به گزارش ایسنا، بیش از دو دهه است که دانشمندان تحقیق می کنند تا دریابند، چه چیزی باعث ابتلا به آلزایمر می شود، ولی دلیل دقیق آن همچنان یک راز باقی مانده است و با وجود پژوهش های فراوان، هنوز درمانی برای این بیماری ویرانگر وجود ندارد.
در حال حاضر دو نظریه اصلی در مورد علل بیماری آلزایمر (Alzheimer's disease) وجود دارد؛ نظریه اول که سال هاست مورد توجه محققان بوده است، نشان می دهد که پروتئین خاصی به نام« آمیلوئید بتا» در مغز تجمع می یابد. اعتقاد بر این است که این تجمع، سلول های مغزی را مختل کرده و منجر به بروز علائم آلزایمر می شود. بسياري از درمانهای دارویی برای هدف قرار دادن این پروتئین طراحی شده اند، اما تاکنون این تلاش ها در متوقف کردن بیماری چندان موفق نبوده اند.
نظریه دوم جدیدتر است و بر دستگاه تولید انرژی مغز-« میتوکندری»- تمرکز دارد.« میتوکندری ها»، ساختارهای کوچکی در داخل سلول ها هستند که انرژی مورد نیاز برای عملکرد صحیح سلول ها را تولید می کنند. وقتی میتوکندری ها به خوبی کار نکنند، سلول ها انرژی مورد نیاز خود را دریافت نمی کنند و این مورد، می تواند منجر به مشکلاتی در عملکرد مغز شود. این نظریه نشان می دهد که ریشه واقعی آلزایمر ممکن است به مشکلات این کارخانه های کوچک انرژی و نه فقط تجمع« آمیلوئید بتا» مربوط باشد.
نتایج تحقیق جدید از کالج «ییل- دانشگاه ملی سنگاپور» از نظریه دوم پشتیبانی می کند. گروهی از دانشمندان به رهبری جان گروبر، از کرم کوچکی به نام «الگانس» (Caenorhabditis elegans) برای تحقیقات خود استفاده کرد. این کرم کوچک اغلب در پژوهش های علمی استفاده می شود زیرا سلول های آن به روش های بسیار مشابه سلول های انسانی کار می کنند، به خصوص وقتی صحبت از مطالعه پیری و سلامت مغز می شود.
دانشمندان کشف کردند که قبل از بروز هرگونه نشانه از تجمع «آمیلوئید بتا»، مشکلاتی در« میتوکندری» کرم ها وجود داشته است. این مشکلات که به عنوان نقص متابولیک شناخته میشوند، دریافت انرژی مورد نیاز سلول ها را دشوار می کردند. برای بررسی بیشتر این موضوع، دانشمندان کرم ها را با داروی رایج ضد دیابت به نام «متفورمین» درمان کردند. نتایج شگفت انگیز بود، به نظر می رسید که این دارو نقص های متابولیکی را برطرف می کند و هم سلامت و هم طول عمر (Longevity) کرم ها را بهبود می بخشد.
سایت ساینس گزارش کرد، این کشف نشان می دهد که مشکلات مربوط به میتوکندری ممکن است قبل از تجمع «آمیلوئید بتا» رخ دهد. اگر این نتایج درست باشد، به این معنی است که تمرکز بر رفع مشکلات« میتوکندری» در مراحل اولیه میتواند راهی جدید برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر قبل از شروع آن باشد.
دانشمندان معتقد هستند که هدف قرار دادن این مشکلات انرژی می تواند استراتژی قدرتمند برای کند کردن یا حتی جلوگیری از آلزایمر باشد، نه اینکه منتظر بمانیم تا زمانی که بیماری به مغز آسیب برساند. این ایده همچنین به یک مفهوم بزرگتر در مورد پیری مرتبط است. مشکلات متابولیکی و میتوکندریایی با افزایش سن افراد نه فقط در آلزایمر، بلکه در بسیاری از بیماری های مرتبط با سن شایع هستند.
گروه «ییل- دانشگاه ملی سنگاپور» پیشنهاد کرد که تمرکز بر کند کردن این فرآیندهای پیری به جای تلاش صرف برای درمان بیماریها پس از ظهور، ممکن است موثرتر باشد و اگر بتوان خود پیری را کند کرد، خطر بیماری هایی مانند آلزایمر نیز ممکن است کاهش یابد.
راه هایی برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر
در حال حاضر هیچ راه تضمینی برای پيش‌گيري از آلزایمر وجود ندارد اما نتایج تحقیقات نشان می دهد که انتخاب های خاص سبک زندگی میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. در این گزارش چند گام عملی وجود دارد که معرفی شده است:
ورزش منظم داشته باشید
نتایج تحقیقات نشان داده اند افرادی که بطور منظم ورزش می کنند تا ۵۰ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر هستند. فعالیت بدنی جریان خون به مغز را افزایش می دهد و به حفظ سلامت سلول های مغزی کمک می کند. حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته را در نظر بگیرید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید
رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین (Protein) بدون چربی و چربی های سالم می تواند از مغز شما محافظت کند. رژیم غذایی مدیترانه ای شامل مقدار زيادي ماهی، روغن زیتون ، آجیل و محصولات تازه، با سلامت بهتر مغز مرتبط دانسته شده است.
از نظر ذهنی فعال بمانید
مشغول نگه داشتن مغز می تواند به حفظ سلامت آن کمک کند. یادگیری مهارت های جدید، انتخاب سرگرمی های جدید یا حتی انجام پازل می تواند ارتباطات مغزی را تقویت کند و ذهن شما را فعال نگه دارد.
به اندازه کافی بخوابید
خواب خوب برای سلامت مغز مهم است و نتایج تحقیقات نشان داده اند که خواب نامناسب میتواند منجر به تجمع پروتئین های مضر در مغز شود و خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد. سعی کنید هر شب هفت تا هشت ساعت بخوابید.
استرس خود را مدیریت کنید
استرس مزمن برای مغز مضر است. یافتن راه هایی برای استراحت، مانند یوگا، مدیتیشن یا گذراندن وقت در طبیعت، میتواند به سلامت مغز شما کمک کند.
ارتباط اجتماعی خود را حفظ کنید
انزوای اجتماعی با خطر بالاتر ابتلا به آلزایمر مرتبط دانسته شده است. ارتباط با خانواده و دوستان و شرکت در فعالیت های گروهی می تواند به محافظت از مغز شما کمک کند.
از سر خود محافظت کنید
آسیب های سر می توانند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهند. استفاده از کلاه ایمنی هنگام دوچرخه سواری یا ورزش و انجام اقداماتی برای جلوگیری از زمین خوردن می تواند به محافظت از مغز شما کمک کند.
در حالی که این اقدامات نمی توانند تضمین کنند که شما به آلزایمر مبتلا نخواهید شد اما مطمئنا می توانند به کاهش این خطر کمک کنند. مهم تر از آن، آنها به سلامت و تندرستی کلی کمک می کنند که هم برای بدن و هم برای ذهن مفید است.
نتایج این تحقیق دیدگاه تازه ای در مورد بیماری آلزایمر ارائه می دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که هدف قرار دادن سلامت «میتوکندری»، می تواند کلید پيش‌گيري از آلزایمر قبل از شروع آن باشد. این رویکرد میتواند نحوه تفکر پزشکان در مورد درمان نه فقط آلزایمر، بلکه بسیاری از بیماری های مرتبط با سن را نیز تغییر دهد.
اگر دانشمندان بتوانند راه هایی برای بهبود عملکرد« میتوکندری» پیدا کنند، ممکن است بتوان از دست دادن حافظه و آسیب مغزی را قبل از شروع آن جلوگیری کرد. در حالی که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، این پژوهش امیدی ایجاد کرده است که روزی بتوان از آلزایمر پیشگیری و نه فقط آنرا درمان کرد. تا آن زمان ، تمرکز بر انتخاب های سبک زندگی سالم، بهترین استراتژی برای قوی و سالم نگه داشتن مغز با افزایش سن است.
نتایج پژوهش کنونی در نشریه eLife منتشر شده است.
- 15
- 2
