به گزارش باشگاه خبرنگاران ، پزشک خانواده و نظام ارجاع یکی از برنامه های مهم حوزه سلامت محسوب می شود و بنابر برنامه ششم توسعه باید این برنامه در کشور اجرایی شود چرا که با راه اندازی نظام ارجاع و پزشکی خانواده بسیاری از هزینه های نظام سلامت کاهش پیدا می کند، اما باید توجه داشت که اجرای آن نیز مستلزم زیرساخت هایی است که از جمله آن می توان به نظام شبکه و پرونده الکترونیک سلامت اشاره کرد که وزیربهداشت وعده ایجاد پرونده الکترونیک را تا پایان بهار داده است.
در ادامه گفت‌وگو باشگاه خبرنگاران با محمد شریعتی به سمت قائم‌مقام معاونت بهداشت و رئیس مرکز مدیریت شبکه را در زمینه طرح پزشکی خانواده و نظام ارجاع بخوانید.
مهمترین دستاوردهای ارجای پزشک خانواده تاکنون
وضعیت اجرای برنامه ارائه خدمات و مراقبتهای اولیه بهداشتی درمانی (خدمات نوین سلامت) به روستاییان ، شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر چگونه است؟
شریعتی: در راستای گسترش برنامه های بهداشتی و ادغام بسته خدمت کاملتر در نظام شبکه و بهره مندی بیشتر جمعیت از خدمات درمانی و دارویی برنامه پزشکی خانواده از سال ۱۳۸۴ در کلیه روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر کشور بجز مناطق شهری زیر ۲۰ هزار نفر اجرایی و در حال تکمیل و توسعه زیر ساخت های مورد نیاز هستیم.
مهمترین دستاوردها و اقدامات برنامه پزشک خانواده روستایی و نظام ارجاع را برایمان تشریح کنید.
شریعتی: افزایش جذب پزشک عمومی مورد نیاز مراکز مجری برنامه(۶۸۴۳ نفر شاغل)، افزایش جذب ماما های مورد نیاز مراکز مجری برنامه (۵۶۷۱ شاغل)، افزایش جذب بهورز مورد نیاز مراکز مجری برنامه (۳۲۶۶۵ شاغل)، جذب دندانپزشک خانواده، بهداشت کار دهان و دندان مورد نیاز مراکز مجری برنامه(۱۵۷۷ دندانپزشک و ۱۰۵ بهداشتکار)، تامین سایر نیروهای ارائه دهنده خدمت در مراکز مجری برنامه(نیروهای بهداشتی، پرستار،آزمایشگاه ) حدود ۱۰۷۴ نفر پزشک در استان فارس و بیش از ۶۲۰ پزشک در استان مازندران به همراه بیش از۱۵۰۰ دستیار پزشک در مراکز مجری و پایگاه های پزشک خانواده به صورت تک شیفت و دو شیفت در دو استان فارس و مازندران از جمله دستاوردها و اقدامات برنامه پزشک خانواده روستایی و نظام ارجاع است.
همچنین تامین خدمات آزمایشگاهی و رادیولوژی گسترده تر، ارتقاء نظام مدیریتی و نظارتی برنامه، فراهم سازی مقدمات و زیر ساخت های لازم برای اجرای برنامه های فنی ادغام یافته، ، تامین خودرو های مورد نیاز جهت انجام ده گردشی، تدوین نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد و پرداخت کارانه به سایر نیروهای ارائه دهنده خدمت، پیش بینی سازوکار مناسب و هماهنگی با حوزه درمان و فراهم كردن زمينه هاي ارجاع به سطوح ۲ و ۳ نیز با اجرای این برنامه در کشور به دست آمده و دستاورد محسوب می شود.
تامین زیر ساخت های مورد نیاز استقرار سامانه نرم افزاری و راه اندازی پرونده الکترونیک خاتوار، راه اندازی پرونده الکترونیک سلامت و ثبت اطلاعات جمعیت تحت پوشش برنامه، ادغام برنامه های مراقبت و غربالگری بیماریهای غیر واگیر و ارائه خدمات نوین سلامت در جمعیت تحت پوشش و اجرای برنامه ملی خود مراقبتی با تربیت سفیران سلامت در جمعیت تحت پوشش برنامه نیز در نظام ارجاع و پزشکی خانواده دنبال می شوند.
تامین ۴۳۶ قلم دارو و ۷ مکمل دارویی در طرح پزشک خانواده
از خدمات دندانپزشکی و ارائه خدمات به ماردان باردار و شیرده و کودکان زیر ۱۴ سال در سیستم شبکه بهداشتی برایمان بگویید.
شریعتی: تامین ۴۳۶ قلم دارو و تامین ۷ قلم مکمل دارویی مورد نیاز گروه های سنی گسترش ارائه خدمات دندان پزشکی به جمعیت تحت پوشش بویژه گروه هدف (کودکان زیر ۱۴ سال ، مادران باردار و شیرده) با راه اندازی یونیت دندانپزشکی و جذب دندانپزشک، بهداشتکار و دستیار دندانپزشک در مراکز مجری برنامه نوسازی و تجهیز مراکز مجری،خانه های بهداشت و محل اقامت پزشک و ماما، انجام رایگان آزمایشات روتین دوران بارداری، ادغام برنامه های مراقبتی جمعیت تحت پوشش توسط پزشکان خانواده بخش خصوصی و بخش دولتی از جمله مراقبت مادران باردار خدماتی است که در قالب نظام ارجاع در شبکه بهداشتی ارائه می شود..
دستاوردهای اجرای برنامه پزشک خانواده در استان فارس و مازندران چه بوده است؟
کاهش پرداخت از جیب مردم out of pocket، رایگان بودن دارو درسطح یک در مقایسه با فرانشیز ۳۰ درصد سایر استانها ، مراقبت بیماران دیابتی، دارای فشار خون بالا بر اساس بسته های خدمت و راهنماهای بالینی ابلاغی وزارت متبوع، مشارکت پزشکان بخش خصوصی و بیمه ای در ارائه خدمات سلامت، تغییر رویکرد اعضای تیم سلامت از درمان نگر به سلامت نگر، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی به مسئولان سیاسی و مذهبی، ارائه دهندگان و گیرندگان خدمات، ارائه خدمات رایگان دارویی مورد تعهد، ارائه خدمات سلامت روان و بهبود تغذیه در حدود ۹۰ درصد مراکز مجری برنامه و راه اندازی پرونده الکترونیک سلامت در ۵۰ درصد جمعیت تحت پوشش از دستاوردهای اجرای برنامه پزشک خانواده در استان فارس و مازندران بوده است.
گام های برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع تا سال ۱۴۰۰
گام های استقرار برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع که تا سال ۱۴۰۰ را تشریح کنید.
با استفاده از دانش و تجارب ملی و بین‌المللی سعی شده است مدل اجرایی برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع دارای ویژگی های باشد که از جله انها می توان به برخی موارد اشاره کرد، مدل اجرایی برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع مبتنی بر داشته‌ها و امکانات موجود طراحی شده است، برنامه به گونه ای طراحی شده که در گام های متعدد زیر ساخت و شرایط استقرار برنامه را به گونه ای فراهم می کنیم که اولاً متناسب با منابع تخصیص یافته باشد و ثانیاً هرگام بطور مستقل محصول و خدمت ارزشمند تولید کند.
با عنایت به الزام قانونی هر گام را در کل کشور اجرا می کنیم و از اجرای منطقه ای و غیر منسجم برنامه خودداری می کنیم و با توجه به پیشرفت پرونده الکترونیک سلامت در حوزه بهداشت با استفاده از اختیارات قانونی و فراهم کردن پیش نیازها کاربرد پرونده الکترونیک سلامت در سطح یک برای کلیه ارائه دهندگان خدمات بهداشتی و درمانی را همگانی می کنیم.
سه گام ابتدایی طرح پزشک خانواده را که اجرایی شده اند، توضیح دهید.
گام اول، تبیین الزامات قانونی، برنامه ریزی برای تأمین منابع و تصویب برنامه اجرایی است.
تبیین وظایف و اختیارات وزارت بهداشت در طراحی و راه‌اندازی برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، برآورد و برنامه ریزی برای تأمین منابع گام بعدی، شناسایی و سازماندهی منابع موجود و برای تأمین زیر ساخت های مورد نیاز، طراحی مدل اجرایی و گام های آن، تصویب مدل اجرایی و گام های برنامه و ابلاغ آن به گونه ای که همه ذینفعان متعهد به اجرای آن باشند، گام اول پزشک خانواده است.
گام دوم برقراری نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد با سقف بسته و نظام پایش و ارزشیابی مرتبط با نظام پرداخت بوده، تدوین نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد برای تخصیص منابع ملی بخش بهداشت، تدوین نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد برای پرداخت به نیروهای شاغل در بخش بهداشت بصورت Capitation Adjusted by Performance، طراحی نظام پایش و ارزشیابی عملکرد به گونه ای که داده های مورد نیاز نظام پرداخت را تأمین نماید(رضایت سنجی و راستی آزمایی)است.
همچنین اجرای نظام پایش و ارزشیابی عملکرد و مرتبط ساختن آن با نظام پرداخت مبتنی بر رضایت سنجی و راستی آزمایی، تخصیص منابع متناسب با عملکرد راستی آزمایی شده متناسب کمیت وکیفیت خدمات و پرداخت به ارائه دهندگان خدمت سطح یک به روش Capitation Adjusted by Performance نیز در گام دوم پزشکی خانواده طراحی شده است.
گام سوم، کاربرد پرونده الکترونیک سلامت توسط کلیه مراقبین سلامت و پزشکان شاغل در بخش بهداشت است، اصلاح محتوا و شکل برنامه به گونه ای که کاربرد آن را در همه خانه های بهداشت، پایگاه های سلامت، مراکز خدمات جامع سلامت مقدور سازد، ارتباط سامانه های بهداشت با سامانه های کشوری موجود و دریافت کلیه داده های موجود و بروزنگهداری آنها، فراهم سازی ساز و کار کاربرد پرونده الکترونیک سلامت، اعمال سیاست های تشویقی و بازدارنده برای سطوح مدیریت و ارائه دهندگان خدمات برای کاربرد صحیح پرونده الکترونیک سلامت، پایش و نظارت و راستی آزماییِ داده های ثبت شده در سامانه، اصلاح فرآیند عقد قرارداد با سامانه های الکترونیک سلامت، ساخت گزارشات پایش، راستی آزمایی و رضایت سنجی و طراحی و استقرار نظام بررسی، شفاف سازی، تحلیل و اصلاح نتایج نامطلوب در گام سوم برنامه ریزی شده اند.
گام های بعدی را نیز به ترتیب توضیح دهید.
گام چهارم تعیین مراقب سلامت هر فرد و برقراری خدمات مراقب سلامت برای همه شهرنشینان با نظام پرداخت سرانه‌ای تعدیل شده با خدمات ارائه شده است و تخصیص خانواده ها به مراقبین سلامت به گونه ای که هر مراقب سلامت مسئول فراخوان، پیگیری و ارائه مراقبت های حدود ۱۰۰۰ خانوار باشد، ارائه خدمات پیش بینی شده در برنامه های سلامت کشوری توسط مراقب به افراد تحت پوشش و اعمال نظام پرداخت Capitation Adjusted by Performance برای مراقبین سلامت در گام چهارم پزشکی خانواده جای می گیرند.
گام پنجم فراهم کردن اینترفیس خود مراقبتی الکترونیک، گام ششم اجبار کاربرد پرونده الکترونیک سلامت برای همه ارائه دهندگان سطح یک با اهرم قانون، گام هفتم انتخاب پزشک عمومی يا سایر پزشکان مجاز و برقراری ارجاع مراقب به پزشک عمومی،گام هشتم استقرار پرونده الکترونیک سطح ۲ و ۳ و ارجاع الکترونیک به متخصص بدون حذف مراجعه مستقیم تهیه گایدلاین خدمات گران و استقرار آن اعمال سیاست در اجرای گایدلاین ها با ابزار نظام پرداخت گام نهم پزشکی خانواده است.
گام دهم تغییر نظام پرداخت پزشک خانواده (کلیه پزشکان عمومی و متخصصان پزشکی خانواده و متخصصین مجاز) در کل بخش سلامت به Capitation Adjusted by Performance و مراجعه انحصاری به مراقب و پزشک خانواده خود با اجازه مراجعه به متخصص با یا بدون ارجاع، گام یازدهم الزامی کردن ارجاع الکترونیک از سطح یک به دو و سه و گام دوازدهم مشارکت پزشک خانواده و متخصصین بالینی در ریسک مالی تحمیلی به بخش و اصلاح نظام پرداخت سطح دو و سه است.
- 18
- 3
