طلاق مبارات
طلاق مُبارات به نوعی طلاقِ توافقی گفته میشود که در آن زن و مرد بخاطر این که به هم علاقه ندارند، زن مهریه یا مال دیگری را به مرد پرداخت می کند تا او را طلاق دهد. از اقسام طلاق بائن می توان به طلاق مبارات اشاره کرد و مرد در آن حق رجوع به زن را ندارد؛ یعنی بدون عقد می تواند در زمان عِدّه، دوباره او را همسر خود کند. البته در زمان عده در طلاق مبارات، زن میتواند از بخشش خود چشم پوشی کند. در اینصورت ، شوهر، مثل طلاق رجعی میتواند به او رجوع کند. معنی مُبارات در کلمه، بیزار شدن از یکدیگر است. زوجین در طلاق مبارات باید بر سر موضوعاتی مانند حضانت فرزند، مهریه، جهیزیه و... به توافق برسند. در غیر اینصورت دادگاه برایشان تصمیم گیری میکند.
در طلاق مبارات، درمورد مسائلی تصمیم گیری می شود که از آنها می توان به حقوق مالی زن مانند مهریه، جهیزیه و… مسئله حضانت و ملاقات فرزندان با توافق و تفاهم طرفین اشاره کرد و چنین توافقی در حکم دادگاه به ثبت میرسد و ضمانت اجرای قانونی پیدا می کند. چنانچه زوجین در جلسه رسیدگی دادگاه، باهم درخواست طلاق خُلع بدهند و زوج حاضر باشد به زوجه برای اجرای صیغه طلاق، وکالت بلاعزل بدهد، دادگاه نیز ضمن عقد خارج لازم از سوی زوج به زوجه در متن حکم گواهی عدم امکان سازش، وکالت بلاعزل میدهد که به یکی از دفاتر طلاق به منظور اجرای صیغه طلاق مراجعه کند و خود را به طلاق خلعی مطلقه نماید. و این امر سبب میشود زوجین پشیمان شوند و در غیر اینصورت در هنگام اجرای صیغه طلاق، طرفین باید در دفتر ازدواج و طلاق حاضر شوند.
طلاق مبارات در قرآن
بر اساس این آیه، طلاق مبارات از نظر قرآن، شرعی است:الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْریحٌ بِإِحْسانٍ وَ لا یَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَیْتُمُوهُنَّ شَیْئاً إِلاَّ أَنْ یَخافا أَلاَّ یُقیما حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ یُقیما حُدُودَ اللَّهِ فَلا جُناحَ عَلَیْهِما فیمَا افْتَدَتْ بِه .
شرط طلاق مبارات اینست که، زن و شوهر از هم تنفر داشته باشند. و معنای آیه «إِلاَّ أَنْ یَخافا أَلاَّ یُقیما حُدُودَ اللَّهِ»، یقین اکثر زن و شوهر بر اینست که توانایی رعایت واجبات و محرمات دینی را ندارند و این در صورتیست که از نظر اخلاقی از یکدیگر فاصله بگیرند و نسبت به یکدیگر بغض و کینه داشته باشند.
صیغه طلاق مبارات چگونه است؟
شرایط صیغه در طلاق مبارات مانند صیغه در طلاق خلع بوده و نیازی نیست که زن در این نوع طلاق، موافقت کند اما درصورت مبارات بودن طلاق مثل عقد، دو طرف باید حضور داشته باشند و توافق دو اراده که یکی ایجاب و دیگری قبول است محقق می شود و زوج و زوجه هر دو باید به این عمل، تن بدهند. وقتی که شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، در صورتی که اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید:« بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ» ـ و بنا بر احتیاط لازم ـ نیز بگوید:« فَهِی طالِقٌ» یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل او، از هم جدا شدیم پس او رها است. و اگر شخص دیگری، وکیل باشد، به این ترتیب وکیل باید بگوید:« عَنْ قِبَلِ مُوَکلِی بارَأْتُ زَوْجَتَهُ فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ فَهِی طالِقٌ»، و در هر دو صورت اگر به جای کلمه« عَلی ما بَذَلَتْ» از کلمه «بِما بَذَلَتْ» استفاده کند ، اشکال ندارد.
احکام طلاق مبارات
در ادامه با برخی از احکام طلاق مبارات، آشنا شوید:
> در صورت امکان، صیغه طلاق خلع و مبارات را باید به عربی صحیح بخوانند، و در صورتی که ممکن نباشد حکم آن در مسئله( ۲۵۲۶) حکم طلاق است، ولی اگر زن برای بخشش مال خود به شوهرش به طور مثال به فارسی بگوید:فلان مال را برای طلاق، به تو بخشیدم، اشکال ندارد.
> شیوه و صیغه طلاق مبارات نسبت به طلاق معمولی فرق دارد. بعد از آنکه زن یا وکیل او مهریه را بخشید، مرد یا وکیل او موظف است که صیغه طلاق مبارات را بخواند. فعل« بٰارَأتُ» در صیغه طلاق مبارات خوانده می شود تا مبارات بودن طلاق را اثبات کند.
> مالی که شوهر در طلاق مبارات، برای طلاق از زن می گیرد، نباید از مهریه اش، بیشتر باشد.
> یکی از اقسام طلاق بائن، طلاق مبارات نام دارد. بدین ترتیب مرد در آن حق رجوع به زن را ندارد؛ یعنی بدون او را خواندن عقد، دوباره همسر خود کند؛
> زن در زمان عِدّه در طلاق مبارات، حق منصرف شدن از بخشش خود را دارد. بدین ترتیب در طلاق مبارات مانند طلاق رِجعی شوهر حق رجوع دارد و می تواند او را مجدداً همسر خود کند.
شرایط لازم برای تحقق طلاق مبارات
شرایط طلاق مبارات طبق ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتست از:
طبق نخستین شرط طلاق مبارات، زن و مرد باید از هم کراهت داشته باشند. یعنی این که به نوعی هر دوی آن ها نسبت به همدیگر تنفر و کراهت داشته باشند و چون مرد، اختیار طلاق را دارد، زن می تواند مالی را به شوهرش ببخشد و از این طریق او را به امر طلاق راضی کند. همچنین، مرد نیز از سوی زن کراهت دارد و حاضر میشود که زن را طلاق دهد.
- مقدار فدیه نسبت به مقدار و میزان مهریه نباید اضافه تر باشد بدین دلیل که زوجین نسبت به همدیگر کراهت دارند و انصاف نیست که بیش از مهر برای انحلال عقد نکاح پرداخت شود. بنابراین، میزان این بخشش( که به آن فدیه هم گفته می شود) باید کم تر از میزان مهریه زن باشد.
تفاوت های طلاق خلع و مبارات
در بین انواع طلاق، سریعترین و آسانترین راه، طلاق مبارات یا توافقی می باشد.
* براساس طلاق خلع، صرفا زوجه نسبت به شوهرش بی میل است و کراهت دارد، در حالی که طرفین در طلاق مبارات، علاقه ای به هم ندارند و بدین طریق نمی خواهند به زندگی خود ادامه دهند و خواستار جدایی از یکدیگرند.
* وقتی که زن در طلاق مبارات، مالی را پرداخت می کند نباید آن مال، بیشتر از مقدار مهریه باشد بدین دلیل که هر دو طرف می خواهند از هم جدا شوند، درحالیکه در طلاق خلع برعکس این ماجراست و ممکن است که فدیه ای که میبخشد بیشتر، کم تر و یا حتی مساوی با میزان و مقدار مهریه مندرج در عقدنامه باشد.
* این نکته را در نظر داشته باشید که مهمترین تفاوت طلاق خلع و مبارات، با طلاق توافقی در امکان رجوع آنها می باشد. در طلاق توافقی، طرفین می توانند به هم رجوع کنند، در حالی که در طلاق خلع و همچنین طلاق مبارات، زوجین حق رجوع را ندارند.
* تا زمانی که زوجه در طلاق خلع و مبارات، مالی که بخشیده را درخواست نکند، به آن طلاق باین می گویند و مرد در این نوع طلاق، حق ندارد رجوع کند و از این جهت زوجه حقی مبنی بر نفقه نداشته و حتی از او ارث نمیبرد.
شباهت های طلاق خلع و مبارات
- در طلاق خلع و مبارات حتماً باید وکیل برای جاری کردن صیغه طلاق باشد.
- امکان برگشت در طلاق خلع و مبارات وجود ندارد و در این صورت، طلاق، بائن است.
- توافق در طلاق خلع و مبارات موجب تغییر ماهیت آن به عقد نمیشود و همان ایقاع است.
طلاق خلع و طلاق مبارات بائن است
طلاق خلع درواقع بائن است به این معنی که شوهر، حق رجوع در ایام عده را ندارد، ولی این طلاق بائن با طلاق های بائن دیگر فرق دارد و تفاوتش در اینست که اگر زن در زمان بخشش خود رجوع کند تا وقتی که در عده است حق رجوع را دارد یعنی این حق را دارد که بگوید مالی که قصد پرداخت آنرا دارم، نمیدهم. در آن هنگام ، شوهر هم حق رجوع دارد و طلاق را باطل می کند، در طلاق مبارات نیز به همین شکل است .
عده طلاق مبارات
تکلیف عده طلاق در ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی، تعیین شده است. بدین ترتیب طبق ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی، عده طلاق سه طهر است. این حکم نیز طلاق مبارات را شامل میشود یعنی عده طلاق مبارات ، سه طهر پس از پایان عادت ماهیانه میباشد .
هزینه طلاق مبارات
هر یک از زوجین که دادخواست را مطرح می کند باید هزینه های معمول انجام طلاق مبارات را پرداخت کند و یا این که چون طلاق، توافقی است بین دو طرف تقسیم میشود.
- هزینه تنظیم دادخواست
- هزینه های ثبت دادخواست و برگهای پیوست آن در خدمات الکترونیک قضایی یا دفاتر دادگاههای خانواده.
- هزینه دادرسی
- هزینه مشاوره در مراکز مشاوره خانواده.( هزینه تشخیص پرونده و هزینه مشاوره)
- هزینه ثبت طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق
- حق الوکاله وکیل
نکاتی در مورد طلاق مبارات
>> توصیه میشود که زوجین، توافقاتشان را بنویسند. یعنی هر توافقی که به مواردی مانند مهریه، نفقه، فرزندان و جهیزیه و… مربوط میشود را بنویسند و توسط طرفین و شهود، امضا شود.
>> در دفاتر خدمات قضایی، دادخواست طلاق توافقی به ثبت میرسد و دادگاه صالح، پس از آن به منظور رسیدگی به دادخواست مطروحه طبق آدرس محل سکونت مشترک زوجین تعیین می شود. بعد از این که دادگاه صالح و شعبه مربوطه تعيين شد، پیامکی به زوجین صادر میشود که حاوی اطلاعاتی نظیر آدرس و تاریخ و ساعت جلسه دادرسی خواهد بود.
>> سپس زوجین به مشاور ارجاع داده میشوند سوالاتی در ارتباط به علل جدایی پرسیده خواهد شد. سپس بعد از طی جلسات لازم گواهی عدم سازش صادر می شود.
>> بعد از این که دادگاه رأی داد زوجین برای گرفتن طلاق باید به دفتر خانه رسمی مراجعه می کنند و دفتر خانه بعد از این که طلاق را ثبت کرد و صیغه طلاق را جاری نمود، در این مرحله مراتب را به دادگاه اعلام می کند.
>> مدت زمان اعتبار گواهی عدم سازش به منظور ارائه به دفتر رسمی ازدواج و طلاق، سه ماه تعيين شده است و این مدت زمان از تاریخ شروع ابلاغ رأی قطعی و رأی نهایی دفتر ازدواج و طلاق می باشد. اگر گواهی عدم سازش در مدت زمان مذکور به دفتر ازدواج و طلاق تسلیم نشد، یا زوجین در مدت زمانی که تعيين شده ، به دفترخانه مراجعه نکردند و مدارکشان را ارائه نکردند، اعتبار گواهی صادره نامعتبر میشود.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 9
- 4