جلو کشیدن ساعت‌ها چه تاثیری بر روی سلامت انسان و مصرف انرژی می‌گذارد؟

تغییر ساعت تابستانی یا جلو کشیدن ساعت ها در ابتدای بهار در بسیاری کشورها با هدف کاهش مصرف انرژی انجام می شود، ولی پژوهش ها درباره صرفه جویی انرژی از این طریق تردید ایجاد کرده و از طرف دیگر پیامدهای این کار بر سلامت افراد هم مورد توجه قرار گرفته است.

به گزارش همشهری آنلاین، تغییر ساعت در بسياري از کشورها در اغلب کشورهای آمریکای شمالی و اروپا و بخش هایی از آفریقا و آسیا در نیمکره شمالی و بخش ها ی از آمریکای جنوبی و اقیانوسیه دو بار در سال در ابتدای بهار و پاییز انجام می شود.

بررسی های علمی نشان می‌دهند به خصوص تغییر ساعت تابستانی یعنی جلو کشیدن یکساعته ساعت ها در ابتدای بهار میتواند باعث اختلال در ریتم های شبانه روزی بدن یعنی چرخه های طبیعی ۲۴ ساعته فیزیولوژیکی بدن که کارکردهای مهمی مانند اشتها، خلق و خو و خواب را تنظیم می کنند، شود.

ریتم شبانه روزی بدن ما عمدتاً به قرارگیری ما در معرض نور بستگی دارد. تغییر ساعت در ابتدای بهار در ابتدا باعث می شود که افراد برای رفتن به سر کار زودتر از خانه بیرون بیایند و زودتر هم از سر کار به خانه بازگردند، در نتیجه فرد صبح هایی تاریک تر و بعدازظهرهایی روشن تر خواهد داشت. نور کمتر بامدادی باعث کاهش میزان هورمون و واسطه عصبی سروتونین در مغز می شود. بر عکس، قرارگیری بیشتر در معرض نور در بعدازظهرها می تواند تولید هورمون ملاتونین را که در به خواب رفتن در شب کمک می کند، کاهش دهد.

بسياري از افراد همچنین در تطبیق دادن برنامه خوابشان با ساعت جدید دچار مشکل می شوند. این افراد برای چند روز یا حتی چند هفته اول ممکن است دیرتر از حد معمول به خواب روند یا زودتر از معمول از خواب برخیزند که باعث محرومیت از خواب می شود. یک بررسی در آمریکا نشان داده است که یک فرد میانگین در دوشنبه (اول هفته) پس از تغییر ساعت تابستانی در مقایسه با سایر شب های سال ۴۰ دقیقه کمتر می خوابند.

اختلال خواب میتواند باعث شود افراد احساس خستگی، بیحالی کنند و در تمرکز دچار اشکال شوند. این تغییرات ممکن توضیح دهنده افزایش تصادفات ماشین به دنبال تغییر ساعت در ابتدای بهار باشد که یک بررسی منتشرشده در ژورنال Current Biology در سال ۲۰۲۰ نشان داد. اختلال خواب ناشی از تغییر ساعت همچنین می توانند مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال خلقی فصلی را تشدید کند.

همچنین بررسی ها همچنین افزایش موارد حمله قلبی و سکته مغزی را به دنبال تغییر ساعت نشان داده اند.

بعضی از گروه‌های افراد آسیب پذیری بیشتری به تغییر ساعت دارند: افرادی که کنترل چندانی بر ساعات کاری شان ندارند مانند افرادی که باید در شیفت معینی کار کنند و مجبورند صبح زود بسوی محل کارشان بروند، بیشتر در معرض پیامدهای تغییر ساعت قرار می گیرند.

نوجوانانی که کمتر می خوابند، اغلب دچار مشکلات رفتاری، یادگیری و توجه می شوند و در معرض خطر بیشتر تصادفات، جراحات، فشار خون بالا، چاقی و دیابت و مشکلات سلامت روانی هستند.

بنجامین فرانکلین، دانشمند و سیاست مدار آمریکایی در سال ۱۷۸۴ مفهوم تغییر ساعت را ابداع کرد. او اعتقاد داشت انجام چنین کاری باعث کاهش مصرف شمع های روشنایی و صرفه جویی مالی برای افراد می شود. بعدها جلو بردن ساعت در ابتدای بهار برای استفاده بیشتر از نور روز در طول ماه های گرم بطور رسمی در طول جنگ جهانی اول بعنوان بخشی از تلاش برای صرفه جویی در انرژی بکار گرفته شد.

صرفه جویی در انرژی همچنان یکی از دلایل تغییر ساعت است، هر چند که پژوهش های جدید درباره اثربخشی این اقدام در صرفه جویی انرژی تردید ایجاد کرده اند. در جوامع امروزی روشنایی میزان کمتری از مصرف برق را بخود اختصاص می دهد. در مقابل، جلو بردن ساعت برای افزایش استفاده از ساعت های روشنایی روز امکان دارد باعث شود که افراد برق بیشتری را به علت استفاده بیشتر از تهویه مطبوع یا دستگاه های گرم کننده مصرف کنند.

یک استدلال دیگر طرفداران تغییر ساعت این است که قرار گرفتن بیشتر در معرض نور روزانه در ساعات بعدازظهر در طول بهار و تابستان برای سلامت روانی افرادی که در طول روز کار می کنند، سودمند است. اما همانطور که اشاره شد یک بررس در سال ۲۰۲۰ منتشرشده در ژورنال PLOS نشان داد که تغییر ساعت میتواند اختلالات خلقی، افسردگی و اضطراب را تشدید کند.

یک بررسی در سال ۲۰۱۵ که در ژورنال Clinical Sleep Medicine منتشر شد، نشان داد که دانش آموزان در روزهای مدرسه پس از تغییر ساعت خواب آلوده تر هستند، زمان واکنش کُندتری دارند و تمرکزشان کمتر است.