چگونه بازارهای صادراتی را حفظ کنیم؟

بازارهای صادراتی را چطور حفظ کنیم؟ اگرچه پیش از این توسعه بازارها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، اما در شرایط کنونی حفظ بازارهای صادراتی در اولویت سیاست‌های متولیان تجارت و صادرکنندگان قرار گرفته است؛ چراکه تحریم‌های بین‌المللی محدودیت‌هایی را در تجارت با ایرانی‌ها رقم زده که امکان توسعه بازارها چندان میسر نیست. در نتیجه حفظ بازارها در اولویت سیاست‌گذاری‌ها قرار دارد.

در همین راستا سرپرست سازمان توسعه تجارت نیز پیشنهادی را مطرح کرده است. براساس پیشنهاد محمدرضا مودودی، می‌توان برای حفظ بازارهای صادراتی، ورود به عرصه‌هایی همچون خرید برندهای خارجی که از کالاهای ایرانی استفاده می‌کنند را مد نظر قرار داد.  در حالی این راهکار از سوی این مقام مسوول مطرح می‌شود که از سال گذشته تاکنون سیاست‌گذاران برای ساماندهی بازار ارز، دست‌اندازهای مختلفی را به خصوص در تجارتخارجی ایجاد کرده‌اند. بخشی از این دست‌اندازها در واردات و بخشی دیگر در صادرات ایجاد شده است.

محدودیت‌های صادراتی در ایران بارها از سوی فعالان اقتصادی مورد نقد قرار گرفت. ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های صادرات برخی از کالاها موجب شد تا صادرکنندگان اعلام کنند زنگ خطر از دست رفتن بازارهای صادراتی به صدا درآمده است. چراکه سیاست‌گذاران برای تنظیم بازار داخلی، به صورت موقت صادرات برخی از کالاها را ممنوع اعلام می‌کنند و بعد از عبور از بحران نیاز داخل، مجددا اجازه صادرات می‌دهند. این در حالی است که در بازارهای صادراتی ایران، رقبای قدرتمندی حضور دارند که از غیبت یک روزه کالاهای ایرانی استفاده کرده و در رقابت با ایران پیروز میدان می‌شوند. اگرچه این بازارها به‌راحتی از دست می‌روند؛ اما به دست آوردن مجدد آنها کار آسانی نیست. 

حال مودودی در آخرین اظهارات خود در گفت‌وگو با «ایسنا» اظهار کرده است: ایران در صادرات برخی کالاها از مزیت نسبی و منابع قابل توجهی برخوردار است. برای مثال ما در عرصه‌ نفت و گاز و کالاهای حاصل از آنها همچون صنعت پتروشیمی، یک مزیت مهم و قابل اتکا داریم. از سوی دیگر برآیندی که از مشتریان پتروشیمی ایران به دست می‌آید، مثبت است و این نشان‌دهنده محبوبیت کالاهای ما در این بخش است. وی با بیان اینکه برای تضمین شدن بازار کالاهای مزیت‌دار باید شیوه‌های تجاری مختلف اجرایی شود، گفته است: برای توسعه صادرات پتروشیمی از یکسو باید زنجیره تولید کالایی گسترش پیدا کند که این مساله در سیاست‌های صنعتی کلان کشور تعریف می‌شود و از سوی دیگر باید سیاست‌های تجاری به سمت افزایش نفوذ کالاهای ایرانی حرکت کند.

امروز بسیاری از کشورهای جهان برای آنکه صادرات خود را تضمین کنند، سراغ خرید برندها و کارخانه‌هایی می‌روند که اصلی‌ترین مشتری محصولاتشان هستند. با این اتفاق هدایت کارخانه‌ای که مشتری صادراتی آن کشور است، در اختیار خودشان قرار می‌گیرد و صادرات تضمین خواهد شد. ما اگر بتوانیم تنها در حوزه پتروشیمی و با مشتریان منطقه‌ای چنین سیاستی را به پیش ببریم، قطعا یک برد اقتصادی مهم خواهیم داشت. وی گفت: بسیاری از کشورهای جهان برای حفظ توان صادراتی خود بر وابستگی‌های متقابل تاکید می‌کنند. اینکه کشوری برای بلندمدت روی محصولات ما حساب کند و در ازای آن بخشی از نیازهای وارداتی ما را نیز تضمین کند، قطعا اتفاقی مثبت در مسیر توسعه صادرات غیرنفتی خواهد بود.