روزنامه توسعه ایرانی نوشت: وزیر دفاع عربستان سعودی عصر پنجشنبه، به همراه هیاتی ۷۰ نفره برای دیدار رسمی با مقامات ایران وارد تهران شد.
شاهزاده «خالد بن سلمان» در دیدار با رهبر انقلاب پیام پادشاه این کشور را تقدیم ایشان کرد و با اظهار خرسندی فراوان از این دیدار تصریح کرد: «من با دستور کارِ گسترش روابط با ایران و همکاری در تمام زمینه‌ها به تهران آمده‌ام و امیدواریم گفت‌و‌گو‌های سازنده انجام شده، روابط قوی‌تر از گذشته میان عربستان و جمهوری اسلامی ایران را فراهم کند.»
آیت‌الله خامنه‌ای نیز در این دیدار تاکید کردند: «اعتقاد ما این است که ارتباط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان برای هر دو کشور مفید خواهد بود و دو کشور می‌توانند تکمیل‌کننده یکدیگر باشند.»
ایشان با تاکید بر اینکه گسترش روابط دو کشور دشمنانی دارد، خاطرنشان کردند: «باید بر این انگیزه‌های خصمانه فائق آمد و ما در این خصوص آماده هستیم.»
رهبر انقلاب با اشاره به برخی پیشرفت‌های ایران گفتند: «جمهوری اسلامی آماده است در این عرصه‌ها به عربستان سعودی کمک کند.»
ایشان تاکید کردند: «اینکه برادران در منطقه با هم همکاری داشته باشند و به یکدیگر کمک کنند بسیار بهتر از تکیه به دیگران است.»
وزیر دفاع عربستان سعودی در این سفر با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران و علی اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفتگو کرد.
در میان رسانه‌های داخلی و خارجی و از سوی تحلیلگران و ناظران بین‌المللی با واکنش‌های بسیاری روبه رو شد.
سعودی‌ها به دنبال تدارک دیدار پزشکیان و ترامپ در عربستان هستند
خبرنگار آمریکایی با اشاره به سفر وزیر دفاع عربستان به ایران در خبرنامه خود تحت عنوان دیپلماتیک نوشت: منابع اشاره کرده‌اند که سعودی‌ها علاقه‌مند هستند که ببینند آیا می‌توانند نوعی دیدار سطح بالا بین ایالات متحده و ایران، هنگام سفر ترامپ به عربستان، میانجیگری کنند.
لارا روزن، افزود: با این حال، تصور می‌شود که ایرانی‌ها تاکنون تمایلی نشان نداده‌اند.
همچنین یک تحلیلگر سیاسی با اشاره به معادله چند وجهی و بغرنج شکل گرفته در منطقه با محوریت، ایران، اسرائیل و فلسطین؛ در کانال تلگرامی خود نوشت: «سعودی‌ها امیدوارند که با ترتیب دادنِ یک ملاقات بین ترامپ و مسعود پزشکیان که ابعاد خبری آن مثل آتشفشان فوران خواهد کرد، ترامپ را به تجدیدنظر در مورد حمایت یکجانبه از اسرائیل ترغیب کنند. به نظرم آنها در پشت پرده از پوتین و شی هم می‌خواهند که جمهوری‌اسلامی را برای پذیرش این ملاقات تحت فشار بگذارند.»
احمد زیدآبادی، ادامه داد: «آیا چنین چیزی شدنی است؟ اگر بشود چه شود! در نظر بسیاری، چیزی شبیه تبدیل دریا به دوغ با یک قاشق ماست می‌نماید! ولی خب، در آن سوی ماجرا، واقعیت هم مثل الماس تیز و بُرنده است. بدون سپر که در برابر آن ظاهر شوی، حیا و شرمی از بریدن ندارد!»
پیام سفر؛ نفی نقش‌آفرینی سعودی در حمله به ایران است
تحلیلگر سعودی نزدیک به دربار سلطنتی عربستان نیز با اشاره به سفر وزیر دفاع سعودی به تهران به فایننشال تایمز گفت: عربستان به‌روشنی در حال ارسال این پیام به تهران است که به هیچ‌وجه در مسیر حمله به ایران نقش‌آفرینی نخواهد کرد.
علی الشهابی، تصریح کرد: سعودی از تلاش‌های رئیس‌جمهور [دونالد] ترامپ برای یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک برای بحران هسته‌ای حمایت می‌کند و خواهان جنگ نیست.
ازسوی دیگر، تحلیلگر حوزه ایران موسسه اوراسیا گروپ در این باره نوشت: سفر وزیر دفاع عربستان به تهران در تضاد آشکاری با گزارش نیویورک‌تایمز قرار دارد که می‌گوید اسرائیل در بهار امسال آمریکا را برای حمایت از حمله به برنامه هسته‌ای ایران تحت فشار قرار داده است.
گریگوری برو افزود: این یک مانع دیگر بر سر راه عادی‌سازی روابط است: عربستان خواهان صلح با ایران است، اما اسرائیل نه.
همچنین علی موجانی، دیپلمات، درمورد سفر وزیر دفاع سعودی به تهران این پرسش را مطح کرد که: آیا عربستان به یک پیمان دفاع مشترک با ایران می‌اندیشد؟
فایننشال تایمز نیز با اشاره به این سفر تصریح کرد: هیأت اعزامی شاهزاده خالد بن سلمان(وزیر دفاع عربستان) به ایران را سفیر عربستان در یمن نیز همراهی می‌کند؛ جایی که سعودی سال‌ها با حوثی‌ها درگیر جنگ بوده است. عربستان تلاش کرده خود را از این درگیری خارج کند و در سال ۲۰۲۲ به یک آتش‌بس شکننده دست یافت، اما روند صلح پس از حملات حوثی‌ها به کِشتی‌رانی در دریای سرخ متوقف شد.
این رسانه افزود: ریاض از درگیر شدن مستقیم در تلاش‌های آمریکا برای بازداشتن حوثی‌ها خودداری کرده؛ تلاش‌هایی که دولت ترامپ با اجرای موج‌هایی از حملات علیه حوثی‌ها، آن را تشدید کرده است.
نقشه ژئوپلیتیک منطقه در حال تغییر است
استاد روابط بین‌الملل در آمریکا نیز خاطرنشان کرد: نقشه ژئوپلیتیک منطقه در حال تغییر است. روابط خوب میان ایران و عربستان می‌تواند از ارکان نظم جدید منطقه‌ای باشد و در خدمت منافع ملی هر دو کشور قرار گیرد.
محسن میلانی، ادامه داد: در این چارچوب، سفر وزیر دفاع عربستان، که برادر ولیعهد محمد بن سلمان است، گامی مثبت به‌شمار می‌آید.
محمد کشاورززاده، سفیر سابق ایران در چین نیز در این باره گفت: سفر وزیر دفاع عربستان به ایران حاصل توافق دو کشور در پکن و ازسرگیری روابط دوجانبه است.
کارشناس سعودی نیز یادآور شد: از زمان عادی‌سازی روابط میان عربستان و ایران در سال ۲۰۲۳، بسیاری آن را صرفاً یک اقدام تاکتیکی تلقی کرده‌اند و از نظر دور داشته‌اند که عربستان به این آشتی به چشم یک سرمایه‌گذاری راهبردی نگاه کرده است.
عزیز الغاشیان، ادامه داد: به‌نظر من، ریاض بر این باور است که روابط میان عربستان، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و ایران، زیربنای نظمی منطقه‌ای است که عربستان آن را ترجیح می‌دهد
اتفاقی مهم پیش از مذاکرات و سفر ترامپ به عربستان
مشاور سابق اوباما نیز سفر وزیر دفاع عربستان به ایران پیش از مذاکرات آمریکا و سفر ترامپ به عربستان را اتفاقی مهم ارزیابی کرد.
به باور ولی نصر، پذیرش او توسط رهبری ایران از سفر او به تهران، اهمیت بیشتری دارد.
بن‌سلمان و گروسی در تهران؛ عراقچی در مسکو
خالد بن سلمان، بلندپایه‌ترین مقام سعودی است که از زمان بهبود روابط سیاسی دو کشور ایران و عربستان سعودی به تهران سفر کرده است.
به هر روی، حضور هیأت ۷۰ نفره امنیتی و نظامی سعودی در تهران به ریاست برادر بن سلمان، گویای تغییرات معنادار در صفحه شطرنج خاورمیانه و مناسبات ایران و عربستان با پیامدهای جهانی است.
این سفر در آستانه دور جدید مذاکرات تهران و واشنگتن انجام شد که قرار است، امروز بار دیگر با میانجیگری عمان برگزار شود؛ همچنین همزمانی حضور شاهزاده عربستان در ایران و سفر عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان به مسکو و نیز سفر رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران، به اهمیت آن ابعاد وسیعتری می‌بخشد.
رسانه‌های عربی پیشتر با انتشار خبر سفر بن سلمان به ایران نسبت به احتمال اعلام آمادگی عربستان برای میانجی‌گیری میان ایران و آمریکا گمانه‌زنی‌هایی کرده بودند.
مینا محمدزاده
- 12
- 5
