نقش ماده معدنی آهن در شرایط مختلف سلامتی انسان در مطالعات جهانی مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس آن مشخص شد که آهن بیش از حد ممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ های باکتریایی پوست شود. آهن یک ماده معدنی ضروری بوده و تمام سلول‌های بدن انسان حاوی آن هستند، اما چیزی در حدود ۷۰ درصد این ماده در سلول‌های قرمز خون وجود دارند. بد نیست بدانید که ماده معدنی آهن، نقش کلیدی در تولید هموگلوبین دارد؛ هموگلوبین یک پروتئین پیچیده بوده که اکسیژن را از ریه‌ها به سایر نواحی بدن منتقل می‌کند.

آهن در کاهش خستگی، حمایت از سیستم ایمنی بدن، بهبود قدرت عضلانی و جلوگیری از کم‌خونی موثر است. کم‌خونی را می‌توان یک نوع بیماری دانست که در آن، سلول‌های خونی سالم به اندازه کافی برای تامین مقدار کافی اکسیژن بدن، وجود ندارند؛ علائم کم‌خونی در افراد شامل خستگی، ضعف، تنگی نفس و سرگیجه بوده و اشکال مختلفی از آن وجود دارد که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، کم‌خونی چیزی در حدود ۱.۶۲ میلیارد نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر خود قرار داده است.

افراد مبتلا به کم خونی که کمبود آهن خفیفی هم دارند، معمولا عوارض جانبی خاصی را تجربه نمی‌کنند، اما اگر تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است دچار مشکلات قلبی، بیماری‌های کبدی، دیابت و مشکلات بارداری شوند، همچنین عدم رشد کافی کودکان هم از علائم این وضعیت به شمار می‌رود.

بررسی تاثیر میزان ماده معدنی آهن بر روی سلامتی

محققان مطالعاتی در زمینه تاثیر میزان بالا یا پایین آهن انجام داده‌اند و با استفاده از اطلاعات ژنتیکی و بالینی از حدود ۵۰۰،۰۰۰ نفر، نقش آهن را در شرایط مختلف سلامت انسان، تجزیه و تحلیل کردند.

دکتر Beben Benyamin، متخصص ژنتیک در دانشگاه استرالیای جنوبی (UniSA) واقع در آدلاید، اظهار داشت:

ما با استفاده از یک روش آماری و داده‌های ژنتیکی، تاثیر آهن را در ۹۰۰ بیماری و شرایط مورد بررسی قرار دادیم و ارتباطی میان آهن بیش از حد و خطر کاهش کلسترول بالا پیدا کردیم.

نتایج مطالعات اخیر که توسط UniSA به همراه کالج امپریال لندن در انگلستان و دانشگاه ایوانینا در یونان انجام شد، نشان داد که سطح بالای آهن از کم‌خونی محافظت کرده و از ایجاد کلسترول بالا جلوگیری می‌کند.

دکتر Benyamin در ادامه افزود:

این نتایج می‌توانند به این معنا باشند که کلسترول بالا، یکی از عوامل مهم بیماری های قلبی و عروقی و سکته مغزی بوده و این مسئله چیزی در حدود ۲.۶ میلیون نفر را به صورت سالانه با مرگ مواجه می‌سازد.

تاثیرات منفی مصرف بیش از حد آهن

مطالعات بسیاری در زمینه اثرات منفی مصرف بیش از حد آهن انجام گرفته و بر اساس آن، می‌توان گفت که مصرف آهن زیاد می‌تواند منجر به بیماری کبد، مشکلات قلبی و حتی در برخی موارد، دیابت شود. مصرف زیاد آهن امکان دارد موجب افزایش خطر ابتلا به عفونت های پوستی همانند سلولیت (نوعی عفونت باکتریایی که بر لایه‌های داخلی پوست اثر می‌گذارد) و آبسه شود.

نتایج تحقیقاتی که در گذشته انجام شد، به خوبی نشان داده بود که آهن یک ماده مغذی مهم برای زنده ماندن و رشد باکتری‌ها است، اما این مطالعه جهانی برای نخستین بار از داده‌های جمعیتی گسترده استفاده کرده تا رابطه میان میزان مصرف بالای آهن و عفونت های پوستی باکتریایی را بررسی کند.

نویسنده مقاله افزود:

این مطالعه جهانی می‌تواند به سرعت و به صورت کاملا موثر، وضعیت و تاثیر ژنتیکی آهن را در تعداد زیادی از نمونه‌های گرفته شده در کلینیک‌های مختلف، تعیین کند.

این مطالعه، توانایی آهن برای محافظت از کم‌خونی را تایید کرده و نشان داد که ماده معدنی آهن می‌تواند خطر ابتلا به کلسترول بالا را کاهش دهد، اما این را هم نشان داد که وجود میزان بالای آهن در خون هم می‌تواند باعث عفونت های پوستی شود.

آزمایشات قبلی بر روی وضعیت آهن در افراد مبتلا به کم‌خونی تمرکز داشتند و تاکنون هیچ یک از مطالعات، تاثیر آهن را بر روی کنترل عفونت های پوستی یا تنطیم کلسترول بررسی نکردند.

دکتر Benyamin، اظهار داشت:

در این مطالعه، شواهدی مبتنی بر جمعیت ارائه شده که آهن با بیماری‌های خاصی همراه است. گام بعدی این است که ببینیم ایجاد تغییر در میزان مصرف آهن تا چه اندازه می‌تواند نتایج سلامت را بهبود ببخشد.