روزنامه هم میهن نوشت: اواسط روز پنجشنبه نرخ دلار به کانال ۴۰هزار تومان وارد شد و با وجود آنکه در ساعاتی از روز به کانال قبل سقوط کرد، اما معاملات نهایتا با عدد ۴۰ هزار و ۲۰ تومان بسته شد. روز جمعه نیز بهرغم آنکه بازار تعطیل بود، اما شبکههای مجازی فردایی همچنان نرخهای جدید مخابره کردند و قیمت را در ساعات پایانی روز جمعه ۴۰ هزار و ۸۰ تومان اعلام کردند. ۴۰ هزار تومان رکوردی است که از دو سال گذشته برخی تحلیلگران رسیدن به آن را محتمل و قریب میدانستند و حالا با اندکی تاخیر، این پیشبینیها محقق شده است.
نرخ دلار در روزهای گذشته در حالی به رشد خود ادامه داد که برخی معتقد بودند، دیدار برجامی دیپلماتهای ارشد ایران و اتحادیه اروپا در اردن بر قیمت ارز تاثیر مثبت خواهد گذاشت و یک یا دو کانال قیمتها را کاهش میدهند. اما برخلاف تخمینها، دلار روی خوشی به مذاکرات دیپلماتها نشان نداد.
البته در روز مذاکرات، یعنی ۲۹ آذر یک عقبنشینی برای دلار ثبت شد و نرخ تا ۳۸ هزار و ۸۵۰ تومان کاهش یافت، اما مهم ماندگاری نرخ است که نهتنها اتفاق نیفتاد، بلکه در مدت اندکی بنای جهش گرفت. ناآرامیهای اخیر و عملکرد رسانههای بیگانه، دو عامل اصلی افزایش نرخ ارز از سوی مسئولان عنوان میشود. اما تحلیلگران معتقدند رشد نقدینگی بهدنبال چاپ پول و محدودیتهایی که تحریم در منابع ارزی ایجاد کرده دلایل اصلی این رشد نرخ است. علیصالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در نشست خبریای که هفته گذشته داشت در اظهارنظری عجیب تاکید کرد، قیمت ارز در بازار آزاد را بهرسمیت نمیشناسد. نادیده گرفتن بازار آزاد در شرایطی که سالهاست لیدری تعیین نرخ را این بازار برعهده دارد، اهمیت این بازار را از بین نمیبرد.
آنچه متقاضیان و فعالان اقتصادی بهعنوان نرخ واقعی ارز قبول دارند نرخی است که در همین بازار غیررسمی که از قضا مورد قبول رئیس کل بانک مرکزی نیست، تعیین میشود و نرخ همین بازار است که مبنای قیمتها و شاخصها قرار میگیرد.
قیمت سایر بازارها مثل نرخی که در بازار متشکل اعلام میشود یا قیمت دلار نیمایی، تنها وقتی محلی از اعراب دارد که قرار است عدهای از آن سود ببرند. متقاضیان به بازارهای رسمی وارد میشوند تا سهمی از رانت در نظر گرفتهشده در این بازارها را از آنِ خود کنند. معنای توزیع این رانت هم ثابت نگاه داشتن قیمت کالاهای وارداتی نیست و عملا کالاها قیمت خود را با نرخ بازار غیررسمی تنظیم میکنند.
بانک مرکزی از ابتدای سال تاکنون ۳۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار ارز نیمایی فروخته که نسبت بهمدت مشابه سال قبل ۵/۱۲میلیارد دلار بیشتر است، اما مسئولان بانک مرکزی با این ارزپاشی هم نتوانستند جلوی شتاب رشد قیمتها را بگیرند. این حجم از ارزهای مرغوب کشور در حالی در اختیار واردکنندگان قرار میگیرد که کشور همچنان تحت فشار تحریم است و باز قابل تاکید است که این سیاست در حالی اجرا میشود که تفاوت نرخ دلار نیمایی با بازار آزاد حالا به ۱۲ هزار تومان رسیده است.
شاید اگر ریشه افزایش قیمتی را که امروز در بازار ارز میبینیم بهدرستی بررسی کنیم، به چاپ پولی که در ماههای گذشته در سازمان تولید اتفاق افتاده، برسیم؛ چاپ پولی که به گفته عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک مرکزی در هشت ماهه اخیر ۱۲۵ هزار میلیارد تومان شده است. همتی دیروز در صفحه توئیتر خود به کنایه نوشت: «در هشت ماه اخیر سه برابر مدت مشابه در سال ۹۹ چاپ پول کردید (۱۲۵ هزار میلیارد تومان)! و ۹۷۵ هزار میلیارد تومان خلق نقدینگی داشتید! دلار، ۹ماهه با رشد نجومی ۵۲ درصد مواجه و ۴۰۰۰۰ تومان را رد کرد. تورم یکساله به ۴۵ درصد رسید. از وعده نیم و سپس تکرقمی کردن تورم خبری نیست، رشد هشت درصدی و تقویت پول ملی و وصل نکردن سفره مردم به مذاکرات هم پیشکش.... البته در بوقهای تبلیغاتیتان در دستاوردسازی موهومی پیشتازید!».
فرزانه طهرانی
سکه پشت در کانال ۱۹
دنياي اقتصاد : در روزهای پایانی هفته گذشته نرخ سکه طلا در معاملات بازار تهران مجددا در مسیر افزایشی قرار گرفت و به آخرین سطوح قیمتی کانال ۱۸ میلیون تومانی رسید. با انتشار سیگنالهایی در زمینه تشدید تحریمهای سیاسی-اقتصادی علیه ایران در روزهای گذشته، سطح انتظارات تورمی در میان معاملهگران بازار افزایش یافت و با بالارفتن دست خریداران قیمت سکه افزایشی شد.
در نهایت قیمت هر قطعه از این فلز گرانبها در معاملات پایانی روز پنجشنبه یکم دی ماه با حدود ۲۹۰ هزار تومان افزایش قیمت نسبت به نرخ روز چهارشنبه به رقم ۱۸ میلیون و ۹۹۰ هزار تومان رسید. روز پنجشنبه برخلاف روند افزایشی بازار سکه، نرخ دلار در معاملات بازار متشکل ارزی کشور با نوسانات کاهشی اندک همراه بود. هر برگ از این اسکناس آمریکایی در پایان معاملات روز گذشته با حدود ۱۳ تومان کاهش نسبت به نرخ روز چهارشنبه به رقم ۳۶هزار و ۲۲۰ تومان رسید.
آرش علوی، کارشناس ارزی ؛دغدغه اقتصاد دلار ۴۰ هزارتومانی نیست
پس از افت و خیزهای فراوارن دلار در بازار آزاد در آستانه ۴۰ هزار تومان قرار دارد اما برخی معتقدند که مشکل اصلی نرخ دلار نیست. باید گفت مشکلات اقتصادی بیشتری باعث شده که نقش دلار چنین در بازارهای مالی کشور پررنگ شود.
آرش علوی، کارشناس بازار ارز در گفتوگو با بورس نیوز مطرح کرد: دلار ۴۰ هزارتومانی یا بالاتر تنهایی تأثیر بد یا خوب برای اقتصاد ندارد. آن موضوعی که در اکثر بخشهای جامع غیر از مسئولین در بانک مرکزی نگرانی ایجاد میکند، انتظار برای پایان نداشتن افزایش نرخ دلار است. این موضوعی بوده که برای اقتصاد خیلی بیشتر از هر چیز مضر است، یعنی شما یک پایداری را مشاهده نمیکنید. در اقتصاد کشور تزلزلی و مشکل بزرگی که قیمت ارز بیشتر از این هم بالا میرود فرای دلار ۴۰ هزارتومانی اقتصاد کشور را با چالش مواجه میکند. از طرفی در ۴ سال گذشته قیمت دلار بهطور مثال حدود ۱۱ تا ۱۲ برابر شده، ولی سیاست اشتباه بانک مرکزی و دولت نفع این موضوع که میتوانست، منجر به رونق صادرات غیرنفتی کشور (خصوصاً مواردی که بر پایه فلزات یا مواد هیدروکربنی نیستند) شود را از بین برده است.
کنترل نرخ دلار سیاسی است نه اقتصادی
این کارشناس ارزی با اشاره به سخت بودن آیندهنگری درباره دلار تشریح کرد: تنها چیزی که میتوان به قطعیت گفت هیچ تصمیم اقتصادی کوتاهمدتی وجود ندارد که بتواند قیمت ارز را بهصورت پایداری کاهش دهد یا کنترل کند. حتی تصمیمات اقتصادی صحیح دولت هم اثرات سریع و پایدار بر روی نرخ ارز ندارد. ممکن است با تصمیمات مقطعی و نمایش دلار ۳ هزار تومان کاهش بیابد، اما پایدار نیست، تنها تصمیمی که میتواند افزایش نرخ ارز را بهصورت مآثر کنترل یا کاهش قیمت را پایدار کند یا گشایش سیاسی یا تحریمی است، یعنی سیاست باید تصمیم آن را بگیرد.
مشکل نیمقرنی اقتصاد کشور
علوی بیان کرد: از ابتدای دهه ۵۰ تورم نفتی در ایران خیلی پررنگ شد؛ در دههی ۵۰ خبرهای مشابهی در خصوص مبارزه با گرانفروشی و دلالها، باکسانی که قیمت بالا بردند و قیمتهای دستوری در برخوردهای دولت وجود داشت و بعد از انقلاب هم تکرار شده است. از داستان سلاطین دلار سالهای زیادی نگذشته و این نمایانگر دنبال معلول بودن متولیان امر است.
مسئولین بهجایی اینکه افزایش نرخ دلار را ریشهیابی کنند با معاملهگران دلار برخورد، جرم آنها را سنگینتر و قیمتگذاری دستوری ایجاد میکنند. تا زمانی که علت درمان نشود، مقابله با معلولها تأثیرات مقطعی دارند و این اقدامات در طولانیمدت راه گشا نیست. از طرفی بانک مرکزی در جلسات خصوصی سعی بر القای این موضوع دارد که با اقدامات مقطعی نرخ دلار را در این سطح نگهداشته است و اگر این اقدامات نبود، نرخ دلار بالاتر هم میشد، اما این ادعا پشتوانه علمی، سند و مدرک ندارد.
وی افزود: امید است گشایش سیاسی یا اجتماعی رخ دهد تا مقداری از تنشها کمتر شود. موضوع پررنگ بودن نرخ دلار در بازارها بسته به احوالات افراد است چراکه تصمیمات آنها با شک و تردید است. در مقطع فعلی آرامسازی فضای اقتصادی کشور درگروی تصمیمات سیاسی است و در آن بخش باید چارهاندیشی شود.
بیشتر بخوانید: همه چشم انتظار دلار
باید قبل پرداختن هزینه زیاد تصمیم گرفت
علوی در پایان به بورس نیوز گفت: اتفاقات بازار ارز ناشی از عواملی بوده که جنس آنها سیاسی است. یعنی اقتصادیون و فعالین حوزه تجارت نقش کمرنگی در آنها دارند. برجام تصمیمی سیاسی دارد، اما عامه بخشها با آن مواقفت دارند، FATF، موارد و تصمیمات مرتبط با آن سیاسی است و اینکه چه مدیرانی در دولت، تیم اقتصادی و بانک مرکزی متولی بشوند هم منشأ سیاسی دارد. همچنین کم شدن ناآرامی در جامعه هم مربوط به تصمیمات سیاسی است و هرچقدر زمان برای موضوعات مطروحه صرف شود هزینه جبران آنها بالاتر میرود، اما هنوز هم برای گرفتن تصمیم دیر نیست.
- 14
- 1
