گران فروشی وکم فروشی فروشگاههای زنجیره‌ای صحت دارد؟

ارائه تخفیف‌های ویژه در برخی فروشگاههای زنجیره‌ای کشور از نظر برخی شهروندان نه تنها تخفیف نیست، بلکه به گفته برخی شهروندان اجناس خریداری شده برای آنها گران‌تر از سایر مغازه‌های عرضه‌کننده اجناس مشابه بوده است. تخفیف‌های ارائه شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به علت عرضه و تقاضا و اقتصاد مارکتینگ است، اما ظاهرا انحرافاتی نیز در این مسیر وجود دارد. چند سالی است که فروشگاه‌های زنجیره‌ای با شعار همواره تخفیف در حال رشد در کشور ما هستند، اما با بررسی‌های انجام شده نشان داده نه تنها برخی از این فروشگاه‌ها به مشتریان خود تخفیف نمی‌دهند بلکه در حال گران فروشی نیز هستند.

> کارکرد فروشگاه زنجیره‌ای

وقتی سخن از فروشگاه زنجیره‌ای به میان می‌آید، طیف گسترده‌ای از مراکز فروش به ذهن متبادر می‌شود که هر کدام بسته به تعریف، رسالت و وابستگی‌هایی که دارند، شکلی از کار فروش را پیش‌روی خود دارند و بسته به سیاست‌های تعریف شده سازمانی فعالیت می‌کنند. اما در تعریف کلی و «همه شمول» فروشگاه‌های زنجیره‌ای معمولا به شبکه‌ای از واحد‌های فروش گفته می‌شود که تحت یک مدیریت متمرکز در مناطق مختلف، اعم از محلی، محله ای، شهری، استانی، کشوری و جهانی فعالیت می‌کنند. فروشگاه‌های‌های زنجیره‌ای که در گذشته در اختیار ارگان‌ها و موسسات دولتی و شبه دولتی بود امروزه با ورود بخش خصوصی توسعه یافته است و شاهد افزایش تعداد این فروشگاه‌ها به ویژه در شهرهای بزرگ هستیم.

بخش قالب خرده‌فروشی در کشورهای توسعه‌یافته توسط این فروشگاه‌ها صورت می‌گیرد و باعث اصلاح نظام عرضه از طریق حذف واسطه‌ها شده و سبب گردیده در نهایت محصولات مورد نیاز مردم با قیمت کمتری به دست مصرف‌کننده نهایی یعنی مردم رسانده شود. هر چند این اتفاق در کشورهای پیشرفته مدت‌ها‌ست که روی داده، اما در کشورهایی مانند ایران این تحول به تدریج و با سرعت کمتری در حال انجام است؛ اما در این مسیر انحرافاتی نیز رخ می‌دهد که می‌تواند منظور اصلی و هدف‌گذاری اصلی از ایجاد و ترویج فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای را مخدوش کند.

> ید طولانی تخفیف‌های دلچسببرخی فروشگاههای زنجیره ای!

در ایران برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای که در ارائه تخفیف‌های دلچسب ید طولایی دارند و همین امر دلیلی می‌شود تا مردم برای خرید کالا از آن مجموعه‌ها رغبت پیدا کنند.

شهروندان به ‌تصور این که از تخفیف‌های خوبی بهره‌مند می‌شوند، سبد خرید خود را پر می‌کنند، ولی در نهایت در برخی مواقع بدون آن که متوجه شوند، ضرر می‌کنند. پرسش این است تخفیف‌های ارائه شده در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای تا چه اندازه واقعی هستند و در صورت واقعی بودن منابع مالی ارائه تخفیف‌هایی که گاهی به ۵۰ درصد هم می‌رسند، از کجا تامین می‌شود.بهتر است همین جا مشخص کنیم که تخفیف اصولا با حراج تفاوت ماهوی دارد که مهم‌ترین تفاوت‌ها فصلی نبودن تخفیف و فراگیر بودن آن در طیف گسترده‌ای از محصولات است. مسئله تخفیف‌های دائمی در بازار ایران تقریبا از زمانی عمومیت یافته و به عنوان یکی از معیارهای گزینش دائمی مشتریان مطرح شد که برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای با استراتژی «همواره تخفیف» یا تخفیف دار شروع به فعالیت کردند.

این درحالی است که تخفیف‌های ارائه شده در طیف گسترده‌ای از فروشگاه‌های زنجیره‌ای همیشگی نبوده و طیف محدودی از کالاها را شامل می‌شود. سوالی که به ذهن متبادر می‌شود این است که علت این که برخی از فروشگاه‌ها می‌توانند تخفیف‌های دائمی بدهند و دیگران این توانایی را ندارند در چه چیزی خلاصه می‌شود؟ سوال دیگری که معمولا برخی شهروندان نیز با دیده تردید همواره آن را مطرح می‌کنند این است که تخفیف‌های ادعایی برخی از این فروشگاه‌ها تا چه حد واقعی است و سوال دیگری که در ذهن کارشناسان مطرح می‌شود این است که آیا ارائه تخفیف‌های دائمی از سوی برخی از رقبا تا چه حد فعالیت‌های اقتصادی سایرین را محدود کرده و فرآیند سودآوری آنها را خدشه وارد می‌کند.

بعد از ظهور انواع فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران مانند‌ها‌یپرمارکت، پروما،‌ها‌یپر می،‌ها‌یپر استار،رفاه، شهروند، جانبو، اورست مدرن و موارد دیگر ضمن حساس شدن مکانیزم‌های رقابتی مسئله صداقت در ارائه تخفیف‌ها هم مطرح شده است. در واقع عده‌ای از شهروندان معتقدند که فروشگاه‌های زنجیره‌ای با تخفیف‌های بالا به قیمت نابودی برخی برند‌های تولید‌کننده یا اصلی این تخفیف‌ها را برگرده آن‌ها گذاشته و در دراز مدت باعث به خطر افتادن منافع تولید‌کنندگان هستند. برخی دیگر نیز مدعی هستند که قیمت‌های ارائه شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای همواره تخفیف بالاتر از نرم بازار است و در نهایت بعد از اعمال تخفیف قیمت نهایی مصرف‌کننده همان رقمی است که مغازه‌های عادی فارغ از جنجال تخفیف، از مشتریان طلب می‌کنند.

از آنجا که تخفیف مهم‌ترین مزیت رقابتی دیسکانت سنترهاست و دائمی بودن تخفیف منشاء تفاوت این گروه با فروشگاه‌های زنجیره‌ای سنتی است، باید منابع مالی این تخفیف‌ها که برای مثال در برخی از آنها بین ۴ تا ۴۰ درصد است، شناسایی شود. ضمن این که این فروشگاه‌ها مانند سایر رقبای معمولی خود در مناسبت‌های مختلف، همه ماهه تخفیف‌های مضاعفی را نیز درنظر می‌گیرند. گفته شده که حجم نقدینگی و گردش مالی بالا نقطه اتکای این تخفیف‌ها‌ست، این در حالی است گردش مالی سایر فروشگاه‌ها یا به همین اندازه یا به مراتب بالاتر است.

> تخفیف‌ها در فروشگاه‌های زنجیره‌ای دنیاچگونه است؟

البته برای استراتژی‌های متکی بر «همواره تخفیف» در دنیا نمونه‌هایی هم وجود دارد که می‌توان به فروشگاه‌های «آلدی» در آلمان و «بیم» در ترکیه اشاره کرد. همین طور فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگی مانند والمارت، کروگر و «تسکو» به عنوان پیشگامان صنعت خرده فروشی نیز از تخفیف به عنوان یک مزیت رقابتی استفاده می‌کنند، اما مسئله تخفیف‌های همیشگی و کلان موضوع دیگری است.

همه این پرسش‌های بنیادین باعث شده که عده‌ای از شهروندان و کارشناسان نسبت به واقعی بودن تخفیف‌های ارائه شده مردد باشند. تا جایی که یکی از خبرگزاری‌ها در گزارشی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای مدعی شده بود که قیمت‌های ارائه شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بالاتر از حد معمول است و عملا با تخفیف‌های اعمال شده قیمت‌ها به عرف معمول بازار می‌رسد. به گزارش آفتاب نیوز، خبرنگار مذکور مدعی شده بود که وقتی قیمت کالاها را چک کردم متوجه شدم قیمت همه محصولاتی که از فروشگاه زنجیره‌ای خریداری کرده ام، بسیار بالاتر از قیمت محصولاتی است که بر روی کالاهای مغازه درج شده است.

به عنوان مثال قیمت یک قوطی کنسرو ذرت از یک مارک با تاریخ تولید مشابه حدود ۲ هزار تومان تفاوت قیمت داشت. یک کالا با یک تاریخ تولید از یک کارخانه با دو قیمت متفاوت!» در ادامه این گزارش آمده بود: «سرخوشی کاذب خریداران از تخفیفات استثنایی» عملا توهمی بیش نیست چرا که برای مثال قیمت روی یک کالا برای مثال ۱۷۳۰۰ تومان در فروشگاه زنجیره‌ای است و قیمت فروشگاه معمولی ۲۲۹۰۰ تومان و قیمت با تخفیف، تنها ۵۰تومان زیر قیمت درج شده روی کالاست. این درحالی است که هنگام تسویه حساب در گیت خروجی این فروشگاه‌ها عبارت «سود شما از این خرید» که روی فاکتورها قید می‌شود ارقامی بسیار اغوا‌کننده را نشان می‌دهند.

در ادامه این گزارش آمده است که: «در خوش بینانه‌ترین حالت می‌توان گفت تولید گنندگان قیمت سفارشات خریداران عمده و فروشگاه‌های زنجیره‌ای را با هماهنگی قبلی بیشتر از قیمت واقعی درج می‌کنند که هنگام فروش در ظاهر به مشتری تخفیف داده شود، اما در اصل نه‌تنها تخفیفی داده نشده، بلکه برخی محصولات را گرانتر از حد معمول به فروش رسانده‌اند.» از نظر مردم این ضررهای این چنینی در برخی تخفیفهای فروشگاههای زنجیره‌ای انواع مختلف دارد. یکی از آنها عدم تطبیق قیمت کالا با نرخ آن در فاکتور است

به‌عنوان مثال قیمت یک قالب پنیر روی جعبه آن ۴هزار و ۸۰۰تومان است اما در یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای قیمت اصلی جنس روی فاکتور ۵هزار و ۶۰۰تومان عنوان شده و با تخفیف محصول با نرخ ۵هزار و ۳۶۶ تومان به دست مشتری می‌رسد. یعنی در یک قلم کالا فروشگاه ۵۶۶ تومان سود می‌کند.حال با حجم وسیع فروشی که برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارند متوجه خواهید شد که چقدر سود برای آنها با شعار «تخفیف» حاصل شده است. در حقیقت مردم، محصول عرضه شده را گرانتر از قیمت مصرف‌کننده خریداری کرده‌اند.

> مردم چه می‌گویند؟

یکی از مشتریان فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این زمینه اظهار کرد: «اگرچه به دلیل تبلیغات این فروشگاه‌ها برای ارائه تخفیف و همچنین جوایز گران‌قیمت برای خرید بیشتر، معمولا برای خرید از این فروشگاه‌ها ترغیب می‌شوم اما یکی از مشکلات فروشگاه‌های زنجیره‌ای این است که نمی‌توان برای خرید جزئی داخل آنها شد و دست کم باید چندین رقم کالا خریداری کرد.

البته معمولا قیمت‌ها پایین‌تر از قیمت مصرف‌کننده روی کالاست اما خیلی نمی‌توان به این قیمت‌ها اعتماد کرد، چرا که گاهی اوقات آنقدر غیر‌واقعی به نظر می‌رسد که می‌توان به کیفیت و اصل بودن آن شک کرد.»وی در رابطه با کیفیت برخی از دستمال کاغذی‌های ارائه‌شده در این فروشگاه‌ها گفت: «کیفیت دستمال کاغذی با برند خاصی که از یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خریداری کردم به نسبت مغازه محلی، پایین‌تر است در حالی که هر زمان این برند را از مغازه اطراف منزل تهیه می‌کردم، راضی بودم.»‌ این در حالی است که با توجه به اینکه نمی‌توان از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید خیلی جزئی داشت و برای مراجعه به این فروشگاه‌ها باید تا حدی از منزل دور شد، به نظر می‌رسد خرید عمده از مراکز عمده‌فروشی خیلی به صرفه‌تر از فروشگاه‌هاست چرا که بسیاری از مردم بر این باورند که کیفیت خرید آنها در عمده‌فروشی‌ها و بازار بهتر و قیمت تمام‌شده برای آنها نیز پایین‌تر است.

در این زمینه باشگاه خبرنگاران جوان سال گذشته در گزارشی به این مسئله اشاره داشته و نوشته بود که چندی پیش برای خرید به یکی از این فروشگاه‌های زنجیره‌ای مراجعه کردم، چند قلم کالا را در سبد خرید گذاشتم و پس از پرداخت مبلغ رسید را از صندوقدار گرفتم و طبق معمول پس از کنترل مبالغ و کالاهای خریداری شده، نگاهی هم به متن پایانی رسید کردم که نوشته بود: ((سود شما از این خرید مبلغ ۷۵۴۰۰ ریال )). بی اختیار بدون این که بدانم این تخفیف‌ها از کجا و به چه علت اعمال می‌شود، احساس رضایتمندی خوبی بابت این تخفیف داشتم. عصر وقتی مادرم به خانه برگشت، چند قلم کالا از مغازه محله خریداری کرده بود که چند قلم آن با خریدهای من مشترک بود. وقتی کالاهای خریداری شده را داخل کابینت می‌گذاشتم، متوجه چیز عجیبی شدم.

مایع تمیز‌کننده‌ای که از یک شرکت با یک تاریخ تولید بود، دو قیمت متفاوت برای مصرف‌کننده داشت! وقتی سایر کالاها را نیز چک کردم متوجه شدم قیمت همه محصولاتی که از فروشگاه زنجیره‌ای خریداری کرده ام، بسیار بالاتر از قیمت محصولاتی است که بر روی کالاهای مغازه درج شده است. به عنوان مثال قیمت یک قوطی کنسرو ذرت از یک مارک با تاریخ تولید مشابه حدود ۲ هزار تومان تفاوت قیمت داشت. یک کالا با یک تاریخ تولید از یک کارخانه با دو قیمت متفاوت! وقتی قیمت سایر اقلام را نیز کنترل کردم، متوجه شدم قیمت مصرف‌کننده بسیاری از کالاهای موجود در فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای گرانتر از قیمتی است که بر روی کالاهای مغازه‌ای درج شده است.!

> تفاوت تخفیف واقعی و غیر واقعی

بر اساس این گزارش از لحاظ اقتصاد مارکتینگ، خریدهای کلان و عمده دارای تخفیف‌های ویژه و ریزش قیمت است و کارخانه‌های تولیدی درصدی تخفیف را برای خریدهای عمده در نظر می‌گیرند که فروشنده بتواند علاوه بر محاسبه سود خود، تخفیف‌هایی را نیز به مشتریان بدهد. تاکنون تصور می‌شد منشا این تخفیف‌ها اصول مارکتینگ و قواعد مربوط به خرید عمده و خرده فروشی است اما تازه فهمیدیم که این گونه نیست. در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان گفت تولیدکنندگان قیمت سفارشات خریداران عمده و فروشگاه‌های زنجیره‌ای را با هماهنگی قبلی بیشتر از قیمت واقعی درج می‌کنند که هنگام فروش در ظاهر به مشتری تخفیف داده شود، اما در اصل نه تنها تخفیفی داده نشده بلکه برخی محصولات را گرانتر از حد معمول به فروش رسانده‌اند!

برخی دیگر نیز عقیده دارند که در برخی از این فروشگاه‌ها، کالاهایی که چیزی از تاریخ انقضایشان باقی نمانده است، در کنار دیگر محصولات چیده می‌شود در حالی که ممکن است برخی از خریداران اصلا به این موضوع توجهی نداشته باشند و تنها به دلیل تخفیف زیاد کالا دچار مشکل شوند. این در حالی است که در اروپا و کشورهای اسم و رسم‌دار در زمینه فروشگاه‌های بزرگ، کالاهایی که چیزی تا تاریخ انقضایشان باقی نمانده، در قفسه‌ای جداگانه چیده می‌شوند تا مردم علت ارزانی آن را بدانند و به دلیل تخفیف، حجم زیادی از آن کالا را خریداری نکنند چرا‌که بعد از مدتی قابل استفاده نخواهد بود.

یکی از خرده‌فروشان مواد غذایی تهران در این ارتباط به تسنیم گفت: فروشگاه‌های‌های زنجیره‌ای با توجه به این که محصولات خود را به صورت خریدی می‌کنند که در مواردی کل تولید یک کارخانه را می‌خرندو از تولیدکننده می‌خواهند که از کیفیت یا وزن کالا بزند تا این محصول با قیمت کمتری عرضه شود در غیر این صورت دلیل دیگری برای ارزن فروختن کالا در این فروشگاه‌ها وجود ندارد. وی افزود: به طور مثال کیفیت پودر ماشین لباسشویی که در فروشگاه‌های زنحیره‌ای به فروش می‌رسد با آنچه در بازار مصرف مشاهده می‌شود متفاوت و رقیق‌تر است.

> مسئولان فروشگاههای زنجیره‌ای چه می‌گویند؟

امیرخسرو فخریان رئیس اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این باره اظهار کرد: در کشوری مانند ژاپن ۹۰ درصد فروشگاه‌ها به صورت زنجیره‌ای اداره می‌شود و این روند در کشورهای اروپایی ۶۰ تا ۸۰درصد و در آمریکا ۸۵درصد و در ایران ۱۰درصد است.

وی با اشاره به سرمایه‌گذاری ۵هزار میلیارد تومانی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای تصریح کرد: ۷۰شرکت یا افراد حقیقی در اتحادیه ما عضویت و این اعضا در مجموع ۲ هزار و ۵۰۰ شعبه در سراسر کشور دارند. ۲۵هزار نفر در این صنعت فعالیت می‌کنند و ۱۵حدود هزار میلیارد تومان گردش مالی سال۹۵ آنها بوده است. فخریان گفت: فروشگاه‌های زنجیره‌ای در بهبود وضعیت معیشت مردم تاثیر‌گذار هستند و نحوه توزیع کالا در قیمت تمام‌شده کالا بسیار تاثیر‌گذار و مصلح نظام توزیع است. امیر آزادی یکی از مسئولان فروشگاهای زنجیره‌ای نیز در گفت‌وگو با تسنیم در این ارتباط اظهار کرده بود: حجم خرید کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بالا است و همین امر موجب می‌شود که فروشگاه‌ها از تولیدکنندگان تخفیف‌های مناسب‌تری دریافت کنند؛ در مواردی نیز برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای حتی تولید یک کارخانه را پیش‌خرید می‌کنند.

وی افزود: در چنین شرایطی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای کالای خود را با قیمت کمتری خریداری کرده‌اند و به این ترتیب این امکان برای آنها فراهم است که تخفیف‌های بیشتری نیز به مصرف‌کنندگان نهایی یعنی مردم ارائه دهند. آزادی با بیان اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای شفافیت مالی بیشتری در مقایسه با سایر فروشگاه‌ها دارند، گفت: این فروشگاه‌ها مالیات خود را به طور معمول پرداخت می‌کنند؛ کالای قاچاق به فروشگاه‌های زنجیره‌ای ورود نمی‌کند و مشکلات عدم پرداخت بیمه برای پرسنل وجود ندارد ضمن آن که قوانین کار در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بطور کامل رعایت می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در مقابل فروشگاه‌های خرده‌فروشی سنتی مزیت دیگری در کاهش بار ترافیکی شهر دارند تصریح کرد: بار مورد نیاز فروشگاه‌های زنجیره‌ای تنها توسط یک خودرو از شرکت مرکزی تامین می‌شود اما در خرده فروشی‌های سنتی این بار با بیش از ۱۰ خودرو در روز و توسط شرکت‌های پخش تامین می‌شود که این امر بر بار ترافیکی شهر می‌افزاید. وی با بیان این که ۳میلیون و ۲۰۰ هزار فروشگاه خرده‌فروشی در اصناف مختلف در کشور پروانه فعالیت دارند، گفت: سرانه تعداد خرده‌فروشی‌ها در ایران برای هر ۲۵ نفر یک فروشگاه است که این رقم در کشورهای پیشرفته به ازای هر ۷۰۰ نفر یک فروشگاه است که این نشان از وجود تعداد بالای واسط‌ها در زنجیره تامین در اصناف مختلف است.

آزادی ادامه داد: با تاسیس و توسعه فروشگاههای زنجیره‌‌ای تمامی واسط‌ها از جمله شرکت‌های پخش حذف شده و کالا از تولیدکننده بطور مستقیم خریداری شده و به مصرف‌کننده نهایی عرضه می‌شود. وی همچنین اشاره داشت در کشورهای توسعه یافته فروشگاههای زنجیره‌ای به طور میانگین ۸۵ درصد بازار خرده فروشی را شامل می‌شوند که این عدد در کشور ما کمتر از ۱۵ درصد می‌باشد. آزادی گفت: متوسط تخفیف در فروشگاه‌های زنجیره‌ای حدود ۲۰ درصد است که این تخفیفات در کالاهای دارای قیمت مصرف‌کننده نیز اعمال می‌شود.

> اقدامات سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان

در عین حال موسوی معاون نظارت بر کالاهای مصرفی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان در این زمینه گفته است: تخلف‌هایی در مورد فروشگاه‌های زنجیره‌ای عنوان شده که در حال پیگیری است.

البته فیلم‌هایی هم در مورد تفاوت قیمت‌ها در بازار و فروشگاه‌های زنجیره‌ای در فضای مجازی پخش شده بود که با بررسی‌های صورت گرفته متوجه شدیم بخشی از آن ساختگی بود.کالاهای به نمایش گذاشته شده در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای فاصله تاریخ تولید یکساله داشتند. لذا تغییر قیمتی سالانه به منزله فاصله قیمتی بازار و فروشگاه زنجیره‌ای نیست. وی ادامه داد: برای آن که تخفیف و قیمت‌های ارائه شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای سامان پیدا کند در حال برنامه‌ریزی هستیم تا فروشگاه‌های زنجیره‌ای و تولید‌کنندگان قراردادی یکسان داشته باشند. با اجرایی شدن این امر دیگر ابهامی وجود ندارد و مردم هم اعتماد بیشتری به فروشگاه‌ها پیدا می‌کنند.

معاون نظارت بر کالاهای مصرفی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان خاطرنشان کرد: سود و تخفیف در کالاها باید ضابطه داشته باشد و هیچ مجموعه‌ای چه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و چه مغازه داران نمی‌توانند از این امر فاصله بگیرند.کالاها ۹درصد ارزش افزوده دارد، سود خرده فروشی بین ۱۰ تا ۱۴درصد است، سود عمده فروشان بین ۳ تا ۵درصد است، کرایه حمل و پخش هم سودی در حدود ۱۰درصد دارد. لذا تمام مجموعه‌ها مکلف به دریافت سود ذکر شده و ارائه تخفیف در محدوده‌های یاد شده هستند. در مجموع سود یک کالا با احتساب مالیات بر ارزش افزوده از کارخانه تا مشتری بین ۳۳ تا ۳۵درصد است.

قانون دقیقی برای حمایت از حقوق مصرف‌کننده نداریم

رئیس انجمن مدیریت کیفیت ایران گفت: در ایران قانون دقیقی برای تعیین حدود ظرفیت‌ تولیدکنندگان و فروشندگان و همچنین حقوق مصرف‌کنندگان و نحوه جبران خسارت وارده به آنها وجود ندارد. فرزین انتصاریان در نشست خبری اظهار داشت: قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان در کشور به تصویب رسیده و در حالی که با عنوان مصرف‌‌کننده تدوین شده است، اما راجع به مجری این موضوع یعنی سازمان حمایت صحبت می‌کند.

وی تصریح کرد: قانون تعزیرات حکومتی نیز یکی دیگر از قوانینی است که تمرکز آن بر امور توزیع‌کنندگان است و بیشتر به مسائلی مانند گرانفروشی و احتکار توجه دارد، در واقع بیشترین مسئله مطرح شده در این قانون، جرایم مالی و تنبیهات اجرایی متخلفین است. وی تصریح کرد: قانون تعزیرات حکومتی، دولت را موظف می‌کند که اقداماتی را در جهت حفظ ایمنی و منافع مصرف‌کنندگان انجام دهد که بیشتر در خصوص فعالیت‌های سازمان تعزیرات است و حقوق مصرف‌کننده در این قانون تعیین نشده، بلکه فقط وظایف دستگاه‌های بالادستی دیده شده است.

انتصاریان با تاکید بر اینکه برای توسعه کیفیت در کشور نیازمند امری هستیم که تولیدکننده یا عرضه‌کننده مجبور شود از ترس جرایم، کیفیت کالایش را افزایش دهد، گفت: نبود چنین امکانی باعث شده تا مردم نسبت به کیفیت برخی کالاها از جمله خودرو معترض باشند. وی با بیان اینکه در قانون حمایت از حقوق مصرف‌کننده بیشتر بحث مدیریت بازار صورت گرفته نه حمایت از حقوق مصرف‌کننده، گفت: قوانینی که در حوزه کیفیت تدوین شده‌اند، اولاً پراکنده هستند، ثانیاً بر موضوع کیفیت و ضرر و زیان مردم و همچنین جبران آن ضرر متمرکز نیست.

به گفته رئیس انجمن مدیریت کیفیت ایران، قانون تجارت نیز که براساس نامش باید مباحث مربوط به خرید و فروش را دربرگیرد، صرفاً برای تعیین شرایط بنگاه‌های تجاری تنظیم شده و هیچ‌گونه توجهی به مباحث مربوط به کیفیت و ایمنی محصولات و مسئولیت تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان در مقابل حقوق مصرف‌کنندگان ندارد. وی تاکید کرد: متاسفانه در کشور قانون دقیق و مشخصی برای تعیین حدود ظرفیت تولیدکنندگان و فروشندگان و محدوده حقوق مصرف‌کنندگان و همچنین نحوه جبران خسارت وارده به آنها به صورت تخصصی وجود ندارد.