عربستان از دو ماه دیگر تقاضای مشتریان نفت ایران را تامین می‌کند

خبرگزاری بلومبرگ به نقل از منابع خود گفته است که عربستان سعودی در نظر دارد از ماه ژوئیه تمامی سفارشات نفتی را که در ماه ژوئن در نتیجه خروج نفت ایران از بازار دریافت کرده است کاملا تامین کند. براساس این گزارش، عربستان تا کنون سفارش‌های "معتدلی" برای فروش نفت خام به واردکنندگان نفتی ایران دریافت کرده است. احتمالا مشتریانی که مایل به ادامه خرید نفت از ایران نیستند به عرضه‌کنندگان دیگری نیز مراجعه کرده‌اند.

براساس سهمیه‌بندی اوپک، عربستان مجاز به تولید کمی بیش از ده میلیون و سیصد هزار بشکه نفت در روز است اما براساس توافقی که بین اوپک و چند کشور عمده صادرکننده نفت، به خصوص روسیه برای جلوگیری از سقوط بهای نفت صورت گرفته، تولید خود را به حدود نه میلیون و هشتصد هزار بشکه محدود کرده که بخشی از آن به مصرف داخلی می‌رسد.

در حال حاضر، عربستان کمتر از هفت میلیون بشکه نفت صادر می‌کند و در نظر دارد تا پایان ماه ژوئن - ماه آینده میلادی - به صدور همین مقدار ادامه دهد اما از ماه ژوئیه و در صورت لزوم، حاضر است این مقدار را افزایش دهد. انتظار می‌رود در ماه آینده میلادی، کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در مورد سطح تولید به رایزنی بپردازند.

ماه گذشته و در پی تصمیم آمریکا به خودداری از تمدید معافیت از تحریم نفتی ایران، خالد بن فالح، وزیر انرژی عربستان سعودی گفت که "در صورت تحقق هرگونه کمبودی" در بازار نفت، آن کشور آماده جبران آن هست اما افزود که در حال حاضر "نیازی فوری" به چنین افزایشی محسوس نیست. وی گفت که تصمیم اوپک در مورد میزان تولید تابع تحولات قیمت در بازار است و این سازمان عوامل دیگری را در تصمیم گیری خود در نظر نمی‌گیرد.

در حال حاضر علاوه بر تحریم نفتی ایران، ایالات متحده تحریم‌هایی را هم علیه صدور نفت ونزوئلا به اجرا گذاشته و علاوه بر آن، صادرات نفت لیبی به دلیل شرایط سیاسی در آن کشور قابل اطمینان نیست. گذشته از این، شماری از واردکنندگان نفت ایران از جمله ترکیه گفته‌اند که پالایشگاه‌هایشان برای تصفیه نفت وارداتی از ایران تجهیز شده و قطع ناگهانی خرید نفت از این کشور را مشکل توصیف کرده‌اند.

صادرات نفت ایران تا قبل از تصمیم رئیس جمهوری آمریکا به بازگشت تحریم‌های هسته‌ای در ماه مه سال گذشته بین دو ملیون و پانصد تا دو میلیون هفتصد هزار بشکه در روز بود. با اعلام تصمیم آمریکا، شماری از خریداران نفتی برای اطمینان از جریان نفت به فروشندگان دیگر روی آوردند. پس از اعمال تحریم محدود در ماه نوامبر سال گذشته تا لغو همه معافیت‌ها در ماه آوریل، ایران قادر بود تا یک میلیون و دویست هزار بشکه در روز نفت صادر کند.

مقامات ایالات متحده گفته‌اند در نظر دارند صادرات نفتی ایران را "به صفر" برسانند اما به گفته کارشناسان، تحقق این هدف کمابیش ناممکن است و ایران خواهد توانست همچنان به فروش محدود نفت، ادامه دهد. بعضی از کارشناسان احتمال فروش بیش از نیم میلیون بشکه در روز را نیز محتمل دانسته‌اند.

در چنین صورتی، استفاده اعضای اوپک از سهمیه خود به معنی تامین کمبود نفتی ایران است هرچند برای بعضی از خریداران، روی آوردن به فروشندگان جدید ممکن است نیازمند زمان تغییرات فنی در پالایشگاه‌های آنها باشد. چنین تحولی می‌تواند باعث شود که در صورت برداشتن تحریم‌ها، ایران برای برگرداندن مشتریان سابق خود با دشواری مواجه خواهد بود.

استفاده از سهمیه اوپک همچنینن می‌تواند به معنی آن باشد که افزایش صادرات نفتی کشورهای دیگر در واکنش به کمبود احتمالی ناشی از تحریم نفتی ایران مستلزم تصمیم‌گیری جدیدی از سوی این سازمان نخواهد بود. با توجه به وضعیت ایران و اینکه تصمیم های اوپک باید از موافقت تمامی اعضا برخوردار باشد، نیاز به تصمیم‌گیری مجدد می‌توانست به بروز بن‌بست در سازمان منجر شود.

با وجود ادامه فشار ناشی از تحریم ایران و بحران سیاسی ونزوئلا بر بازار نفت، امروز پنجشنبه، ۱۹ اردیبهشت (۹ مه) بهای نفت خام در بازارهای جهانی کاهش چشمگیری داشت. قیمت نفت خام از نوع برنت و همچنین نفت خام تگزاس در معاملات صبح پنجشنبه ۹ دهم درصد تنزل کرد.

با وجود اینکه آمادگی کشورهای صادرکننده اوپک و غیر اوپک برای افزایش تولید باعث ثبات در بازار نفت شده، تحولات دیگری که بتواند باعث کاهش تولید کشورهای صادرکننده نفت شود یا بهبود چشم‌انداز رشد اقتصاد جهانی می‌تواند باعث فشار بر عرضه در بازار نفت شده و روند افزایش قیمت را به جریان اندازد.