حمله ترامپ به پاول پس‌از اعلام نتیجه نشست پولی

نشست چهارشنبه شب فدرال‌رزرو دو پیام به بازارها مخابره کرد. اولین سیگنال به عدم تغییر نرخ بهره هدف تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی اشاره داشت. دومین سیگنال نیز نشان می‌داد، اعضای کمیته بازار باز درخصوص چشم‌انداز سیاست پولی اشتراک نظر خود را از دست داده‌اند.

با توجه به کاهش ۲۵/ ۰ درصدی نرخ بهره، در حال‌حاضر این نرخ بین ۷۵/ ۱ و ۲ درصد قرار دارد که حد میانگین آن ۸۷۵/ ۱ درصد خواهد بود. به این ترتیب، بر اساس نمودار «دات پلات» که میانگین نظرات ۱۷ عضو کمیته بازار باز را نشان می‌دهد، این حد میانگین تا پایان سال۲۰۲۰ میلادی در آرای اعضای کمیته بازار باز ثبت شده است. هفت نفر از اعضای این کمیته، از جمله جرومی پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا، به کاهش نرخ بهره رای دادند. دو نفر از اعضا با عدم تغییر نرخ بهره موافق بودند و یک نفر هم خواهان کاهش ۵/ ۰ درصدی نرخ بهره بود. با وجود ۳ عضو مخالف، کمیته سیاست‌گذاری پولی دچار شکاف شده است.

  بیانیه پاول

جرومی پاول، در بیانیه خود با اشاره به اهداف و مسوولیت‌هایی که از سوی کنگره به نهاد پولی واگذار شده (اشتغال کامل و ثبات قیمت‌ها)، تاکید داشت او و همکارانش تمام تلاش‌شان را برای تحقق این دو هدف به کار خواهند گرفت. او پس از اجلاس در سخنرانی مطبوعاتی نتیجه نشست ۲ روزه کمیته را اعلام کرد: «ما در نهایت با تلاش برای بهترین تصمیم‌گیری ممکن براساس واقعیت‌ها و تحلیل‌های به‌روز به این نتیجه رسیدیم: تصمیم نهایی کمیته کاهش ۲۵/ ۰ درصدی نرخ بهره است که در ادامه دلایل آن را تشریح خواهم کرد. ما این گام را برای کمک به حفظ اقتصاد قوی آمریکا در مواجهه با برخی ریسک‌های بیرونی اتخاذ کردیم. در حال‌حاضر اقتصاد ایالات متحده یازدهمین سال رشد پیاپی خود را پشت‌سر می‌گذارد و چشم‌انداز، همچنان قابل‌قبول است.

با توجه به رشد تولید ناخالص داخلی در ۶ ماهه نخست که حدود ۵/ ۲ درصد گزارش شده، تداوم رشد مخارج خانوار، بازار کار قوی، روند افزایشی درآمدها همراه با شاخص اعتماد‌به‌نفس مصرف‌کنندگان آمریکایی، وضعیت اقتصادی مطلوبی ترسیم شده است. البته برعکس، سرمایه‌گذاری در بخش کسب‌وکارها و صادرات تضعیف شده‌اند و همزمان با آنها خروجی کارخانه‌‌ها نیز افت کرده است. در کنار داده‌های اقتصاد کشور، نااطمینانی‌های موجود درخصوص رشد اقتصادی جهان و به‌طور ویژه کاهش رشد اقتصادی در منطقه یورو و چین، همراه با تنش‌های ژئوپلیتیک، «برگزیت»ی که هنوز بدون راه‌حل باقی مانده و تنش‌های تجاری بدون چشم‌انداز، ریسک‌هایی هستند که باید با دقت رصد شوند.»

  چشم‌انداز نرخ بهره تا سال ۲۰۲۰ بدون کاهش

فدرال‌رزرو آمریکا نرخ بهره هدف خود را ۲۵/ ۰ درصد کاهش داد؛ کاهش نرخ به میزان ۲۵/ ۰ درصد از سوی سرمایه‌گذاران قطعی در نظر گرفته شده بود، اما آنها انتظار کاهش ۲ برابری نرخ بهره را از کمیته بازار باز آمریکا داشتند. از سوی دیگر دونالد ترامپ خواهان نرخ بهره نزدیک به صفر یا حتی منفی برای مقابله با کشورهای دیگری که از سیاست پولی انبساطی برای افزایش صادرات خود بهره می‌برند، شده بود. اما با توجه به نمودار نقطه‌ای یا «دات‌پلات» که نقشه سیاست پولی چند سال آینده را نشان می‌دهد، چشم‌انداز کاملا برعکس انتظارات کاخ سفید و سرمایه‌گذاران به ثبت رسیده است.

براساس این نمودار تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی، احتمال کاهش نرخ بهره ناچیز است؛ چراکه از میان ۱۷ سیاست‌گذار پولی که نظرات‌شان در این نمودار منعکس می‌شود تا ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی تنها یک عضو اعتقاد به نرخ بهره ۲ درصدی دارد و سایر اعضا نرخی بین ۲۵/ ۲ تا ۲۵/ ۳ درصد را در نظر گرفته‌اند. این رویکرد انقباضی تعبیر می‌شود و نشان می‌دهد سیاست‌گذاران فدرال‌رزرو دچار واگرایی نسبت به مسیر نرخ بهره هدف شده‌اند.

  حمله توییتری ترامپ به پاول

 بلافاصله پس از انتشار داده‌های مربوط به نشست کمیته بازار باز، ترامپ حمله فوری خود را به جرومی پاول، سکاندار فدرال‌رزرو از طریق رسانه محبوب خود توییتر آغاز کرد. «جی پاول و فدرال‌رزرو دوباره شکست خوردند. نه جراتی، نه درکی، نه بینشی! یک نهاد با گفتمان افتضاح!» نتیجه نشست ماه سپتامبر نسبت به نشست پیشین تغییر نکرده بود.

پاول مانند گذشته به تضعیف سرمایه‌گذاری در کسب و کارها و صادرات اشاره کرد و بعد از آن تاکید داشت شدت افت جلو رشد اقتصادی را نمی‌گیرد. اختلاف‌نظر اعضای فدرال‌رزرو، با ۳ رای مخالف از میان اعضای کمیته بازار باز نمایان شد. «بولارد» رئیس شعبه ایالتی سنت لوئیس، کاهش دو برابری نرخ بهره را ترجیح می‌داد و مانند نشست ماه جولای، «استر» و «اریک روزنگرن» به عدم تغییر نرخ بهره رای دادند.

  چالش تامین نقدینگی بین بانکی

یکی دیگر از چالش‌های فدرال‌رزرو در هفته‌های اخیر فشار در تامین مالی کوتاه‌مدت در بازار است که منجر به عبور نرخ بهره موثر (Effective Fund Rate) از محدوده نرخ هدف شده بود. به همین دلیل، کمیته بازار باز ناچار به کاهش نرخ بهره پرداختی بر ذخایر اضافی بانک‌ها از ۵۸/ ۱ درصد مورد انتظار به ۸۰/ ۱ درصد شد. تا به این وسیله، نرخ هدف در محدوده حفظ شود. از سوی دیگر فدرال‌رزرو بازپرداخت معکوس را نیز از نرخ مورد انتظار ۷۵/ ۱ درصد به ۷۰/ ۱ رساند تا به این وسیله، نرخ بهره موثر در محدوده خود حفظ شود.