نقش بسیار مهم شیر و لبنیات در بقای انسان

باستان شناسان موسسه ژئوانتروپولوژی ماکس پلانک با استفاده از روش جدیدی که می‌تواند پروتئین‌های شیر را در بقایای دندانی اسکلت‌های باستانی پیدا کند، به دنبال نحوه و الگوی مصرف شیر در فلات مرتفع تبت بودند.

نتایج این مطالعات پژوهشگران را شگفت زده کرد، زیرا با بررسی ۴۰ فرد در ۱۵ مکان در فلات، اسکلت‌های انسانی از مکان‌هایی که در ارتفاع ۳۷۰۰ متری از سطح دریا قرار داشتند با بالاترین مصرف لبنیات همراه بوده و حتی شواهد مصرف این ماده در ارتفاع سرگیجه آور ۴۶۵۴ متری کشف شد. این ارتفاعات در قسمت شمالی و غربی فلات تبت بوده و مکان‌هایی هستند که رشد محصول در آن‌ها مشکل است.

در این میان نکته جالب این است که در نواحی جنوبی فلات تبت که زمین بیشتر قابل کشت است، شواهد مصرف شیر و لبنیات یافت نشد.«لی تانگ»، نویسنده اصلی این مقاله درخصوص موضوع فوق می‌گوید: این نتایج از یک الگوی فوق‌العاده واضح پیروی می‌کنند. اتخاذ یک رژیم غذایی لبنی، سازگاری‌های تکاملی ساکنان اولیه این مناطق را با ارتفاعات تکمیل کرده و این امکان را برای افراد فراهم کرد تا ارتفاعات تبت را علی رغم برودت هوا اشغال کنند. این منطقه از نظر پوشش گیاهی به قدری فقیر است که اغلب به عنوان قطب سوم شناخته می‌شوند.

بنا بر اعلام «سیناپرس»، تانگ می‌افزاید: حیوانات در حال چرا می‌توانند پوشش گیاهی محدود موجود در مراتع کوهستانی را به شیر و گوشت تبدیل کنند که این موضوع به دامداران تبتی اجازه تغذیه می‌دهد.باستان شناسان طی این پژوهش از ابزار جدیدی به نام palaeoproteomics برای به دست آوردن این شواهد استفاده کردند. پیش از این، باستان شناسان مجبور بودند برای شناسایی الگوی تغذیه مبتنی بر لبنیات بر تجزیه و تحلیل بقایای حیوانات و ظروف غذا تکیه کنند که شواهد مستقیم محدودی از مصرف شیر ارائه می‌کرد.

روش Palaeoproteomics، تجزیه و تحلیل بافت‌های باستانی از جمله استخوان‌ها و دندان‌ها تا پوست و مو را تسهیل کرده و به این ترتیب در این مطالعه از روش فوق برای بررسی جرم دندانی و پلاک دندانی سخت شده ۴۰ فرد باستانی استفاده شد.

خوشبختانه این ابزار شواهد فوق‌العاده دقیقی را ارائه کرده و نه فقط نشان می‌داد که کدام افراد شیر مصرف می‌کنند و کدام نه، بلکه گونه‌های حیوانی که شیر از آن به دست آمده است، ردیابی محصولات لبنی و برخی شواهد حاکی از آن را به محققان ارائه داده و دقیقا مشخص می‌شد این لبنیات محصول گاو، گوسفند یا بز هستند؟

در حال حاضر پژوهشگران همچنین در حال تجزیه و تحلیل پروتئین‌های گیاهی موجود در جرم دندان‌های شناسایی شده هستند تا بدانند چه چیز دیگری رژیم غذایی افراد ساکن در این منطقه را تشکیل می‌دهد.پیش از این تصور می‌شد شیر نماد برتری سفید پوستان بوده و انسان‌های غربی تحمل طبیعی بهتری برای مصرف لبنیات دارند. گفتنی است این یافته‌ها به دنبال مقاله‌ای منتشر شده در نیچر در ژوئیه ۲۰۲۲ ارائه شده است که با باور‌های قبلی مبنی بر اینکه جهش ژنی در دی ان‌ای انسان‌های باستانی، تحمل لاکتوز را تا بزرگسالی (حدود پنج سالگی) گسترش می‌دهد، مخالفت می‌کند.