چرا برکناری تیلرسون مرتبط با ایران است؟

به گزارش فرارو، چندی پیش رسانه‌های آمریکایی به نقل از مقامات کاخ سفید اعلام کردند که وزیر خارجه آمریکا بزودی برکنار خواهد شد. اکنون یک رسانه آمریکایی می‌گوید برکناری تیلرسون مرتبط با ایران است.

مجله آمریکایی امریکن کنسروتیو، در تحلیلی به قلم دانیل دپرتیس، به برکناری احتمالی رکس تیلرسون پرداخت و نوشت: رئیس جمهور (آمریکا) خواهان یک سیاست ایدئولوژیک‌تر در قبال ایران است و با خروج تیلرسون، او ممکن است به این سیاست دست یابد.

اگر از مردم واشینگتن درباره آینده رکس تیلرسون بپرسید، اغلب آنان ادعا خواهند کرد که روزهای او به عنوان وزیر خارجه به شماره افتاده است. دیگر مسئله، درباره رفتن یا نرفتن او نیست، بلکه مسئله این است که او چه زمانی برکنار خواهد شد.

حتی قبل از اینکه روزنامه نیویورک‌تایمز گزارش دهد که کاخ سفید در حال آماده شدن برای جایگرین کردن مایک پامپیو با تیلرسون است، ارزیابی جمعی سیاسی در واشینگتن این بود که غول سابق شرکت اکسون موبیل دیگر از شغل خود راضی نیست. او با اکراه منصب ریاست دستگاه دیپلماسی آمریکا را پذیرفت. 

در واقع تیلرسون در اولین مصاحبه طولانی خود با مجله اینترنشنال‌جورنال‌ریویو اظهار کرد "من این شغل را نمی‌خواستم. من دنبال این شغل نبودم... همسرم به من گفت که این را انجام دهم."

حتی در داخل وزارت خارجه عموما به تیلرسون با دیده تنفر نگاه می‌شود. او به چند دلیل وزارت خارجه را ترک خواهد کرد. دلایلی مانند: رهبری نامؤثر، فقدان اعتبار و روابط شخصی جایی که این مسائل مهم هستند، جر و بحث در دورن دولت درباره سیاست خارجی و خشم درباره تضعیف شدن بوسیله سایر اعضای دولت. با این حال، یک دلیل جزئی‌تر و مهمتر وجود دارد که زیربنای تمام دلایل مزبور است: ایران.

از میان تمام مسائل مرتبط با سیاست خارجی، آنچه که ترامپ و تیم امنیت ملی او را آزار داده است، برجام است. ترامپ صریحا گفته که او خواهان پاره کردن برجام و انداختن آن در سطل زباله است. 

ترامپ همیشه معتقد بود که او بهتر از اوباما می‌توانست از ایران امتیاز بگیرد. بنابراین زمانی که در ژولای گذشته تیلرسون، وزیر خارجه، جیم متیس، وزیر دفاع و اچ آر مک‌مستر مشاور امنیت ملی، به کاخ سفید رفتند و تایید مجدد پای‌بندی ایران به برجام را توصیه کردند، ترامپ تا آخرین دقیقه درباره صدور تاییدیه دو دل بود.

شایعه شده که مایک پامپیو، رئیس سیا، در حال بررسی شدن برای انتخاب به منصب وزیر خارجه است. پامپیو، از بسیاری جهات، ضد تیلرسون است. او چیزی دارد که تیلرسون ندارد: او به همان اندازه‌ای که یک تندرو ممکن است علیه ایران باشد، تندرو است. 

امروزه در دولت ترامپ، رئیس سیا، شدیدترین مخالف برجام است. پامپیو درباره مسئله برجام، یک جان بولتونِ بدونِ عینک و سبیل است.

پامپیو در زمان حضور در کنگره، از تمام قدرتش برای عدم دوام آوردن برجام در فرآیند بازبینی کنگره، استفاده کرد. او به همراه سناتور تام کاتن، برای دیدار با نمایندگان آژانس بین المللی انرژی اتمی به وین سفر کرد و از یک توافق جداگانه بین آژانس و دانشمندان ایران درباره مسئله فعالیت‌های هسته‌ای سابق تهران پرده برداشت.

این حقیقت که برجام از کنگره عبور کرد، فقط به پامپیو انگیزه داد تا اجرای این توافق را تا جای ممکن دشوار کند. او در ژانویه ۲۰۱۶ یک لایحه‌ای ارائه کرد که بر مبنای آن آمریکا، هرگونه رفع تحریم علیه ایران را منوط به تحویل سلسله‌ای از گزارش‌های فنی جزئی به کنگره از سوی دولت کرد.

سه ماه بعد، او طرحی را ارائه داد که هرگونه استفاده از پول آمریکا برای خرید آب سنگین از ایران را ممنوع کرد. امری که تهران را مجبور کرد تا مشتریان دیگری را جستجو کند. در ۱۴ ژولای ۲۰۱۶ به مناسب سالگرد اول امضای برجام، پامپیو طی یادداشتی در وبگاه فاکس نیوز از دولت اوباما خواست که خدمتی به مردم آمریکا انجام دهد و کاملا از برجام خارج شود. او نوشت "کنگره باید برای تغییر رفتار ایران و نهایتا تغییر رژیم ایران اقدام کند."

پامپیو، یک رابطه مثبت با ترامپ برقرار کرد. در هفته چند روز به او درباره مسائل اطلاعاتی گزارش می‌دهد و اعتماد و دوستی رئیس‌جمهور را کسب کرد. او یکی از خواص بود که در مدت حضور چندماهه‌اش در منصب ارزش سهامش بیشتر شده است. این درحالی است که به طور همزمان، سرمایه تیلرسون در حال کاهش بوده است.

ترامپ تلاش کرد اهمیت گزارش‌ها درباره هرگونه اختلاف با تیلرسون را تقلیل دهد. با توجه به تمایل روازنه ترامپ برای تغییر افکارش، تیلرسون ممکن است تا ۲۰۱۸ بیشتر دوام نیاورد.

با این حال، چه برکناری تیلرسون هفته آینده رخ دهد و چه در سال آینده، مایک پامپیو، پیروز قطعی خواهد بود. این امر می‌تواند فقط یک معنا داشته باشد: یک سیاست آمریکایی ایدئولوژیک‌تر و دارای آشتی‌جویی کمتر در قبال ایران.