یک گفت‌و‌گوی ساده تلفنی بین خوانندگان روزنامه ما و تماس گیرنده‌ای از خانه بهداشت در خیابان ولیعصر تهران شکل گرفته است. خانم... برای صدور کارت الکترونیک بهداشت سلامت تماس گرفته که می‌خواهد کارت هوشمند را به نشانی آقای مردانی(یکی از آن ۱۰ نفری که با او تماس گرفته‌اند) بفرستد اما در عوض آقای مردانی باید موقع تحویل کارت از مأمورفروش مبلغ ۹۹ هزار تومان از طریق دستگاه کارتخوان شخصی سیار کارت بکشد. قیمت کارت آنقدر بالا نیست که لحظه‌ای تردید کنی که کاسه‌ای زیر نیم کاسه باشد، فقط ۹۹ هزار تومان.
آقای مردانی که روحش از هیچ چیز خبر ندارد، در تماس با روزنامه ما می‌گوید: «خانم... از خانه بهداشت ولیعصر تماس گرفت و گفت برایم کارت الکترونیک سلامت صادر شده این هم شماره تلفنش. آیا وزارت بهداشت چنین برنامه‌ای دارد و شما این موضوع را تأیید می‌کنید؟» بلافاصله با شماره تلفن تماس می‌گیرم و سراغ خانم... را می‌گیرم. مردی پشت خط می‌گوید خانم... برای صرف ناهار تشریف برده‌اند.
از او درباره اینکه این شماره تلفن برای کجاست و کارت بهداشت هوشمند برای چه منظوری صادر شده است؟ سؤال می‌پرسم. مرد بدون آنکه مشخصاتم را بپرسد تند تند جواب می‌دهد. خانم اینجا مرکز بهداشت ولیعصر است ما زیر نظر خانه بهداشت تهران قرار داریم. در پی برنامه حذف دفترچه‌های بیمه و صدور کارت هوشمند الکترونیک، سازمان‌های بیمه‌گر این کار را به خانه‌های بهداشت واگذار کرده‌اند و مشخصات بیمه شده را به‌منظور صدور کارت در اختیار ما قرار داده‌اند. او بی‌وقفه و بدون سؤال و جواب بعدی این را هم به حرف‌هایش اضافه می‌کند که مبلغ کارت ۹۹ هزار تومان است و فقط برای سرپرست خانوار صادر شده و بقیه اعضای خانواده نیز می‌توانند هنگام مراجعه به مطب پزشک یا بیمارستان از همین‌کارت مشترک استفاده کنند. همین گاف کوچک که برای شهروندان به چشم نمی‌آید کافی است که آنها را به اشتباه بیندازد و کلاه گشادی سرشان برود.
در این گزارش خبرنگار ما برای بررسی ماجرای یک کلاهبرداری تلفنی با ادعای صدور کارت الکترونیک هوشمند برای مرتبه دوم با شماره تلفن مرکز تماس می‌گیرد و این بار خانم... تلفن مرکز را پاسخ می‌دهد. در این گزارش به شما می‌گوییم که کلاهبرداران با چه شگردهایی مشتریان‌شان را فریب می‌دهند و اگر مورد چنین کلاهبرداری‌هایی قرار گرفتید، چه کنید؟
ادعای دسترسی به اطلاعات مردم از طریق کدپستی
وقتی از خانم منشی می‌پرسم این مرکز چه خدماتی می‌دهد و با چه هزینه‌ای، پاسخ اغوا‌کننده‌ای دریافت می‌کنم: «این کارت الکترونیک هوشمند پیوست دفترچه بیمه می‌شود. موقع دریافت خدمات این کارت را همراه با دفترچه بیمه به مرکز درمانی ارائه می‌دهید و قیمت تمام شده خدمات کمتر از تعرفه دولتی حساب می‌شود. برای مثال همه خدمات عمومی دندانپزشکی از جمله کشیدن، پر کردن سطحی و جرم‌گیری رایگان است. علاوه بر این با ارائه این کارت می‌توانید از خدمات تخصصی دندانپزشکی از جمله عصب کشی، ایمپلنت، ارتودنسی، کامپوزیت و بهداشت زیبایی تا سقف ۵۰ درصد تخفیف بگیرید.»
تا اینجای ماجرا همه چیز خوب به نظر می‌رسد بویژه آنکه کمتر کسی به‌دلیل هزینه‌های بالای دندانپزشکی از این خدمات بهره‌مند می‌شود. البته خدمات دریافتی با کارت هوشمند به‌همین جا ختم نمی‌شود خانم... می‌گوید: شما می‌توانید از خدمات کارت هوشمند ما در عمل‌های جراحی، چشم پزشکی، ام آر آی، سی تی اسکن و سونوگرافی نیز استفاده کنید و ۵۰ درصد تخفیف بگیرید. برای مثال اگر هزینه عمل جراحی ۵ میلیون تومان باشد و دفترچه بیمه‌تان تنها ۳۰ درصد این هزینه را پوشش دهد با این کارت می‌توانید ۵۰ درصد دیگر هم تخفیف بگیرید و در واقع هزینه جراحی‌تان ۱۰ درصد فرانشیز محاسبه می‌شود.» این جملات را خانم منشی به همه مخاطبانش ارائه کرده و با چرب زبانی مخصوص خود توانسته عده زیادی از آنها را مجاب کند با پرداخت ۹۹ هزار تومان کارت هوشمند بهداشت سلامت صادر کند. او در پاسخ به اینکه مشخصات افراد چگونه در اختیار‌شان قرار می‌گیرد؟ توضیح می‌دهد: بر اساس پیش شماره کد ملی، کد بیمه‌ای و کد پستی با همه عزیزان تماس می‌گیریم و قبل از دریافت پول به آنها اطلاع‌رسانی می‌کنیم که با ارائه کارت هوشمند در موارد زیادی خدمات درمانی پایین‌تر از تعرفه دولتی محاسبه می‌شود.
نکته تعجب آور اینکه خانم منشی خودش را از شرکت «بهداشت درمان ایساتیس کارت» معرفی می‌کند و بعد از پرس و جوهای مکرر می‌گوید که ما شرکت خصوصی هستیم زیر نظر خانه‌های بهداشت کار می‌کنیم و مجوزمان را از مرکز بهداشت تهران گرفته‌ایم. این ۹۹ هزار تومان را هم بابت ثبت، صدور و ارسال کارت دریافت می‌کنیم و بابت پرسش‌های دیگری که شما می‌فرمایید اطلاعی ندارم.» شیوه کار کلاهبرداران به این صورت است که به تلفن همراه‌تان زنگ می‌زنند و در نخستین جملات اعلام می‌کنند که در راستای حذف دفترچه‌های بیمه و با توجه به گران بودن هزینه‌های درمان دندانپزشکی و جراحی یک کارت سلامت هوشمند به مبلغ ۹۹ هزار تومان برای‌تان صادر شده و می‌توانید با کم‌ترین فرانشیز از تخفیفات ما استفاده کنید. این شرکت‌ها با روش‌های مختلفی افراد را قانع می‌کنند که با واریز چند صد هزار تومان پول از خدمات کارت‌های هوشمندشان بهره‌مند شوند.
برخی از مردم در تماس با ما اعلام کرده‌اند به آنها اعلام شده است با پرداخت ۲۲۰ هزار تومان کارت سلامت برای‌شان صادر می‌شود که این کارت جایگزین دفترچه‌های بیمه سلامت است این در حالی است که مدیران سازمان‌های بیمه‌گر بارها در رابطه با تماس‌های تلفنی مبنی بر صدور کارت هوشمند هشدار داده‌اند. چندی پیش محمد منتقمی مدیرکل حراست سازمان بیمه سلامت در این باره هشدار داده بود که بیمه سلامت هیچ‌گونه بازاریابی تلفنی نداشته و تماس‌های تلفنی با محتوای صدور کارت هوشمند یا بیمه تکمیلی سلامت، کلاهبرداری بوده و به هیچ عنوان مورد تأیید سازمان بیمه سلامت نیست.
وزارت بهداشت هیچ گونه دستورالعملی برای صدور کارت بهداشت هوشمند ندارد
معاون بهداشت وزیر بهداشت در واکنش به تماس تلفنی سودجویان با بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی و بیمه‌های پایه در قالب شرکت‌های زیر مجموعه خانه‌های بهداشت برای ارائه کارت هوشمند در ازای دریافت وجه در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید می‌کند که اولاً خانه‌های بهداشت در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر مستقر‌اند و در کلانشهرها خانه بهداشت نداریم بلکه پایگاه سلامت و مراکز جامع سلامت خدمات ارائه می‌دهند. خدماتی هم که از سوی بهورزها و مراقبان سلامت ارائه می‌شود از طریق اطلاعاتی است که در سامانه یکپارچه بهداشت(سیب) ثبت شده است بنابراین چیزی به‌نام کارت هوشمند از سوی خانه بهداشت، پایگاه‌های سلامت و مراکز جامع سلامت صادر نشده و هر نوع ادعای اینچنینی غیر واقعی است.
دکتر علیرضا رئیسی در ادامه از مردم خواست که نسبت به ادعاهایی مبنی بر صدور کارت الکترونیک بهداشت هوشمند هوشیار باشند و بدانند که وزارت بهداشت هیچ‌گونه دستورالعملی درباره صدور کارت هوشمند در مرحله اجرا ندارد و اگر قرار باشد به‌جای حذف دفترچه‌های بیمه کاغذی کارت هوشمندی صادر شود از طریق رسانه‌های رسمی به مردم اعلام خواهد شد. او با بیان اینکه صدور کارت الکترونیک جزو وظایف خانه‌های بهداشت و مراکز جامع سلامت نیست، می‌افزاید: حوزه‌های تحت پوشش خانه‌های بهداشت روستایی و مراکز جامع سلامت شهری با هیچ شرکت خصوصی قرار داد نبسته و هر گونه ادعا در این باره تخلف و کلاهبرداری است. همچنین همه خدمات ارائه شده در مراکز بهداشت و پایگاه‌های سلامت رایگان است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به ماجرای حذف دفترچه‌های بیمه کاغذی و اجرای پرونده الکترونیک سلامت نیز عنوان می‌کند: حتی اگر پرونده الکترونیک سلامت نیز به مرحله اجرا در بیاید مردم از طریق کد ملی‌شان به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند و هیچ نوع کارتی صادر نمی‌شود و کارت هوشمندی تحت عنوان کارت سلامت یا هر عنوان دیگری در دستور کار وزارت بهداشت نیست.
به‌گفته او، بعد از اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک، مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی از طریق کد ملی تشخیص هویت داده شده و استحقاق سنجی می‌شوند و نسخه‌شان در سامانه الکترونیکی ثبت شده و به داروخانه‌ها یا مراکز درمان ارسال می‌شود. او در پاسخ به اینکه مردم این نوع کلاهبرداری‌ها را به‌کجا اطلاع دهند، توضیح می‌دهد: مردم این تخلفات را به سامانه ۱۹۰ گزارش دهند و اگر تاکنون وجهی در قبال دریافت چنین کارت‌هایی پرداخت کرده‌اند از طریق مراجع قضایی پیگیری کنند همچنین وزارت بهداشت نیز با ارائه مستندات این شرکت‌ها را به مراجع قضایی معرفی می‌کند.
برش
همکاری برخی مراکز خصوصی دندانپزشکی با شرکت‌های متخلف
مسئولان وزارت بهداشت در مورد فعالیت شرکت‌هایی که اقدام به صدور کارت ارائه خدمات درمانی می‌کنند، هشدار می‌دهند این شرکت‌ها علی رغم ادعاهای‌شان هیچ گونه مجوزی از این وزارتخانه دریافت نکرده‌اند اما سؤال اساسی این است این شرکت‌های خصوصی چگونه به اطلاعات مردم دسترسی دارند؟ مجوزهای‌شان را از کجا می‌گیرند و آیا خدماتی هم با صدور چنین کارت‌هایی همان‌طور که سودجویان مدعی هستند ارائه می‌شود یا خیر؟ پاسخ این سؤالات را از رئیس اداره بهداشت دهان و دندان وزارت بهداشت جویا می‌شویم.
چرا که با توجه به عدم پوشش‌دهی مطلوب خدمات دهان و دندان توسط بیمه‌ها، مزیت برتر صدور چنین کارت‌هایی ارائه خدمات گرانقیمت دندانپزشکی است. دکتر حمید صمدزاده می‌گوید: تماس‌های تلفنی با عنوان شرکت‌های توزیع کارت بهداشت و کارت سلامت هوشمند و عناوین مشابه کلاهبرداری است.
وزارت بهداشت یا سازمان‌های بیمه گر تاکنون هیچ مجوزی برای هیچ شرکتی برای ارائه کارت هوشمند بهداشت و سلامت صادر نکرده‌اند و ادعای داشتن مجوز از سوی این شرکت‌ها کذب است. رئیس اداره بهداشت دهان و دندان وزارت بهداشت در ادامه درباره سوء استفاده برخی از سودجویان با عناوینی مانند ارائه خدمات دندانپزشکی با کارت‌های هوشمند بهداشت و سلامت هشدار می‌دهد و درباره اینکه آیا دارندگان چنین کارت‌هایی واقعاً می‌توانند از خدمات دندانپزشکی استفاده کنند؟ می‌گوید: کلاهبرداران با استخدام چند تا منشی و کارمند و اپراتورهای تلفنی اقدام به راه‌اندازی شرکت تحت عناوین مختلف می‌کنند. سودجویان کارتی را در اختیار شهروندان قرار می‌دهند و آنها را به مراکز خصوصی دندانپزشکی معرفی می‌کنند. با توجه به اینکه تعرفه بخش خصوصی در حوزه دندانپزشکی مشخص نیست این مراکز تعرفه‌ها را بالا می‌برند و در قبال دریافت کارت هوشمند مبلغ واقعی را به بهانه اینکه با ارائه کارت مشمول تخفیف شده‌اید، از مراجعه‌کننده می‌گیرند. برای مثال اگر قیمت واقعی خدمت ۶۰۰ هزار تومان باشد آن را ۹۰۰ هزار تومان می‌فروشند سپس خدمت را با ۴۰ درصد تخفیف حساب می‌کنند و همان قیمت واقعی را می‌گیرند.
دکتر صمدزاده با بیان اینکه همه اینها بازی کلاهبرداران است و باید نظارت بر درمان معاونت درمان تخلفات اینچنینی را پیگیری کند، می‌افزاید: اغلب این شرکت‌ها بعد از آنکه از مردم پول می‌گیرند درشان را می‌بندند و پیگیری‌های قضایی بی‌نتیجه می‌ماند. در واقع آنها از نا‌آگاهی مردم در این زمینه سوء استفاده می‌کنند و در ابتدا خدمات متنوعی را در خصوص خدمات دندانپزشکی ارائه می‌دهند و ادعا می‌کنند که با دریافت کارت سلامت هزینه‌های این خدمات به میزان قابل توجهی کم می‌شود در صورتی که تعرفه مصوب آن خدمت، همان رقم پس از تخفیف است.
در حالی که به‌نظر می‌رسد، شرکت‌های کلاهبردار اقدام به فریب مردم می‌کنند و پول‌های هنگفتی را از این طریق به جیب می‌زنند با این حال هنوز مشخص نیست کلاهبرداران چگونه به اطلاعات شخصی شهروندان دسترسی دارند بنابراین به نظر می‌رسد مردم باید هر چه سریع‌تر چنین تخلفاتی را به مراجع قضایی اطلاع دهند تا شاید بساط شرکت‌های متخلف و کلاهبردار چیده شود.
فریبا خان احمدی
- 18
- 4
