمایت مستمر فکری و معنوی توام با نظارت عالیه بر این تعاونی ها را به منظور حفظ منافع هواداران که سرمایه های اصلی صنعت فوتبال کشور هستند به عمل آورده و در این خصوص با همکاری مشاوران زبده دانشگاهی طرحهای ابتکاری برای  برنامه آینده این باشگاه ها را تهیه و ارایه خواهد کرد که از جمله آنها می توان به خدمات هواداری (طراحی، تولید و توزیع کارت هواداری، خدمات ارزش افزوده بر بستر اینترنت و تلفن همراه ، خدمات بیمه ای ، مجموعه رستوران و کافی شاپ ،  ارائه کالا و خدمات به هواداران با شرایط ویژه واگذاری برند (واگذاری عمومی برند، تولید اقلام هواداری) تبلیغات (تبلیغات لباس تیم، بهره‌برداری از فضاهای تبلیغاتی جانبی،‌ پخش فوتبال و رسانه (پخش تلویزوینی و مولتی مدیا) دوره‌های آموزش فوتبال خارج کشور و طرح های اقتصادی و سرمایه گذاری  اشاره کرد.

محمدحسین قریب:خصوصی سازی باشگاه‌ها بدون زیرساخت از همین حالا شکست خورده است

مدیرعامل پیشین باشگاه استقلال ضمن برشمردن سه مشکل بزرگ باشگاه‌های فوتبال ایران، گفت: خصوصی سازی بدون زیرساخت و درآمد پایدار از همین حالا شکست خورده است.

به گزارش مهر، محمدحسین قریب درباره مشکلات مدیریتی در فوتبال ایران گفت: چالشی که در مدیریت باشگاه های حرفه ای داریم این است که اکثر مدیران با ادبیات مدیریت اقتصادی آشنا نیستند به این معنا که بین درآمد و هزینه تناسب برقرار کنند. این در بیان ساده است اما در اجرا توانایی علمی و تجربی را طلب می کند. اگر باشگاه های ما دچار این مشکلات شده اند به این خاطر است که مدیران ارشد قابلیت تناسب سازی بین درآمد و هزینه را نداشته اند.

مدیرعامل پیشین استقلال که با رادیو تهران گفتگو می کرد، افزود: آنها باید نتیجه می گرفتند و این نتیجه گرایی بخصوص در تیم های پرطرفدار فشار شکننده ای را به مدیران وارد می کند. آنها هم باید برای پاسخگویی به افکار عمومی و هواداران مجبور هستند ریسک های سنگین انجام بدهند. اگر این ریسک ها یکی دو بار باشد مشکلی ندارد ولی اگر ادامه یابد فاصله بین هزینه و درآمد را بیشتر می کند. برای همین شاهد انباشت بدهی در باشگاه های پرطرفدار هستیم که اینهم به خاطر نداشتن دانش مدیران بوده است.

قریب تاکید کرد: زیرساخت دستگاه ورزش هم برای درآمدزایی فراهم نیست. بنابراین مدیر را رها می کنند. مدیر هم دانش ندارد و فلاکتی از خودش بر جای می گذارد که آثارش را در باشگاه ها می بینید. نکته سومی هم هست که به خاطر ضعف دانشی که در حوزه های مالی این باشگاه ها وجود داشته است، متاسفانه دفاتر مالی آنها شفاف نیست. باوجود اینکه باشگاه ها مشکلات مالی زیادی دارند و درآمد زیادی هم ندارند، چون نتوانسته اند عملکردها را شفاف کنند، ممیز مالی احساس می کند در دفاتر آنها، اطلاعات مالی ثبت دقیق نشده و علی الراس بحث مالیاتی را برای آنها می بندد. باشگاه ها با اینکه درآمد بالایی ندارند، بدهی های مالیاتی عجیبی دارند. این چالش سنگین مدیریتی است. از آنطرف سازمان های مالیاتی هم پایه مالیاتی برای باشگاه ها تعریف کرده اند و دائماً روی آن سود می آورند.

وی ادامه داد: به صورت خلاصه می توان سه نکته را جمعبندی کرد. اول اینکه مدیران ما دانش اقتصادی برای ایجاد تناسب بین درآمد و هزینه ندارند. بحث دوم این است که چون بحث نتیجه گرایی هم نقش تعیین کننده ای دارد، مدیران مجبور هستند ریسک کنند که پاسخ مناسب را دریافت نمی کنند و درآمدزایی آنها کفاف نمی دهد. سوم هم اینکه به خاطر بدهی های مالیاتی که اکثراً واقعیت ندارد انباشت جدیدی برای باشگاه ها افزوده شده است و کلاف پیچیده و سردرگمی شکل گرفته است.

مدیرعامل پیشین باشگاه استقلال با بیان اینکه دو راهکار برای حل این مشکلات مدنظر دارد، گفت: می توانم دو نسخه عملیاتی بپیچم. اول اینکه مدیران منصوبی باید آگاه و هوشمند به ادبیات اقتصادی باشند. نکته دوم این است که زیرساخت های درآمدزایی در فوتبالمان که بعضاً تعریف نشده است را بازتعریف کنیم و باشگاه های مدرن و پیشرفته در عرصه منطقه ای و جهانی داشته باشیم.

قریب درباره بحث حقوق مدیرعامل باشگاه استقلال که در روزهای گذشته خبرساز شده بود، تصریح کرد: من به اینها اشراف ندارم. بحث های من کلان است. تا این محورهای سه گانه رفع نشود در مباحث روزمره خواهیم ماند و به بحث های رده چهارم و پنجم می پردازیم.

وی ضمن مثبت دانستن خصوصی سازی باشگاه ها، این امر را مستلزم ایجاد زیرساخت مناسب دانست و افزود: خصوصی سازی راه نجات باشگاه های ما است تا خون تازه ای را در پیکره باشگاه ها به جریان بیاندازیم. ولی چون زیرساخت درآمدزایی وجود ندارد فرجام خصوصی سازی مبهم خواهد بود. برای اینکه دوباره درگیر تجربیات ناکام گذشته نشویم باید مباحث زیرساختی و درآمدزایی را تعریف کنیم و سپس روی آن بستر، خصوصی سازی معنا و مفهوم خودش را پیدا می کند.

قریب گفت: بدون آن زیرساختها اگر خصوصی سازی کنیم بعد از دو سه سال باید به روال قبل برگردیم. چند نفر از مدیرانی که باشگاهداری خصوصی کردند به کارشان ادامه دادند؟ آنها یا ورشکست شدند، یا کار را رها کردند و یا زندانی هستند. این نشان می دهد مشکلات را حل نکردیم. خصوصی سازی یکی از الزامات رشد و تحولات باشگاهداری در عصر جدید است اما بدون تعریف زیرساخت و درآمدزایی پایدار نباید خصوصی سازی را تجربه کنیم که پیش از هر اقدامی امر شکست خورده ای خواهد بود.

مدیرعامل پیشین باشگاه استقلال در پایان در پاسخ به این سئوال که چرا وزارت ورزش به سمت انتخاب مدیران صاحب معیار نمی رود؟ اظهار کرد: یکی از نکات بسیار مهم همین است. باید برای انتخاب مدیر نه تنها برای باشگاه های زیر نظر وزارت ورزش بلکه برای سایر دستگاه های متولی هم این ضعف و کاستی را رفع کرد. حلقه مفقوده این ساختار ورزشی این است که مدیران دارای آموزش صحیح و کاربردی نیستند. حتی با ادبیات کشورهای همسایه از جمله ترکیه هم آشنایی نداریم. حتماً نیاز داریم برای مدیرانمان دوره های آموزشی داشته باشیم.