به گزارش ایرنا، بخش عمده تلاش های دیپلماتیک رهبران کشورهای بزرگ اروپایی طی روزهای گذشته معطوف به رایزنی با «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا برای تداوم حضور در برجام بوده است.
در مذاکرات اخیر رهبران فرانسه و آلمان در واشنگتن، مواضعی بیان شد که مورد توجه تحلیلگران و صاحبنظران قرار گرفت. در همین زمینه گروه تحلیل ، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا گفت وگویی را با «مهدی محمودی» کارشناس مسائل بین الملل صورت داد و نظر وی را درباره این گفت وگوها و نتایج آن جویا شد.
به گفته محمودی، طی ماه های اخیر بحث های زیادی درباره هشدار و تهدیدهای ایالات متحده برای ماندن یا خروج از برجام صورت گرفته است. رئیس جمهوری آمریکا از چند ماه پیش اشاره هایی به احتمال عدم تمدید تعلیق تحریم های ایران در نوبت بعدی یعنی ۱۲ ماه مه (۲۲ اردیبهشت) کرده است. این مساله باعث شد طرف های دیگر توافق نیز در این زمینه نظرات خود را اعلام کنند. البته همه کشورهای حاضر در توافق قویا با این اقدام ترامپ مخالفند و آن را به صراحت اعلام کرده اند.
تحلیلگر مسایل بین الملل افزود: در این بین، چین و روسیه و ایران دیدگاهی تقریبا مشابه دارند و آن ادامه توافق هسته‌ای با همان شرایط اول و بدون هیچ کم و کاست یا اضافه کردن هرگونه ضمیمه است. اگرچه کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس نیز کم و بیش همین نظر را دنبال می‌کنند اما از یک طرف به بهانه راضی کردن ترامپ و از سوی دیگر به دلیل اختلافاتی که با ایران در زمینه مسائل منطقه‌ای و همچنین رویکردی که درباره برنامه موشکی ایران دارند می کوشند با رویکردی میانه هم ترامپ را برای پایبندی به برجام متقاعد سازند و هم به ایران در زمینه مسائلی نظیر یمن و سوریه و همچنین برنامه موشکی ایران فشار وارد آورند.
به گفته این کارشناس روابط بین الملل درحالی که به ضرب الاجل برای تمدید تعلیق تحریم های ایران از سوی آمریکا در چارچوب برجام نزدیک می شویم تلاش کشورهای اروپایی برای مذاکره با طرف آمریکایی در این زمینه به اوج خود رسیده است. در تازه ترین تحولات، «امانوئل مکرون» رییس جمهوری فرانسه به واشنگتن سفر کرد. روز جمعه (هفتم اردیبهشت ماه) نیز «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان به واشنگتن رفت. دستور کار اصلی این دو رهبر اروپایی مذاکره درباره ایران و مشخصا برجام بود اگر چه مسائل دیگری نظیر بحران سوریه و روابط دوجانبه نیز در این سفرها بررسی شد.
«مکرون در آستانه سفر به واشنگتن، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز»، گفت هیچ «طرح دومی» برای برجام ندارد و معتقد است تا زمانی که راهکار جایگزین بهتری وجود نداشته باشد، ایالات متحده باید به این توافق پایبند بماند. با این حال وی بر نگرانی فرانسه درباره برخی مسائل دیگر تاکید کرد و افزود من از وضعیتی که در ارتباط با ایران وجود دارد، راضی نیستم.می‌خواهم علیه برنامه موشک‌های بالستیک آنها اقدام و نفوذ تهران در آن منطقه را مهار کنم.»
محمودی در ادامه گفت: نگاهی به اظهارات مکرون گویای این واقعیت است که مذاکرات اروپایی ها با ترامپ درباره برجام هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است. وی در صحن کنگره اظهار داشت فرانسه در برجام باقی خواهد ماند زیرا آن را امضا کرده است.
این تحلیلگر با استناد به سخنان رییس جمهوری فرانسه اظهار کرد: او در میان قانون گذاران آمریکایی کوشید از اهرم های کنگره برای مهار ترامپ استفاده کند. با این حال مکرون در سخنرانی خود در دانشگاه «جرج واشنگتن» گفت گمان می کند همتای آمریکاییش بنا به دلایل داخلی از توافق هسته ای کنار خواهد کشید.
وی افزود: آخرین تلاش رییس جمهوری فرانسه برای نشان دادن نوعی همسویی با واشنگتن و پیشرفت در مذاکرات تاکید بر چهار محوری بود که به زعم او می تواند بار دیگر اعضای ۱+۵ و تهران را به توافق هسته ای متعهد دارد که این محورهای عبارتند از مفاد کنونی برجام و رسیدن به نقطه ای مشترک در مورد فعالیت های هسته ای ایران پس از ۲۰۲۵، سیاست های منطقه ای و برنامه های موشکی تهران.
به گفته این کارشناس مسایل بین المللی، در ادامه همین مذاکرات، صدراعظم آلمان راهی واشنگتن شد. وی قبل از سفرش به آمریکا با یک رسانه صهیونیستی مصاحبه کرده و ضمن حمایت از ادامه برجام گفته من نگرانی‌های گسترده اسرائیل درباره عملکرد و اقدامات ایران را درک می‌کنم. ما در پاسخ به این پرسش با هم اختلاف نظر داریم، اینکه بهترین راه برای متوقف کردن تهران چیست. مرکل هم شبیه مکرون علیرغم حمایت از برجام گفته ما از برنامه موشک‌های بالستیک ایران بسیار نگران هستیم. به همین دلیل هم هست که با انگلیس، فرانسه و ایالات متحده در این مورد گفت وگو داریم.
کارشناس روابط بین الملل در ادامه افزود، رسانه های غربی همزمان با رایزنی کشورهای اروپایی با آمریکا از این روند به عنوان تلاش های اروپا برای نجات برجام یاد می کنند. اما رویکرد آنها برای نجات برجام چیست؟ براساس گزارش روزنامه «وال استریت ژورنال» طبق گفته دیپلماتهای غربی، آمریکایی ها و اروپایی ها در زمینه اصلاح بخش هایی از برجام از جمله بندهای غروب آفتاب و طول مدت توافق به توافقهای اولیه دست یافته‌اند. همچنین خبرگزاری «رویترز» از نزدیک شدن اتحادیه اروپا به توافق برای اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران به بهانه‌های موشکی و منطقه‌ای خبر داد.
به گفته محمودی پیش فرض آنها در انتشار چنین گزارش ها و تحلیل هایی این است که ایران باید برای حفظ برجام یا با تحریم های دوباره اتحادیه اروپا و آمریکا مواجه شود یا اینکه راضی به اصلاح و تغییر بخش هایی از برجام شود. در واقع ماندن آمریکا و حفظ برجام منوط به اصلاح برجام و اعمال تحریم های جدید است.
تحلیلگر مسایل بین المللی ادامه داد: این دقیقا نقطه خطر تحرکات اصلی اروپایی ها در ارتباط با برجام و آینده آن است. آنها بدون اینکه نظر ایران را جویا شوند تنها به دنبال راضی کردن ترامپ هستند و هیچ توجهی به منافع ایران و آنچه در متن برجام وجود دارد نمی کنند و احساس می شود که قصد دارند با بزرگ جلوه دادن مساله راضی کردن ترامپ برای ماندن در برجام، ایران را در عمل انجام شده قرار بدهند که این عملا برجام را از حیز انتفاع می اندازد. اما یک طرف اصلی برجام جمهوری اسلامی ایران است و باید گفت که ادامه حضور آمریکا در برجام بدون اینکه از منافع آن بهره مند شویم با خروج آمریکا از برجام هیچ فرقی ندارد. ایران به درستی با هرگونه تغییر در برجام مخالف است چرا که آن را برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل می داند و همچنین اعمال تحریم های جدید را نقض برجام می داند چرا که اساسا اصل وجودی برجام یعنی انتفاع اقتصادی ایران از این توافق را از بین می‌برد.
محمودی در پایان یادآور شد: می توان گفت با روندی که اتحادیه اروپا در پیش گرفته است ماندن آمریکا در برجام آینده‌ای پر از ابهام را برای توافق هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ به تصویر می کشد. اگر آمریکا بخواهد با ماندن در توافق، مسائل حاشیه‌ای را به ایران تحمیل کند قطعا ایران با ابزارها و راهکارهای در اختیار می تواند به آن پاسخ بدهد. اگر آمریکا از توافق خارج شود نیز کاملا مشخص است که ایران طبق وعده‌هایی که داده خروج فوری از برجام و راه اندازی بخش های تعطیل شده برنامه هسته ای را در پیش خواهد گرفت. باید به طرف اروپایی تفهیم کرد که بهترین راه برای آینده برجام ادامه مسیر کنونی و فشار بر واشنگتن برای اجرای تعهداتش مطابق با برجام است.
- 17
- 2
