نهادهای رسمی خودرو زیر سایه دلالی 

«ما قیمت را نمی‌دانیم، زنگ بزنید از نمایشگاه‌ها بپرسید» این جمله را کارمند یکی از نمایندگان ایران خودرو در پاسخ به سوال «همدلی»، درباره قیمت فروش نقدی«دنا» گفت. به گفته این کارشناس فروش، امسال قیمت جدید برخی خودروها اعلام نشده و محصولات با قیمت مصوب زمستان سال گذشته به فروش می‌رسند. او از ما خواست برای اطلاعات از قیمت خودرو به بازار سر بزنیم و البته این نکته را هم قبول داشت که ادامه این روند به تشدید دلالی در بازار خودرو کمک می‌کند: «ما ماموریم و معذور؛ کاره‌ای نیستیم.»

آن طرف داستان دلالانی قرار دارند که طی یک هفته رقمی در حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان روی فروش هر خودرو، سود می‌کنند. «بعضی‌ها برای خرید ماشین خوب پول می‌دهند حتی ۱۰۰ میلیون تومان هم بالای قیمت، اگر خودرو خارجی باشد که تا ۱۵۰ میلیون تومان هم برای ما سود دارد.»

دلالی خودرو که البته در حال حاضر شغل هزاران نفر ایرانی است، به یکی از شغل‌های پرسود تبدیل شده که به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت بازار خودرو کشور و همچنین تفاوت قیمت کارخانه تا بازار و همچنین عدم عرضه خودرو توسط خودروسازان کماکان ادامه داشته باشد و دلالی خودرو که در حال حاضر یکی از پرسودترین کارها شمرده می‌شود ادامه دار بوده و سود سرشاری را نصیب دلالان و سودجویان کند.

در حالی‌که بازار خودرو کشور در انتظار تصویب قیمت جدید خودرو برای خودروسازان است و گمانه زنی‌ها از افزایش قیمت ۲۰ تا ۲۵ درصدی حکایت دارد اما دلالان بازار از این فرصت بلاتکلیفی کمال استفاده را می‌کنند و با خرید و فروش‌های عجیب و غریب و با قیمت‌های آن‌چنانی سعی دارند تا سود خود را بالا برده و عملا از آب گل آلود این روزهای صنعت خودرو شاه ماهی بگیرند!

حضور این دلالان به قدری افزایش یافته که مسئولین مربوطه معتقد هستند قدرت این دلالان حتی از خودروسازان نیز بالاتر رفته و به راحتی و با ترفندهایی که حالا برای همه مشخص است اقدام به بالا بردن قیمت خودرو و بعد از آن حتی پایین آوردن قیمت‌ها می‌کنند و عملا با این نوسان‌ها درآمدهای بسیار زیادی را نصیب خود می‌کنند.

شرایط بازار خودرو در کشورمان روز به روز پیچیده‌تر می‌شود، در این میان این پرسش مطرح است که چگونه در شرایط گرانی و تورم روز افزون خودروهای داخلی و وارداتی و افزایش هزینه‌های نگهداری خودروها، بسیاری افراد به خرید و دلالی خودرو به عنوان سرمایه گذاری نگاه می‌کنند و از این راه روزگار می‌گذرانند.

واقعیت این است که بر خلاف بسیاری از گفته‌های کارشناسان که خودرو را یک کالای سرمایه‌ای نمی‌دانند، خودرو در کشور ما موردی مناسب برای سرمایه‌گذاری است و به همین دلیل این روزها خرید و فروش و دلالی خودرو از بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی سالم پرسودتر است. افزایش کشش به بازار خودرو سبب شده تا خودرو به کالایی سرمایه‌ای‌تر از همیشه مبدل شود.

از سوی دیگر این روند در خصوص فروش ماشین‌های صفر و کار نکرده هم وجود دارد. این روزها در شرایطی که بازارخودرو با هرج و مرج همراه است، برخی از نمایندگی‌‌های شرکت‌های خودروساز به این وضع دامن زده و به محلی برای دلالی خرید و فروش خودروهای صفر تبدیل شده‌اند. این نمایندگی‌ها برای فروش روزانه خودرو منتظر می‌مانند تا ساعت ۱۱ صبح قیمت روز مشخص شود، مانند همان اتفاقی که در مورد دلار و سکه می‌افتد. این موضوع در کنار عرضه کم خودروسازان باعث شده تا قیمت خودرو در بازار روندی صعودی داشته باشد . 

سال‌هاست دلالان در بازار خودرو آتشی به پا کرده‌اند که دود آن چشم دهک‌های درآمدی ضعیف جامعه را سوزانده است. این اتفاق درست پیش چشم شورای رقابت و سازمان حمایت از مصرف کننده‌گان و تولیدکنندگان می‌افتد و به نظر می‌رسد این چرخه باطل همچنان ادامه دارد. بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی بر این باور هستند که نبود استراتژی مشخص در حوزه صنعت موجب شده است تا خودروسازی به یک انحصار بزرگ تبدیل شود. 

از نگاه آگاهان اقتصادی، در نگاهی ریشه‌ای‌تر، دلیل این وضعیت را می‌توان در ناسالم بودن شرایط اقتصادی کشور و کم بازده بودن بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی متداول جستجو کرد. از طرف دیگر کمبود سرویس‌های حمل‌ونقل عمومی و رشد جمعیت در چند دهه گذشته نیز سبب شده تا خودرو 

به عنوان یک نیاز ضروری در کشور مطرح باشد و ایران از نظر سرانه تعداد خودرو به جمعیت، کشوری تشنه و بازاری بکر برای خودروسازان به حساب بیاید.