افزايش مراجعه كنندگان به آموزشگاه‌های زبان خارجی

دهخدا این‌گونه معنی اش کرده است؛ « ترک کردن دوستان و خویشان و خارج شدن از نزد ایشان یا فرار از ولایتی به ولایت دیگر از ظلم و تعدی» ولی این روزها به جای اینکه از این جمله بلند استفاده شود، در کلمه« مهاجرت» خلاصه شده، بدون اینکه عمق فاجعه این یک کلمه در اذهان مرور شود. در چند دهه گذشته «فرار مغزها» جدی‌ترین و بحث‌برانگیزترین مهاجرت‌های ایران بود اما این روزها با بی ثباتی اقتصادی مهاجرت‌ها رنگی دیگر به خود گرفته و حتی قشر متوسط جامعه هم به فکر مهاجرت افتاده‌اند. قشری که با خروج از کشور بخشی از سرمایه اقتصادی و انسانی کشور را خارج می‌کند. در ادامه مشاهدات خبرنگار «قانون» برای تلاش مهاجرت این قشر از جامعه را در دارالترجمه‌ها و آموزشگاه های زبان های خارجی می خوانید.

آموزش تضمینی زبان انگلیسی با ماهی سه‌میلیون تومان!

بیش از هر چیز از مهاجرت نامی شنیده اند و تعریف و تمجید مهاجران از کشورهایی که در آن مستقر شده‌اند. آن‌هاگام اول را آموختن زبان های خارجی به‌خصوص انگلیسی می دانند. به همین دلیل سری به آموزشگاه های زبان انگلیسی که بزنید، گزینه استادان خصوصی هم به کلاس های آموزش اضافه شده است. خانم جوانی که جلوی گیشه ثبت نام ایستاده با تعجب تکرار می کند: « ۱۰۰ هزار تومان؟ » و بعد هیجان زده شماره‌ای را می گیرد و با شوق توضیح می دهد. تلفنش که تمام می شود، رو به من می گوید: «خانم این روزها استاد زبان گیر نمیاد. اونم با این قیمت استثنایی. ۱۰۰ هزار تومان برای یک جلسه یک ساعت و نیمه خیلی خوبه. به خصوص واسه ماها که می خوایم بریم و باید خیلی زود آيلتس بگیریم».

قبل از اینکه عکس‌العملی نشان بدم رو به متصدی ثبت نام می‌کند و می گوید: «همین چند روز پیش دو تا استاد زبان خوب بهم معرفی کردند اما قیمت‌هاي‌شان خیلی بالا بود. یکی‌شان که چند سالی هم آمریکا زندگی کرده بود، تضمینی ۶ ماهه زبان یاد می داد، اما ماهی سه میلیون تومان می گرفت». ماهی سه میلیون تومان تضمینی؛ کلمه« تضمینی» این روزها در تبلیغات آموزش های زبان انگلیسی بسیار دیده می‌شود. اما مگر می شود بدون در نظر گرفتن زمانی که دانشجو به آموختن اختصاص می دهد یا استعداد در فراگیری زبان دوم، چنین تضمینی داد؟

استادان بی آدرس!

آموزشگاه‌های زبان این روزها رقیبان بسیاری پیدا کرده اند. در صفحه های وب و تبلیغاتی که در شبکه‌های مجازی انجام می شود با یک جست‌وجوی مختصر می‌توانید ده ها استاد زبان پیدا کنید. استادانی که اکثر آن ها در آمریکا زندگی کرده‌اند، ساعت آموزش را با ساعت کاری شما هماهنگ می‌کنند، به مکانی که شما تعیین می‌کنید می آیند و البته بیشتر آن ها تمام هزینه آموزش را در آغاز کار دریافت می‌کنند و با اینکه تمام شرایط شما را قبول می کنند با توجه به قیمت‌های بسیار بالایی که دارند، حاضر به ارائه تخفیف نیستند و می‌گویند:«سرمان خیلی شلوغ است».

یکی از این استادان در شبکه مجازی به ما معرفی شد. با اینکه تمام هزینه یک دوره را قبل از آغاز جلسه اول دریافت می کرد، ولی با نام کاربری با متقاضیان و دانشجویانش در ارتباط بود. البته این استاد زبان که ۶ ماه در آمریکا زندگی کرده بود و برای هر جلسه یک‌ساعته ۱۲۰ هزار تومان دریافت می‌کرد، تضمین ۶ ماهه برای آموختن ندارد، ولی برنامه‌ریزی اش برای آموزش کامل مکالمه زبان انگلیسی ۶ ماهه است.

بسیاری از مهاجران برنامه مشخصی ندارند

نوسانات ارزی و به دنبال آن بی ثباتی اقتصادی، برای آنان که سرمایه اندکی داشتند، ایجاد رعب و وحشت کرد. اگرچه کلمه ترس به ظن بسیاری انتشار هراس در جامعه است، اما نباید فراموش کنیم که این رخداد تلخ واقعیت کنونی جامعه است. واقعیتی که نه تنها قشر مرفه جامعه، بلکه قشر متوسط را هم به فکر مهاجرت انداخته است. مهاجرت‌هایی که گاهی ندانسته و از روی عصبانیت انجام می شود و افراد بسیاری را با چالش رو به رو می‌کند.

مثل مستانه که هفت سال پیش مهاجرت از راه ترکیه را برای رسیدن به کانادا انتخاب می‌کند و برای پذیرش از سفارت کانادا با مشکلات بسیاری مواجه می شود. او از روزمرگی‌هایش در شبکه های مجازی اینچنین می نویسد: «باید تمام کارهای مهاجرتم به کانادا حدود ۱۰ ماه زمان می برد. آن روزها ۳۰ ساله بودم و می‌توانستم تولد ۳۱ سالگی‌ام را با برادرم در کانادا جشن بگیریم، اما هفت سال است که او آنجا چشم انتظار و من اینجا در ترکیه چشم انتظارم. چشم انتظاری یک طرف و تمام مشکلاتی که بخشی از آن ها قابل گفتن نیستند یک طرف. در این هفت سال با تلاش فراوان توانستم اقامت کانادا را بگیرم و این روزها در انتظار اجازه ورودم از سوی دولت کانادا هستم».

اگر مهاجرت تا همین چند ماه پیش هم برای خیلی ها سخت بود، اما این روزها در وسایل حمل‌و‌نقل عمومی، پیاده راه ها، بوستان ها و مراکز خرید هم چند نفری را می توانید ببینید که در این باره صحبت می‌کنند. بیشتر مردم مهاجرت را از طریق ترکیه و از آنجا به کشورهای اروپایی و آمریکایی راحت تر می دانند.

هزینه پایین زندگی و سفر به ترکیه، قیمت پایین خرید یا اجاره بها خانه و عدم نیاز به اخذ ویزا دلایلی هستند که مهاجران، مهاجرت خود را از این کشور آغاز می‌کنند. طبق داده های مرکز آمار ترکیه شهروندان ایرانی امسال ۹۴۴ واحد مسکونی در نقاط مختلف این کشورخریداری کرده‌اند، اما این دلایل و اقدامات فقط اقامت در کشور ترکیه را تا حدودی برای مهاجران سهل می کند و بسیاری از این افراد در مهاجرت از ترکیه به کشورهای دیگر با مشکل مواجه شده و سال های سال در ترکیه ماندگار می شوند.

افزایش ۶۰ درصدی مراجعان یک دفتر ترجمه رسمی!

چه آن روزها که همه داغدار« فرار مغزها» بودند و چه این روزها که بیشتر اقشار جامعه به فکر مهاجرت های خانوادگی یا فردی هستند، هیچ گاه در ایران آمار دقیقی از مهاجرت وجود نداشته است. اما دارالترجمه‌ها که این روزها میزبان شهروندان بسیاری هستند با توجه به افزایش حجم مراجعات این آمار را عجیب رو به افزایش می‌دانند. میدان انقلاب را که دوری بزنید، تابلوی دارالترجمه‌های بسیاری را می‌بینيد. پله های دفتر ترجمه رسمی ۲۱۲ را بالا می روم. دفتر کم نور و نمور است. خانمی پشت میز نشسته و ارباب رجوعی را که این سوی میز با خیالی آسوده پاهایش را روی هم گذاشته، راهنمایی می‌کند: «باید ترجمه ریز نمرات دبیرستانم داشته باشه. ریز نمرات پیش‌دانشگاهی‌ام الزامیه».

خانم میانسال این سوی میز کمی مستاصل می‌شود و می‌گوید: «خودش که وقت نداره. دوباره خودم باید این همه راه رو بیام. میشه عکسشون رو براتون تلگرام کنم؟ رفتن این دخترم برای ما دردسری شد، ولی دردسرش چند روزه. در عوض می دونم بچه ام یه عمر راحت زندگی می کنه. وقتی درس می خونه آینده شغلی داره. آینده اقتصادی داره. آینده اش مثل ما نامشخص نیست». دفتردار دفتر ترجمه رسمی ۲۱۲ فقط گوش می دهد و گاهی پرونده های روی میزش را جا به جا می کند.

او که هر روز تعداد زیادی از آدم های مستاصل و نگران از آینده فرزندان‌شان را می بیند، می گوید: «با بی‌ثباتی اقتصادی تعداد مراجعان ما خیلی افزایش پیدا کرده است. چیزی حدود ۶۰ درصد. همه هم قصد مهاجرت دارند. در واقع به نام ویزای توریستی به سفارت خانه ها مراجعه می کنند، ولی بیشترشان قصد برگشت ندارند. بیشتر افراد به بهانه تحصیل به کشورهایی مثل آلمان، اتریش، فرانسه و آمریکا می‌روند و بعد از مدتی اقامت می گیرند. خیلی ها هم به دلیل سختگیری سفارتخانه‌ها، اقامت موقت در ترکیه را انتخاب می کنند و از ترکیه به کشورهای اروپایی و آمریکایی می‌روند. بیش از ۸۰ درصد از سفارشات این چند ماه اخیر هم ترجمه های ترکی بوده است».

مسئولان به هوش باشند!

شاید عمق فاجعه« مهاجرت» برای مسئولان کشور ما غیر قابل درک باشد. از دست دادن بخشی از نیروی انسانی جوان، سرمایه اقتصادی کشور و پایین آمدن امید به زندگی فقط قسمت هایی از فاجعه گرد باد بی اعتمادی است که منجر به مهاجرت می‌شود.

خانواده هایی از قشر مرفه و متوسط جامعه اگر خودشان هم تاب دوری از خویشان، شهر و کشورشان را ندارند در تلاشند برای فرزندان‌شان آینده ای متفاوت از آینده خودشان رقم بزنند و سختی دوری از فرزند را به جان بخرند تا آن‌ها آینده شغلی و مالی مشخصی داشته باشند. آینده‌ای که اکثر آن‌ها معتقدند در هر کشوری می‌تواند نامشخص باشد، اما در کشورهایی که قانونمند و شایسته سالار هستند، روشن تر تصور می شود.

شیما حیدری