يک هفته بعد از آنکه دونالد ترامپ توپ برجام را به زمين کنگره شوت کرد، اين مجلس اولين تکانههايش را آغاز کرد. موتور محرکه نيز دو سناتور جمهوريخواه هستند؛ باب کورکر و تام کاتن. آنها درصدد هستند طرحي را تهيه کنند که در صورت نقض برجام، تحريمهاي غيرهستهاي جديدي عليه ايران وضع ميکند.
خبرگزاري رويترز به نقل از نمايندگان کنگره آمريكا خبر داده که در روزهاي آتي نمايندگان اين مجلس در مورد طرح تحريمهاي غيرهستهاي ايران رأي خواهند داد. «اد رويس»، رئيس کميته روابط خارجي مجلس نمايندگان نيز در ايميلي به رويترز، خبر رأيگيري کنگره در مورد تحريمهاي غيرهستهاي ايران در هفته آينده را تأييد کرد. اين تحريمها برنامه موشکي ايران را هدف قرار خواهد داد.
آسوشيتدپرس نيز گزارش داده که به جزئيات طرحي که باب کورکر و تام کاتن در حال تهيه آن هستند، دست يافته که نشان ميدهد اين دو سناتور جمهوريخواه در پي وضع شرايط جديدي خارج از برجام هستند و در صورت «نقض» آنها ايران تحريم خواهد شد. بنابر اين گزارش سناتور باب کورکر، رئيس کميته روابط خارجي سنا و تام کاتن، سناتور جوان ايالت آرکانزاس، با توجه به تصميم دونالد ترامپ، رئيسجمهور، مبني بر تأييدنکردن پايبندي ايران به برجام و «نگرانيهاي» کاخسفيد از «کاستيهاي» اين توافق بينالمللي، کوشيدهاند در طرح خود تدابيري با هدف مهار برنامه موشکي ايران پيشبيني کنند.
در اين طرح که هنوز پيشنويس آن نهايي نشده و در اختيار اعضاي مجلس سنا قرار نگرفته، در صورتي که ايران به هرگونه آزمايش، پرتاب، توليد يا استقرار موشکهاي بالستيک با قابليت حمل کلاهک جنگي اقدام کند، تحريمهاي لغوشده عليه اين کشور دوباره فعال خواهند شد. اين شرط شامل هرگونه تلاش براي تغيير کاربري موشکهاي فضاپيما با مقاصد علمي به موشکهاي قارهپيما هم ميشود.
اين در حالي است که ايران بارها تأكيد کرده که برنامه موشکي کشور با اهداف دفاعي طراحي شده و بند مربوط به برنامه موشکي در قطعنامه ٢٢٣١ را که بعد از برجام در شوراي امنيت تصويب شد، به رسميت نميشناسد.
به گفته کوين مککارتي، رهبر جمهوريخواهان مجلس نمايندگان آمريكا، اين تحريمها در رابطه با برنامه موشکي بالستيک ايران، حمايت از حزبالله لبنان و گروههاي شيعه اعمال خواهد شد. وي مدعي شد: وظيفه کنگره است که با قوه مجريه در مسير استراتژي مقابله با رفتارهاي بيمنطق ايران همکاري کند.
به گزارش آسوشيتدپرس، در اين طرح همچنين هرگونه مخالفت ايران با درخواست آژانس بينالمللي انرژي اتمي براي بازديد از هر پايگاهي، حتي مراکز نظامي اين کشور، ميتواند به نقض آشکار پايبندي ايران تعبير شود. اين در حالي است که مقامات مسئول ايران تأكيد کردهاند که بازرسيها و بازديدها تنها طبق مفاد پادمان و پروتکل الحاقي انجام ميشود و دسترسي به مکانهاي نظامي، شدني نيست.
اشميد مسافر تهران
جمعه گذشته بود که دونالد ترامپ در سخنرانياش، عليه ايران بهويژه عملکرد منطقهاي کشور موضعگيري تندي کرد و تصميمگيري در مورد برجام را بر عهده کنگره گذاشت و خواستار اين شد که با افزودن تبصرهاي به اين توافق، نواقص آن را رفع کند. اين در حالي است که اين رفتار آمريكا موجب واکنش مقامات ايران شد و آن را در راستاي ديگر رفتارهاي خلاف برجامي آمريكا ارزيابي کرد.
درحاليکه آمريكا مدعي است اين توافق نيازمند مذاکره جديد و توافقي جايگزين است، روز گذشته عباس عراقچي به تصريح گفته است که «هيچ امکاني براي مذاکره مجدد برجام يا الحاق ضمائم و اضافات به آن وجود ندارد». اين پيام البته از مسکو و نشست عدم اشاعه سلاحهاي هستهاي در اين شهر صادر شد که عراقچي به نمايندگي از ايران در آن حضور داشت. ديگر شرکتکنندگان در اين نشست نيز بر اين محور تأكيد داشتند. هلگا اشميد، معاون فدريکا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز در اين نشست تأكيد کرد «هيچ گزينه جايگزيني براي برجام وجود ندارد. انکار توافق هستهاي بر امنيت اروپا تأثير ميگذارد».
اشميد که براي شرکت در کنفرانس منع گسترش سلاحهاي کشتار جمعي به مسکو رفته است، روز شنبه به خبرنگاران گفته ماه آينده ميلادي براي گفتوگو با مقامات ارشد جمهوري اسلامي به تهران سفر ميکند. او گفته در سفر به تهران درباره برجام و مسائل مربوط به انرژي با مقامات ايراني گفتوگو خواهد کرد.
اين در حالي است که موگريني نيز براي رايزني با مقامات ايالات متحده و کنگره اين کشور، به واشنگتن سفر خواهد کرد. اين دو مقام اروپايي در حالي در تلاش براي رايزني برجامي هستند که تصويب تحريمهاي جديد غيرهستهاي در کنگره و امضاي ترامپ پاي اين تحريمها ميتواند يک اقدام تأثيرگذار در نقض برجام باشد، اقدامي که از سوي طرف ايراني بهعنوان نقض جدي و عملي برجام خوانده شود.
منوچين در سفري ضدبرجامي
در حالي که سه بند در برجام دال بر تعهد آمريكا بر گسترش فضاي کسبوکار با ايران است، با رويکارآمدن دولت ترامپ، آنها علاوه بر اينکه هيچ اقدامي در اين راستا انجام نميدهند اقداماتي نگرانکننده براي تجارت با ايران انجام ميدهند. اين در حالي است که دولت آمريكا در دوران ترامپ تلاش ميکند براي هر نوع تجارت با ايران، سدسازي کند، ماجراي تحريمهاي غيرهستهاي جديد جزء اين اقدامات است.
اما در همين راستا، وزير خزانهداري اين کشور قرار است براي آنچه مقابله با تأمين مالي تروريسم خوانده ميشود به عربستان، امارات متحده عربي، قطر و اسرائيل سفر کند. از پيش پيداست که يکي از اصليترين محورهاي اين سفر، مذاکره در مورد ايران و فعاليتهاي منطقهاي جمهوري اسلامي ايران است. به گزارش ايسنا، وزارت خزانهداري آمريكا روز جمعه با انتشار اطلاعيهاي ضمن اعلام برنامههاي منوچين در اين سفر تصريح کرد او در ديدار با مقامات کشورهاي خاورميانه درباره استراتژي جديد دونالد ترامپ، رئيسجمهور آمريكا، براي مقابله با آنچه واشنگتن نفوذ بيثباتکننده ايران در منطقه ميخواند بحث و رايزني کند.
بندهايي که نقض ميشود
روز گذشته نشست خلع سلاح هستهاي در مسکو با حضور عراقچي، نماينده ايران؛ وندي شرمن، مذاکرهکننده ارشد هستهاي سابق؛ هلگا اشميد، معاون موگريني و سرگئي لاوروف برگزار شد. به گزارش تسنيم، عراقچي در پنل تخصصي برجام گفت: درحاليکه آژانس بينالمللي انرژي اتمي مستمرا پايبندي ايران به توافق برجام را تأييد کرده است، ايالات متحده آمريكا به تعهدات برجامي خود پايبند نبوده و صراحتا روح و متن برجام را در موارد متعددي نقض کرده است.
عراقچي با ذکر نمونههايي از موارد نقض و بدعهدي آمريكا تأكيد کرد: بزرگترين مورد تخلف از برجام مربوط به پايبندنبودن آن کشور به بندهاي ٢٦، ٢٨ و ٢٩ برجام است. براساس اين بندها آمريكا متعهد شده برجام را همراه با حسن نيت و در فضايي سازنده اجرا کند و از هر عملي که باعث خدشهدارشدن منافع ايران از رفع تحريمها ميشود، خودداري کند. بهويژه آن کشور به رعايت اين اصول در سخنان عمومي مقامات خود مکلف است که تاکنون به آن عمل نکرده است. معاون وزير خارجه، برنامه موشکي ايران را داراي ماهيت کاملا دفاعي خواند و افزود: موشکهاي ايران تنها ابزار دفاعي مؤثر براي اين کشور هستند.
مسئله داخلي آمريكاست
هلگا اشميد نيز در اين نشست گفت: مدافع حفظ برجام هستيم؛ ايران مطابق تعهدات خود در برجام عمل کرده است، بنابراين اين توافق بايد حفظ شود. وي با بيان اينکه فقط آژانس بينالمللي انرژي اتمي وظيفه راستيآزمايي برنامه هستهاي ايران را دارد، گفت: اينکه ترامپ اجراي تعهدات ايران در چارچوب برجام را تأييد نکرده، مسئله داخلي آمريكاست. اتحاديه اروپا همکاري بازرگاني را با ايران گسترش ميدهد؛ اين همکاريها با وجود بحثهاي داخلي در آمريكا جريان دارد.
دوسوم آمريكاييها حامي برجام هستند
به گزارش ايرنا، وندي شرمن، معاون پيشين وزير امور خارجه آمريكا نيز در نشست خلع سلاح هستهاي مسکو اظهار کرد: دوسوم آمريكاييها و حتي بخشي از جمهوريخواهان پشتيبان برجام هستند. اهداف مذاکرات هستهاي ايران بسيار مشخص بود. مسائل ديگر در اين مذاکرات وارد نشده بود. اگر مباحثي مانند حقوق بشر در مذاکرات هستهاي مطرح ميشد، هيچگاه به توافق نميرسيديم.
- 11
- 2
