داده‌های رادار «کلودفلر» نشان می‌دهد ترافیک این شبکه در ایران از نیمه روز شنبه، حدودا ۵۰ درصد نسبت به روزهای قبل کاهش یافته است؛ اختلالی که نسبت به گذشته گسترده‌تر شده و دلیل آن مشخص نیست. با این حال می‌توان این احتمال را مطرح کرد که شاید این اقدام به‌دلیل مقابله با ابزارهای دور زدن فیلترینگ باشد؛ اقدامی که شاید در کوتاه‌مدت این هدف را تا حدی محقق کند، اما به مردم و کسب‌وکارها آسیب خواهد زد.
«کلودفلر» یک شرکت آمریکایی است که در سال ۲۰۰۹ و با شعار «کمک به ساخت اینترنت بهتر» راه‌اندازی شد. این شرکت سرویس‌های مختلفی را در حوزه زیرساخت‌های اینترنتی عرضه کرده و به مردم و کسب‌وکارها کمک می‌کند تجربه بهتر، سریع‌تر و ایمن‌تری در استفاده از اینترنت داشته باشند. از روز شنبه رنج آی‌پی‌های کلودفلر با اختلال‌های گسترده‌ای روبه‌رو شدند. این اختلال به‌خوبی در نتایج رادار کلودفلر نمایان است. ترافیک کلودفلر در ایران از حدود ساعت ۱۴ ظهر ۲۹ بهمن‌ماه بین ۴۵ تا ۵۵ درصد به نسبت روز قبل کاهش یافته است. این اختلال کلودفلر در ایران اگرچه نسبت به روز شنبه کمی بهبود یافته، اما هنوز به طور کامل رفع نشده و اثرات قابل‌توجهی بر تجربه کاربران در استفاده از اینترنت و هزاران کسبوکار آنلاین داشته است.
سهم بازار قابل‌توجه «کلودفلر» در ایران
شبکه تحویل محتوا (CDN) یکی از شناخته‌شده‌ترین محصولات کلودفلر است که این امکان را به مردم سراسر جهان می‌دهد تا اطلاعات وب‌سایت‌های مختلف را سریع‌تر مشاهده کنند. این CDN داده‌های وب‌سایت مشتریان خود را روی چندین سرور در نقاط مختلف دنیا قرار می‌دهد و بدین‌ترتیب، بازدیدکنندگان وب‌سایت‌های مختلف را به نزدیک‌ترین سرور متصل می‌کند و این‌گونه زمان بارگذاری وب‌سایت کاهش می‌یابد. کلودفلر یکی از اقتصادی‌ترین CDNهای دنیاست و با همین مزیت رقابتی، به بزرگ‌ترین ارائه‌کننده خدمات در این حوزه تبدیل شده است. براساس آمارهای اعلام‌شده از سوی کلودفلر در سال ۲۰۲۰، آنها بیش از ۲۵ میلیون وب‌سایت را در سراسر جهان پشتیبانی کرده‌اند. بر اساس آمارها، تقریبا تمامی سایت‌های مهم جهان از CDN استفاده می‌کنند که ۶/۷۵ از این سایت‌ها روی کلودفلر قرار دارند. از همین رو، هر نوع فیلترینگ یا اختلال روی آن، در واقع یک اختلال مهم روی اینترنت به‌حساب می‌آید. آمارها بیانگر آن است که هرگونه اختلال در کلودفلر، ضربه مستقیمی به کسبوکارهای اینترنتی وارد می‌کند، بنابراین با اتفاقی که از روز شنبه حادث شده، آخرین ضربات کشنده بر پیکر نحیف کسبوکارهای آنلاین وارد شده است؛ کسب‌وکارهایی که با گذشت ۵ ماه از فیلترینگ، خسارت‌های اقتصادی و مختلفی را تجربه کرده‌اند.
تبعات اختلال در «کلودفلر»
اگرچه کلودفلر در حال حاضر کاملا مسدود نشده است، اما باید این واقعیت را به رسمیت شناخت که مسدودسازی دائمی Cloudflare در ایران تبعات جبران‌ناپذیر بسیاری در دسترسی به شبکه جهانی به‌دنبال خواهد داشت. علاوه بر ایجاد سرعت و کیفیت بهتر برای وب‌سایت‌ها، کلودفلر طیف وسیعی از خدمات امنیتی را برای محافظت از وب‌سایت‌ها ارائه می‌کند که حملات DDos، ربات‌ها و بدافزارها را به حداقل می‌رساند و خدمات فایروال به کسبوکارهای آنلاین ارائه می‌کند. نسخه غیررایگان Cloudflare همچنین گواهی SSL را ارائه می‌کند و کسب‌وکارها به‌واسطه این گواهی می‌توانند ارتباطات وب‌سایت خود را کاملا رمزگذاری‌شده (Encrypted) پیش ببرند؛ موضوعی که در بحث امنیت فعالان حوزه تجارت الکترونیک بسیار حائز اهمیت است.
علاوه بر موارد یادشده، برنامه‌نویس‌ها و فعالان حوزه IT با این مسدودسازی به دردسرهای مختلفی خواهند افتاد که عملا رشد استارت‌آپ‌ها، صنعت فناوری و در یک کلام اقتصاد دیجیتال را بیش از پیش دچار چالش می‌کند. افزایش نارضایتی عمومی و مهاجرت نیروی کار زبده نیز از دیگر عواقب ادامه‌دار بودن چنین تصمیمی بوده که صدماتی جبران‌ناپذیر است.
در یک کلام، ادامه‌دار شدن وضعیت کنونی «کلودفلر»، با هر تصمیم و به هر علتی، حاصلی جز آسیب جدی به کسبوکارهای اینترنتی ایرانی و همچنین دسترسی مردم به اینترنت ندارد؛ چرا که میلیون‌ها سایتی که اغلب در ایران فیلتر نیستند، از خدمات کلودفلر استفاده می‌کنند و به این ترتیب دسترسی به این سایت‌ها هم برای کاربران ایرانی با مشکل مواجه خواهد شد.
درصد بالایی از اینترنت بلااستفاده می‌شود
در همین خصوص صابر مسگری محصول‌بان شبکه توزیع محتوا «ابر آروان» به «جهان‌صنعت» گفت: تقریبا ۷۵ درصد وب‌سایت‌های بزرگ دنیا و ۱۵ درصد ترافیک کل اینترنت روی «کلودفلر» است. تداوم این اختلالات باعث می‌شود درصد بالایی از اینترنت در ایران عملا بلااستفاده شود. مسگری در خصوص آینده کسب‌وکارهایی که در این فضا فعالیت می‌کنند، گفت: یک‌سری وب‌سایت‌های ایرانی وجود دارند که روی «کلودفلر» هستند و قاعدتا به مشکل می‌خورند. همچنین یک‌سری سرویس‌های زیرساختی و ده‌ها سرویس مختلف DNS که روی کلودفلر وجود دارند، دچار مشکل خواهند شد. همچنین این اختلالات از لحاظ امنیتی هم تاثیر بدی خواهند داشت و سرویس‌های امنیتی هم که «کلودفلر» در اختیار قرار می‌دهند دیگر در دسترس نیستند و امنیت بسیاری از سایت‌ها کاهش پیدا می‌کند. وی در پایان گفت: به طور کلی تداوم این داستان بسیار کار اشتباهی است و افراد بسیار زیادی در جامعه ضرر می‌کنند و اصلا توجیه مناسبی برای این موضوع وجود ندارد.
لزوم تغییر سیاستگذاری در حوزه تکنولوژی
همچنین کیوان نقره‌کار کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات به «جهان‌صنعت» گفت: این شرکت نمونه‌ای از موضوعاتی است که ممکن است کماکان برای کسبوکارهای اینترنتی ما به‌وجود آید و باعث شود این اختلالات نه‌تنها در حوزه‌های کسبوکار بلکه جان انسان‌ها را هم به خطر بیندازد. به این دلیل که بسیاری از خدماتی که در فضای مجازی ارائه می‌شود مربوط به بحث سلامت الکترونیک است.
این داستان بسیار خطرناک‌تر از حوزه‌ای است که ما بخواهیم نگاه کسب‌و‌کاری به آن داشته باشیم.
اگرچه زمانی که کسب‌و‌کاری هم با اختلال مواجه می‌شود، باز هم سلامت روان صاحبان مشاغل و در نهایت سلامت روانی یک جامعه را دچار مشکل می‌کند.
وی در ادامه افزود: یادمان باشد که فضای مجازی و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات فقط برای یک مجموعه نیست و به عنوان زیرساخت‌هایی برای تمام خدمات یک کشور تعریف می‌شود. هرچقدر ما از فضای بین‌المللی و امکاناتی که ممکن است وجود داشته باشد فاصله بگیریم، آسیب‌ها بیشتر خواهند شد.
این شرکت نمونه‌ای از مشکلاتی است که ممکن است در آینده با آن مواجه شویم و این نشان می‌دهد که باید فکری برای آن کنیم.
هرچقدر بتوانیم به سمت‌و‌سویی حرکت کنیم که مراودات بین‌المللی‌مان با کشورهای صاحب تکنولوژی افزایش پیدا کند، کمتر دچار آسیب خواهیم شد.
نقره‌کار در پایان خاطرنشان کرد: اهمیت این نکته باید برای دولتمردان ما مورد توجه قرار گیرد که فناوری اطلاعات صرفا برای بخشی از جامعه نیست، بلکه روی تمام حوزه‌های خدمت‌رسانی تاثیرگذار است و می‌تواند باعث نگرانی‌ها، ناامنی‌ها و بی‌انضباطی‌هایی شود که دود آن به چشم خود دولت می‌رود. چقدر خوب است که سیاست‌گذاری‌های‌مان را در حوزه تکنولوژی تغییر دهیم و فضایی را فراهم کنیم که دچار آسیب نشویم.
- 16
- 4
