روزنامه جهان صنعت نوشت: در حالی که طی هفته‌های گذشته اکثر تحلیلگران منتظر ادامه روند صعودی بازار سرمایه بودند طی هفته جاری این روند معکوس شد. هرچند پایین آمدن قیمت دلار می‌تواند یک عامل باشد اما کارشناسان ریشه این ریزش‌ها را در تصمیم‌های بلاتکلیف دولت می‌دانند.
«سرگیجه» شاید بهترین توصیف این روزهای سرمایه‌گذاران در بورس باشد. از یک سو وزارت اقتصاد و شورای عالی بورس با عرضه بیشتر خودرو موافق هستند، از طرف دیگر فشارهایی بر این روند وارد می‌شود که عرضه خودرو را در بورس به هوا بفرستند. در این بین اما روز گذشته این اختلافات سبب شد تا ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای پنجمین روز متوالی منفی شود و هزار و ۳۳۶ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که بالاترین رقم در یک سال گذشته است. خروج پول در روز چهارشنبه حدود ۱۰ برابر بیشتر از روز سه‌شنبه بود.
این موضوع نشان می‌دهد تا چه حد تشتت در تصمیم‌گیری‌ها می‌تواند به فرار سرمایه از بازار منجر شود. از سوی دیگر عده‌ای از کارشناسان علت این افت شاخص را قیمت‌گذاری دستوری دلار می‌دانند. به نظر می‌رسد تثبیت قیمت دلار توسط آقای فرزین یکی از شاخص‌های اثرگذار در بازار است. هرچند که تجربه ثابت کرده زور دستور همیشگی نیست.
باید گفت که دلار و بورس ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و با افزایش قیمت دلار در بازار، بورس نیز بلافاصله پس از چند ساعت واکنش هیجانی نشان می‌دهد؛ اما در نهایت تاثیر واقعی این افزایش قیمت دلار را می‌توان در صورت مالی شرکت‌ها دید.
اختلاف‌هایی که بازار را سرخ‌پوش کرد
در این میان اما کارشناسانی هستند که عوامل دیگر را در سرخ‌پوش شدن بازار موثر می‌دانند. عواملی که فراتر از قیمت دلار و کاهش آن است.
محمود امیری فعال و کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: در حال حاضر معاملات در بازار با قیمت دلار خیلی پایین‌تر معامله می‌شود، این موضوع درباره شرکت‌هایی با درآمد دلاری نیز صدق می‌کند.
وی با بیان اینکه بازار به افزایش یا کاهش قیمت دلار واکنش نشان نمی‌دهد، اظهار می‌کند: بیشتر از قیمت دلار این تصمیمات دولت است که در بازار اثرگذار است. نمونه‌اش را پیش از این در اظهارنظر رییس کل بانک مرکزی در خصوص دلار ثابت نیمایی ۲۸۵۰۰ تومان و تاثیر آن بر بازار دیده‌ایم. در واقع از شرکت‌ها می‌خواهند ارز خود را ۴۰ درصد پایین‌تر از نرخ آزاد عرضه کنند که طبیعتا بر بازار تاثیر منفی خواهد داشت.امیری در ادامه تصریح می‌کند: اما مهمترین تصمیم دولت که در بازار اثرگذار است مربوط به عرضه خودرو در بورس کالاست. اختلافات موجود در بدنه دولت که بین شورای رقابت و شورای عالی بورس وجود دارد سبب می‌شود تا بازار دچار سرگیجه شود.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: وقتی خودرو در بورس کالا با قیمت حاشیه بازار عرضه می‌شود در واقع مابه‌التفاوت آن با قیمت مصوب کارخانه رقم بالایی است که می‌تواند زیان انباشته خودروسازان را جبران کند.امیری می‌افزاید: در واقع اختلاف بر سر آن است که رقم مابه‌التفاوت قیمت خودروی عرضه‌شده در بورس در جیب چه کسی برود؟ خودروساز یا دولت؟ این موضوع سبب ایجاد اختلاف‌نظر شده که می‌تواند در ادامه مشکلات بیشتری را برای بازار سرمایه رقم بزند.
وی می‌گوید: سرمایه‌گذار و سهامدار محاسبه می‌کند که فلان خودروی ۳۰۰ میلیونی در بورس ۵۰۰ میلیون فروخته می‌شود و این اختلاف می‌تواند برای شرکت سودسازی کند بنابراین دست به خرید سهام خودرویی می‌زند، اما به یک باره طی نامه یا بخشنامه‌ای همه چیز زیر سوال می‌رود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه پشت تصمیم شورای رقابت فشارهای ذی‌نفعانه قرار دارد، می‌افزاید: پول خیلی بزرگی در میان است که ذی‌نفعان بزرگی داشت. این ذی‌نفعان از فرآیند قرعه‌کشی نیز سود می‌برند و در حال حاضر شاید با حذف این فرآیند منافع عده‌ای به خطر می‌افتد.
امیری تاکید می‌کند: اختلاف در بدنه دولت می‌تواند آسیب بزرگی برای بازار سرمایه باشد. همان‌طور که در سال ۹۹ ریزش بازار از اختلاف دو وزارتخانه نفت و اقتصاد شروع شد که بلافاصله واکنش منفی نشان داده شد.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: بسیاری از تحلیلگران بنیادی با عرضه خودرو در بورس با وجود رویه‌های قبلی سهام خودرویی خریدند. به این دلیل که عرضه خودرو در بورس سهام این شرکت‌ها را با ارزش کرد. اما وقتی چنین اختلافی ایجاد می‌شود قاعدتا بازار واکنش منفی نشان می‌دهد و همه چیز از بین می‌رود.
وی می‌افزاید: بازار ارزان است اما با تصمیمات دولت می‌تواند ارزان بماند و حتی ارزان‌تر شود. بنابراین این قیمت دلار نیست که تعیین‌کننده است بلکه تصمیم‌های دولت اهمیت بیشتری دارد. شکی نیست که بازار ارزشمند است اما متاسفانه تصمیم‌های دولت ثبات خاصی ندارد و تکلیف سرمایه‌گذار مشخص نیست.
امیری یادآور می‌شود: قیمت‌گذاری دستوری و قرعه‌کشی تنها به کام دلالان است که کدهای ملی را خریداری می‌کنند و از آن سود می‌برند بنابراین بازگشت به قرعه‌کشی مشکلی را حل نمی‌کند و بازار سرمایه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. متاسفانه پولی که تحلیلی وارد بازار می‌شود را با تصمیم‌های اشتباه فراری می‌دهند.
- 11
- 3
