علل افزایش قیمت ‌گوجه‌فرنگی و نظرات کاربران فضای مجازی

رفیق دیرینه خیار بودم. جایگاهم در لقمه‌های نان، پنیر و گردو ویژه بود. من بودم که نیمروها اُملت شدند. سرخی مرا غروب‌های خونین پاییز نداشت. حال به همت مسئولان کمرنگ شده‌ام؛ نه اینکه از سرخی‌ام کم شده باشد، نه! قیمتم سر به فلک کشیده و هیچکس خریدارم نیست. از دوست دیرینه‌ام، خیار مرا جدا کرده‌اند و میان موز و میوه‌های گرانقیمت نشسته‌ام و اصلا حالم روبه‌راه نیست. به مردم بگویید من همان گوجه همیشگی هستم؛ مرا از سفره‌های خود حذف نکنید.‌۷۵۰۰ تومان از سر من هم زیادی است، آیا کسی در این کشور نیست که مرا به دوستانم خیار و سیب‌زمینی و ... برگرداند؟ از آن‌ها خبری ندارم، آیا آن‌ها هم گران شده‌اند؟ اصلا هنوز یافت می‌شوند؟

در چند ماه اخیر قیمت‌‌ها چند برابر شده است. دلایل این گرانی‌ها مختلف است؛ کالایی دارو است و در گمرک گیر کرده و کالایی در اثر صادرات بیش از حد در بازار کم شده است. دلایل دیگری نیز وجود دارد برای این گرانی که ریشه بسیاری از آن‌ها به نواسانات بازار ارز مربوط می‌شود. برای دلار ۱۶ هزار تومانی فرقی نمی‌کند، کالای مورد نظر گوشی تلفن همراه است یا سیب‌زمینی و گوجه! این دلار همه چیز را تحت شعاع قرار داده و با توجه به شرایط فعلی کشور انتظار نمی‌رود برخی قیمت‌ها به این زودی‌ها کاهش یابند.

شاید یکی از دلایل هجوم مردم به بازارها برای خرید برخی کالاها همین موضوع است که در هفته‌های گذشته در ارتباط با اجناسی چون پوشک، نوار بهداشتی و دستمال کاغذی همین اتفاق رخ داد. حال ماجرای گرانی‌ها به خریدهای روزانه مردم کشیده شده است. در هفته گذشته شاهد افزایش قیمت دو قلم از اجناس سبد خانواده‌ها بودیم؛ سیب‌‌زمینی و گوجه فرنگی در هفته اخیر با افزایش قیمت مواجه شده است. حال این که فروشندگان تره‌بار در این رابطه به «ابتکار»‌‌ می‌گویند که گوجه فرنگی و سیب‌زمینی میادین تره‌بار یا نیست یا اگر هم هست با قیمتی عرضه می‌شود که هیچ صرفی ندارد که آن را خریداری کنیم. 

تحقیقات میدانی «ابتکار» حاکی از این ماجرا دارد که برخی فروشندگان میوه و تره‌بار گوجه فرنگی را با قیمت ۱۰ هزار تومان و گوجه فرنگی‌های ضربه خورده را نیز با میانگین قیمت ۴ هزار تومان به فروش می‌رسانند. 

اگر بخواهیم مروری بر قیمت گوجه‌فرنگی از فروردین ماه امسال تا پایان شهریور داشته باشیم، متوجه افزایش ۳ برابری قیمت آن خواهیم شد. در ابتدای امسال قیمت هر کیلو گوجه فرنگی روی عدد ۲۰۰۰ تومان نوسان می‌کرد اما در گرانی‌های اخیر و تا پایان شهریور قیمت این سبزیجات به مبلغ بیش از ۷۰۰۰ تومان رسید. چرا می‌گوییم هفت هزار تومان؟ چرا که این قیمتی است که مسئولان در میادین میوه و تره‌بار به تصویب رسانده‌اند اما مانند بسیاری از قیمت‌های مصوب قیمت اجناس در بازار متفاوت است!؟ براساس آماری که این روزها در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان دست به دست می‌شود و منبع آن کانال تلگرامی احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی است: «در مرداد ماه سال جاری صادرات رب گوجه فرنگی با ۵۰۰ درصد رشد نسبت به ماه قبل و ۴۶۰ درصد رشد نسبت به ماه مشابه در سال قبل از آن به ۴۷ هزار تن رسید».

«صادرات گوجه فرنگی (شامل مصرف معادل صادرات رب گوجه فرنگی) به ۲۸۵ هزار تن در مرداد ماه صعود کرد که نیمی از صادرات ۵ ماهه نخست سال جاری را به خود اختصاص می‌دهد» و همچنین «در مرداد ماه سال ۱۳۹۷، صادرات گوجه فرنگی با ۳۷۰ درصد رشد نسبت به ماه قبل از آن و ۳۰۰ درصد رشد نسبت به ماه مشابه در سال قبل از آن، به ۷۳ هزار تن صعود کرد.»

مهر تایید بر این آمار خبری است که روز دوشنبه «تسنیم» منتشر کرد. صادرات گوجه‌فرنگی ممنوع شد. وزارت صنعت، معدن و تجارت در بخشنامه‌ای به سازمان‌های خود در استان‌ها اعلام کرد که صادرات گوجه‌فرنگی تا اطلاع ثانوی ممنوع شده است. در این بخشنامه آمده است: صادرات گوجه‌فرنگی از تاریخ ابلاغ نامه فوق‌الذکر (۲۷/۰۶/۹۷) تا اطلاع ثانوی ممنوع می‌باشد. 

بنابراین گزارش قیمت این محصول در روزهای اخیر بالا رفته به‌طوری که بر اساس اعلام رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار قیمت هر کیلوگرم از این محصول در خرده‌فروشی تا ۷ هزار و ۵۰۰ تومان و در میدان مرکزی تا ۵ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافته است.

دیگر بحث دِپو مطرح نیست. بسیاری از کالایی که مصرف روزانه دارند را نمی‌تواند بیش از چند روز ذخیره کرد و گوجه‌فرنگی نیز از این دست کالاهاست و مطمئناً فعالیت‌هایی مانند صادرات بیش‌از حد در افزایش چندین برابری این اجناس تاثیرگذار است. در این بین برخی ازسایت‌های فروش کالا در اقدامی به فروش محصولاتی چون رب گوجه‌فرنگی و روغن و ... با قیمتی پایین‌تر از قیمت‌ بازار روی آورده‌اند تا در این بازار کمبود‌ اجناس و افزایش قیمت، مشتریان بیشتری را جذب کنند. یکی از این سایت‌ها رب گوجه فرنگی ۸۰۰ گرمی را با ۸ درصد تخفیف، ۱۰ هزار و نهصد تومان به فروش می‌رساند. 

کاربران فضای مجازی نیز در روزهای اخیر به افزایش قیمت گوجه ‌فرنگی واکنش نشان داند. کاربری به نام «روشنایی کوچک» در توئیتر می‌نویسد: گوجه فرنگی کیلویی ۷۵۰۰؟! یعنی محله احمدی‌نژاد اینا هم تموم شده؟! «آقا سیبیلو» نوشته است: با این قیمت گوجه فرنگی برای مریض تو بیمارستان رب گوجه‌فرنگی ببری خیلی باکلاس‌تره. «Pejman» نوشته بود: هرجای دنیا بگی مافیا همه یاد خلاف و مواد و خانوم و کازینو و ... میفتن، اونوقت ما تو ایران با مافیای پوشک بچه و رب گوجه ‌فرنگی طرفیم. «arma- City» نیز با اشاره به تاثیر اظهارات رئیس جمهوری آمریکا می‌نویسد: متاسفانه در دورانی زندگی می‌کنیم که ارزش پول و حتی قیمت گوجه‌ فرنگی کشورم با سخنرانی یک دیوانه مشخص میشه ...

در این میان کاربرانی بودند که با انتشار تصاویری از قفسه‌های فروشگاه‌ها از موجود رب‌ گوجه ‌فرنگی خبر دادند. «behnam samadi» با انتشار چند تصویر نوشته بود: عصر امروز به فروشگاه شهروند سر زدم تا وضعیت موجودی کالاها و میزان خرید مردم رو بررسی کنم. انصافاً تمام قفسه‌ها پر بود. حتی قفسه پوشک و رب گوجه ‌فرنگی! البته هنوز عده‌ای با نگرانی، چند برابر نیاز ماهانه خودشون حتی برای یک سال خرید می‌کردند. ۱۰ قوطی رب برای نیاز چند سال است؟!

نظرات متفاوت است و دولت نیز با تصمیماتی که در زمان وقوع بحران می‌گیرد، قصد نجات اقتصاد کشور و تامین مایحتاج مردم را دارد. با این حال آیا بهتر نیست دولت پیش از وقوع یک بحران مانع از بروز آن شود! افزایش صادرات گوجه به خریداران روسی که این روزها شنیده می‌شود و تاثیرش بر قیمت گوجه و رب گوجه ‌فرنگی، از جمله اقداماتی است که پیش‌بینی آن باید پیش از این‌ها انجام می‌شد. در این روز‌های سخت از مردم نیز انتظار می‌رود، دوشادوش مسئولان برای کاهش قیمت گوجه و سایر محصولاتی که روزخرید هستند، تلاش کنند یا حتی عکس این جمله!

این روزها که قیمت گوجه‌ فرنگی سر به فلک کشیده حکایت شعری است که اسد فرهمند سروده:

رفیق نیمه راهی، گران شدی، گوجه

شریک خوان از ما بهتران شدی، گوجه 

کنار سفره من و تخم مرغ یادت هست

چه روزها که تو یار دهان شدی‌، گوجه

تو‌ ۶۰ درصد وزن منی 

ولی حالا رسیده‌ای به فلک، آسمان شدی، گوجه 

سراغ من نمی‌آیی و ژست می‌گیری 

کنار موز نشستی، گران شدی‌، گوجه

پویان خوشحال