بازار آشفته لوازم التحریر در آستانه فصل مدارس/ مشتریان سردرگم و قیمت‌های نجومی

از انتهای ماه مرداد و در آستانه شهریور، بازار خرید و فروش لوازم التحریر داغ می‌شود. قیمت لوازم التحریر از سال گذشته تا کنون دو تا سه برابر شده و برخی اقلام همچون دفتر دولتی نیز در بازار موجود نیست، با این حال دولت امیدوار است در روزهایی که فروش لوازم التحریر به اوج خود می‌رسد، بتواند بازار را کنترل کند. تولیدکنندگان چندان به وعده دولت خوشبین نیستند و فروشندگان هم معتقدند قیمت‌ها به حدی بالا رفته که پیش‌بینی می‌شود با وجود نیاز مردم، امسال کمترین خرید اتفاق بیفتد و مردم خرید بخشی از اقلام مورد نیاز خود را به زمان دیگری موکول کنند یا کلا از آن صرفنظر کنند.

رویداد۲۴ برای بررسی قیمت‌ها بازار لوازم التحریر و میزان تمایل خریداران با آنها گفت‌وگو کرده است. پاسخ‌های مردم نبض بازار را نشان می‌دهد: «تا دو سال قبل خیلی راحت‌تر می‌توانستیم تمام اقلامی که فرزندمان برای یک سال تحصیلی خود نیاز دارد را بخریم و به مرور در طول سال استفاده کنیم اما امسال انگار انقلاب شده و قیمت‌ها چند برابر شده است! به خاطر همین مجبوریم هر زمان که در توانمان بود، بخشی از لوازم التحریر مورد نیازمان را خریداری کنیم و بخش دیگر را برای زمان دیگر بگذاریم چون مجبوریم هزینه‌هایمان را کنترل کنیم.»

کیانوش کلاس هشتم است و با مادر خود به بازار آمده است. او می‌گوید: «وقتی کلاس ششم بودم، با مادرم به بازار می‌آمدیم و هر چه وسایلی که لازم داشتم را برمی‌داشتم اما امسال مادرم گفته فقط دفتر و خودکار بردارم و قرار شده وسایلی دیگر مثل خط کش و جامدادی و خودکار طراحی و ... را بعدا بخریم.»

خانواده‌هایی که بازار بزرگ لوازم التحریر تهران آمده‌اند، معمولا هنگام خرید احتیاط می‌کنند و پس از بررسی چند باره قیمت اقلام مختلف، یکی دو کالا بر می‌دارند، زیرا هزینه لوازم التحریر برای یک حتی فرزند نیز بسیار بالاست. در حال حاضر قیمت یک دفتر معمولی ۱۰۰ برگ از ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان است. جنس همین کالا اگر کمی بهتر باشد، باید حداقل ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان برای آن هزینه کرد. از اقلام مورد نیاز دیگر خودکار و مداد است. قیمت یک مداد اتود معمولی ۲۰ هزار تومان است و برای جنس بهتر دست کم باید تا ۴۰ هزار تومان پرداخت کرد. در سایر اقلام نیز وضع بهتری نیست. قیمت کیف کوله، جامدادی، پاک کن، تراش و ... هم بسیار بالاست؛ ضمن آنکه تنوع کالا در بازار کم شده است.

یکی از فروشندگان بازار به رویداد۲۴ می‌گوید:«بعضی از مشتریان فکر می‌کنند، چون قیمت‌ها بالاست، ما سود می‌کنیم و به ما می‌گویند ارزان‌تر بفروشید! در حالی که ما می‌گوییم هر چقدر قیمت‌ها بالاتر برود، ما بیشتر ضرر می‌کنیم، چون مجبوریم اقلام را گران بخریم و از آن سو فروش ما هم کم می‌شود، زیرا مشتری به خاطر قیمت بالا، کالاهایش را به وسواس انتخاب می‌کند و همه اقلام مورد نیاز خود را نمی‌خرد. در این شرایطی جنسی که ما در آستانه مهرماه ماه خریداری کرده‌ایم، روی دستمان می‌ماند. آن‌ها هم حق دارند، خب طبیعی است شما کجا دیدید یک دفتر ۸۰ برگ معمولی ۱۵ هزار تومان قیمت بخورد؟ مردم چگونه این کالا را بخرند؟»

یکی دیگر از فروشندگان می‌گوید: «۴۵ سال است در این بازار فعالیت دارم و حتی سال ۵۷ که انقلاب شده بود، وضعیت اینطوری نبود. مردمی که پول دارند، اصلا به بازار نمی‌آیند و خریدهایشان را مغازه‌های پر زرق و برق مرکز شهر انجام می‌دهند و اصلا برایشان مهم نیست قیمت یک دفتر معمولی ۲۰ هزار تومان باشد یا ۵۰ هزار تومان. آن‌ها هر چه می‌خواهند بر می‌دارند و آخر سر بدون اینکه قیمت را هم بپرسند، کارت می‌کشند. مردم معمولی اینجا می‌آیند که خب آن‌ها هم دست و دلشان برای خرید می‌لرزد. یک دفتر ۸۰ برگ بر می‌دارند و برای برداشتن دفتر دومی، تردید دارند. در این شرایط بیشترین ضرر مال ما و همین مردمی است که شما در این بازار می‌بینید.»

دفتر دولتی در بازار نیست

رویداد۲۴ وضعیت بازار لوازم التحریر را در گفت‌وگوی خود با موسی فرزانیان رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی تهران بررسی کرده است. فرزانیان می‌گوید: اکثر قیمت‌ها از سال گذشته تا برابر رشد داشته و نه تنها لوزام نوشت افزار وارداتی بلکه لوازم تولید داخل نیز به دلیل افزایش هزینه تولید بالا رفته است.

او در پاسخ به این پرسش که چرا توزیع دفتر دولتی در بازار کم شده، ادامه می‌دهد: دفتر دولتی در بازار نیست و قرار بر این است که ۱۰ تا ۱۵ میلیون جلد دفتر دولتی با قیمت مصوب سازمان حمایت در روزهای آینده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع شود. این دفتر‌ها ۵۰ برگ و قیمت آن زیر ۲ هزار تومان است زیرا واردات کاغذ آن‌ها با ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام شده است.

فرزنیان در توضیح می‌گوید: سالیانه حدود ۱۴۰ میلیون دفتر در کشور استفاده می‌شود اما به دلیل اینکه کاغذ را با ارز آزاد خریده‌اند، قیمت این کالا هم بالا رفته است. از جمله اقلام مورد نیاز دیگر خودکار و مداد است که البته از سال گذشته تاکنون واردات مداد به کشور ممنوع شده و مقداری از مداد‌های وارداتی در گمرک مانده که هنوز ترخیص نشده است.

او ادامه می‌دهد: در حال حاضر اجازه واردات مداد با ارز آزاد هم داده نمی‌شود؛ حتی برای واردات مداد‌های رنگی طراحی نیز مجوز داده نمی‌شود و افرادی مثل دانشجویان هنر یا نقاشان و طراحان با مشکل مواجه شده‌اند. ما پیگیر هستیم بتوانیم راهی برای واردات این اقلام پیدا کنیم، اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.

رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی تهران می‌گوید: در خصوص تامین سایر کالاها مشکلی نداریم. با این حال از سال گذشته تا کنون بازار نوشت افزار در رکود به سر می‌برد و میزان خرید‌ها کمتر از سال‌های قبل شده و میزان سفارش لوازم التحریر از شهرستان نیز به یک سوم سال قبل رسیده است.