همه چیز درباره کشتی محلی و مازندرانی لوچو

کشتی لوچو

کشتی لوچو چیست؟

کشتی لوچو نام یکی از کشتی های سنتی ایران است که اصالت آن به استان مازندران برمی گردد. کلمه لوچو از دو بخش لو و چو تشکیل می شود که هم وزن هستند و هرکدام معنای جداگانه ای دارند. لو به معنی لبه و کنار چیزی است و واژه چو نیز به معنی چوب است، ترکیب این دو واژه به معنی لبه چوب است. 

لوچو در اصطلاج یک چوب بلند است که تقریبا ۳ متر طول و ۶ تا ۱۲ سانتی متر قطر دارد، سپس پارچه خلعتی بالای این چوب بسته می شود. چوب را در محل برگزاری کشتی نصب می کنند سپس پارچه روی آن افراشته می شود، همین مجموعه به عنوان نشانه و سمبل مسابقات کشتی در نظر گرفته می شود. 

مسابقات بزرگ لوچو که در آن به اهدای جوایزی مانند گوسفند و گاو می پردازند، پای حیوان به چوب لوچو بسته می شود. مسابقات در حالت رسمی زمان بیکاری روستاییان به صورت یک یا چند روز متوالی برگزار می شود گاهی ممکن است بازه دو هفته ای نیز طول بکشد. زمان برگزاری مسابقات کشتی لوچو بیشتر در اعیاد مذهبی و ملی و قبل و بعد از نشا و یا پس از درو کردن شالی ونیز به هنگام تشکیل بازارهای محلی و عروسی‌ها، است.

پیشکسوتان، ریش سفیدان و معتمدان محلی مراسم مسابقه را برگزار می کنند. بزرگان منطقه بعد از اینکه مقدمات، زمان و مکان مسابقه را تعیین کردند، اطلاعات را به دست پهلوانان و متقاضیان مسابقه همچنین سایر بخش های شهر و شهرستان می رسانند. هزینه برگزاری این مسابقات و جوایز متقاضیان به وسیله اهالی یک یا چند روستا تامین می شوند. 

داوری مسابقات کشتی لوچو توسط سه تا از پیشکسوتان این رشته انجام می شود. داوران در وسط میدان هستند یا در محوطه مسابقه قدم می زنند تا مراقب کشتی گیران و خطاهای آنهاب اشند. کشتی با مراسم اولیه و مبارزه طلبی و حریف خواهی یکی از پهلوانان آغاز می‌شود.

این ورزش باستانی و پهلوانی در بسیاری از مناطق مختلف مازندران به ویژه در فریدونکنار، بندپی، جویبار برگزار می‌شود. از مشهورترین لوچوکارهای مازندران می‌توان به کشتی گیر نامدار و از نوابق کشتی ایران و جهان، امامعلی حبیبی اشاره کرد.

تاریخچه کشتی لوچو

ویژگی‌های منحصر به فرد کشتی لوچو

کشتی لوچو ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را از سایر کشتی‌ها متمایز می‌کند. لباس سنتی این کشتی، که شامل شلوار چاق و کرباس و بند پهلوانی می‌شود، نشان‌دهنده‌ی اصالت و هویت این ورزش باستانی است. استفاده از خاک در این کشتی، نمادی از زمین و پویایی آن است و فنون خاص و حرکات پهلوانی، هیجان و جذابیت خاصی به این رقابت‌ها می‌بخشد.

مسابقات کشتی لوچو

زمان برگزاری کشتی لوچو

تعداد زیادی از مردم هرسال در ۲۶ تیر ماه تبری معادل ۲۰ تیرماه خورشیدی آیینی به نام جشن مردگان برگزار می کنند و در آن انواع غذا و خوراکی های محلی را تهیه کرده به مزار اهل قبور می برند تا به این سبب موجب خوشحالی و شادی انها شوند، در حین برگزاری این جشن، مسابقات کشتی سنتّی لوچو هم برای شناسایی پهلوان‌ترین فرد منطقه، اجرا می شود. 

قوانین، خطا و فنون مسابقات کشتی لوچو

قانون این کشتی بدین صورت است که ورزشکاران باید تلاش کنند یک یا چند نقطه از بدن حریف خود را به زمین بزنند، زمانی که کشتی گیر متوجه شود از ادامه مسابقه ناتوان شده است می تواند با زدن کف دست هایش به همدیگر از ادامه مسابقه کناره گیری کند، البته باید اشاره کرد که حق ندارد همان زمان از زمین خارج شود. 

از جمله فنون مسابقات کشتی لوچو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دست کاپ

غاز بال

برات

پس‌کاپ

تاش کاپ

کشتی لوچو به جنبه های پهلوانی،  پرهیز از تکبر و خودخواهی، احترام به حریف،  رعایت ارزش‌های اسلامی و اخلاقی تاکید دارد، از همین رو هرگونه ضربه به کتف، گرفتن گوش یا انگشت حریف، سرچنگ یا ضربه زدن کف دست به بدن یا سر حریف، گرفتن گوشت بدن یا آسیب عمدی به حریف خطا محسوب می شود. 

قوانین کشتی لوچو

جایزه کشتی لوچو

برنده مسابقه کشتی لوچو می تواند جایزه خود را که به پای چوب لوچو بسته شده است بردارد، همچین باید چوب لوچو را روی دوش خود بگذارد و همراه با اهالی روستا و همراهانش به محل خود برگردد. 

امروزه همانند کشتی آزاد زمانی برای پایان کشتی لوچو در نظر می گیرند، این درحالی بود که در گذشته یک کشتی ممکن بود تا چندین ساعت طول بکشد و برنده درنهایت با امتیازهای کسب شده به مردم معرفی می شد و می توانست جایزه خود را گاو یا گوسفند بود با خود ببرد. همچنین اگر کسی در لوچو پیروز می شد هماورد او تا یکسال با او کشتی نمی گرفت.

لباس های مخصوص کشتی لوچو

لباس هایی که برای مسابقات کشتی لوچو درنظر می گیرند یک بند و شلوار مخصوص است که گاهی با کیسه های ضخیم دوخته می شود. به این شلوار اصطلاحا شلوار چاقا و کرباس گفته می شود. زمانی که ورزشکار بند شلوار را محکم می گیرد پاره نمی شود و پهلوان از این طریق می توانست قدرت خود را نشان دهد. از آنجایی که امروزه این لباس از بین رفته است، نمی توان از فنون مربوط به آن که شامل بند و پس کاسه می شود، استفاده کرد. 

پیروزی در مسابقات کشتی لوچو

سخن پایانی درباره کشتی لوچو

کشتی لوچو گنجینه‌ای ارزشمند از فرهنگ و هویت مازندران است. حفظ و ترویج این کشتی وظیفه‌ای همگانی است. حمایت از پهلوانان جوان و ایجاد امکانات مناسب برای رشد و توسعه این ورزش باستانی، گامی مهم در جهت حفظ این میراث پهلوانی برای نسل‌های آینده خواهد بود.

گردآوری: بخش ورزشی سرپوش