دکتر محمدعلی ملبوبی عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک در گفتگو با مهر اظهار کرد :یکی از طرح هایی که در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری تصویب شد،« ردیابی ژنتیکی ویروس کرونا در ایران» بود که ۴ نفر در این طرح مشغول بودند.
مدیر کارگروه مطالعات ژنتیکی کرونا ویروس در پژوهشگاه با بیان اینکه این پروژه در دو بخش انجام شد با اشاره به بخش اول گفت:در بخش اول نمونه های ایرانی را اخذ و ۴ ژن از آنها تکثیر کردیم که در آنها توالی های جهش یافته را معین کنیم.
ملبوبی با اشاره به هدف بخش اول گفت:هدف این بود که با استفاده از نتایج جداسازی جهش های ویروس کرونا اطلاعات پایه ای ایجاد کنیم تا کیت های تشخیصی در کشور و منطقه دقیق تر باشند چون جهش های این ویروس در تشخیص مولکولی اخلال ایجاد می کند.
جهش های ویروس یکی از دلایل خطای کیت ها
به گفته عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک، در حال حاضر هم ۳۰- ۴۰ درصد در تشخیص های مولکولی خطا وجود دارد که می تواند یکی از دلایل آن جهش های ویروس کرونا باشند.
ملبوبی با اشاره به ضرورت انجام این طرح گفت:زمان و هزینه توسعه واکسن به واسطه نتایج این پروژه کاهش می یابد؛ یعنی اگر ما بدانیم با چه ویروسی کار می کنیم واکسن بهتری طراحی می کنیم و اگر ساختیم آن را بهبود دهیم تا نتیجه تأثیر گذاری بیشتر باشد.
مدیر کارگروه مطالعات ژنتیکی کرونا ویروس در پژوهشگاه خاطر نشان کرد:همچنین اگر ژنوتیپ ویروس را بدانیم بهتر می توانیم درمان و دسته های دارویی را برای مبتلایان مشخص کنیم بهمین دلیل کارگروه مطالعات ژنتیکی کرونا ویروس در پژوهشگاه تشکیل و تحقیقات روی ویروس آغاز شد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک افزود:جهش های ژنتیکی ویروس را مورد بررسی قرار دادیم تا ارتباط آنها با شرایط را ارزیابی کنیم.
یافتن ۲۳ جهش ویروس کرونا در کشور
وی با بیان اینکه رابطه جهش با میزان بیماری زایی و سرایت آن، سن، قومیت و …با استفاده از نتایج این پروژه مشخص می شود، بیان کرد :در این پروژه، نمونه های موجود در کلینیک پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک را با نمونه های مرجع خارجی مقایسه کردیم و به نتیجه رسیدیم که تاکنون ۲۳ جهش در ویروس ایرانی وجود داشته است.
وی با اشاره به قسمت دوم پروژه ادامه داد :ما توانستیم اطلاعات موجود در جهان را مورد بررسی قرار دهیم و با طراحی پایپ لاین های نرم افزاری جهش های ویروس های جهان و ایران را استخراج و در نهایت آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم.
چهار جهش ژنتیکی مختص ایران بوده است
وی با بیان اینکه در این بررسی ها دیدیم که از این ۲۳ جهش ۴ جهش خاص ایران است که در کشورهای دیگر دیده نشده است. هیچکدام از این ۴ جهش در ۸۰ هزار جهش ویروس کرونا وجود نداشته و تنها در ایرانی ها دیده شده است.
به گفته ملبوبی، همچنین ۵ جهش در اکثر بیماران ایرانی و در ۳۳ کشور دیگر دیده شدند.
مدیر کارگروه مطالعات ژنتیکی کرونا (corona) ویروس در پژوهشگاه گفت:آمریکا، انگلیس و فرانسه بیشترین تحقیقات روی ژنوم کرونا را انجام داده اند که کشور ما هم در این زمینه سهمی دارد و بسیاری از کشورها کلاً به مقوله مطالعه ژنتیکی ویروس ورود پیدا نکرده اند.
ملبوبی این اقدامات برای پیدا کردن جهش های بیشتر ادامه دارد، افزود:جهش در ویروس ها تجمیع پیدا می کنند و این یعنی همان ویروس در بدن فرد دیگری جهش دیگری خواهد داشت؛ این جهش در بدن فرد سوم جهش سومی خواهد داشت و به ترتیب با گذشت زمان ویروس تغییرات زیادتری خواهد داشت.
جهش های منجر به بیماری زایی بیشتر
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک افزود:قبل از اینکه ویروس تبدیل به پاندمی شود توسط برخی دانشمندان با مطالعات روی حیوانات هشدار داده شد که بشر آمادگی برای مقابله با چنین ویروسی داشته باشد.
مدیر کارگروه مطالعات ژنتیکی کرونا ویروس در پژوهشگاه ادامه داد :اکنون این ویروس در انسان است و جهش ها باعث تغییر رفتار از طریق بیماری زایی ویروس می شود.
وی افزود:اخیراً جهشی در اروپا شایع شده که در ایران هم آن را دیدیم؛ در اثر این جهش ویروس، ویروس در بدن فرد تکثیر بیشتری پیدا می کند.
وی در این خصوص توضیح داد:این بدان معناست که این نوع جهش یافته تعداد بیشتری از افراد را مبتلا می کند و یک نفر شاید ۳۴۰ نفر را آلوده کند که این نوع از ویروس در ایران هم دیده شده است.
ملبوبی ادامه داد :در بیشتر اوقات یک جهش شاید بی تأثیر باشد اما وقتی در بدن فرد دیگری تکثیر و جهش جدید پیدا می کنند آنوقت می تواند مؤثر واقع شود؛ این نشان می دهد همواره روند پیگیری ویروس باید مداوم باشد.
تعیین توالی ۱۵ ژنوم در ایران
به گفته وی تاکنون بیش از ۸۰ هزار ژنوم ویروس کرونا از ۹۱ کشور تعیین توالی شده و در ایران هم ۱۵ ژنوم تعیین توالی شده است؛ از این تعداد ۶ ژنوم کامل در ایران و ۹ ژنوم کامل از مسافرین ایرانی در امارات، استرالیا و کانادا و ۹۷ منطقه ژنی( جمعاً ۱۲۳ توالی) تعیین توالی شده اند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک با اشاره به نتیجه این آنالیز گفت:بیشتر تغییرات در منطقه انتهایی ژنوم ویروس است و بیشترین آن ژن N است.
بدون حمایت تحقیقات را آغاز کردیم و بدون حمایت ادامه می دهیم
مدیر کارگروه مطالعات ژنتیکی کرونا ویروس در پژوهشگاه با تاکید بر اینکه ما تقریباً بدون حمایت تحقیقات را شروع کردیم و حتی اگر حمایت هم نشویم باز ادامه خواهیم داد، گفت:این تحقیقات با بودجه اندک پژوهشگاه زیست فناوری بوده که همه بخش های کشور می توانند از آنها استفاده کنند.
به گفته ملبوبی محققان دیگر می توانند برای تولید واکسن، تشخیص و …از این اطلاعات بهره ببرند اما مطالعات ما انتها ندارد و کماکان ادامه خواهد داشت ولی در این راستا نیاز به حمایت داریم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری با تاکید بر اینکه این اطلاعات در یک دیتا بیس قرار گرفته است و ما گوناگونی های ژنتیکی را در این تعداد با نمونه های خارجی مقایسه کردیم.
راه اندازی دیتا بیس کرونا (corona)
وی افزود:مطالعات پایه و بنیادی ما قابل استفاده هستند بنابراین در صدد هستیم که دیتا بیس کرونا ویروس را در سایت پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک بارگذاری کنیم؛ کارهای اولیه انجام شده و به زودی داده های ایرانی و خارجی در خصوص ویروس کرونا در وب سایت پژوهشگاه قابل مشاهده است.
- 11
- 2
