تفاوت ترامپ و اوباما در مذاکرات هسته‌ای چیست؟/ چرا نشست آمریکا با کره شمالی به نتیجه نرسید

دونالد ترامپ بعد از نشست دو روزه با رهبر کره شمالی در هانوی تصویر جذابی برای ارائه دادن نداشت. روز پنجشنبه هیات آمریکایی مذاکره با همتایان کره‌ای خود را بدون رسیدن به یک توافق و برنامه روشن برای نشست‌های بعدی میان رهبران دو کشور ترک کردند و ترامپ در پایان جلسه گفت کره شمالی درخواست لغو تحریم‌های آمریکا علیه خود را داشت و او ترجیح داده مذاکرات را ترک کند.

سخنان ترامپ در حالی مطرح شده که کره شمالی تفسیر دیگری از نشست ارائه داده بود. این بدان معنا بود که هر اتفاقی که افتاده باشد، رییس جمهور آمریکا سعی کرده تحولات را مثبت جلوه دهد.

ترامپ به خبرنگاران گفته بود همه امیدوار بودند ما دستاورد بهتری داشته باشیم، اما خروج ما از نشست با توافق برای ادامه کار برای حل مشکلات بسیار سخت میان طرفین بود.

به گزارش رویداد۲۴ ترامپ خود را در مرکز اقدامات دیپلماتیک برای توقف برنامه هسته‌ای کره شمالی و احتمالا پایان دادن به چندین دهه درگیری در شبه جزیره کره قرار داده است. بعد از چندین ماه تحقیر و توهین و تهدید رهبر کره شمالی به آتش و خشم، او ناگهان تغییر رویه داد و سعی کرد با پیونگ یانگ وارد مذاکره شود و امروز به نظر می‌رسد روابط گرمی بین او و آخرین ذره‌های اقتدارگرایی مطلق در جهان به وجود آمده است اما کارشناسان هشدار داده‌اند که هیچ روابط عاطفی گرمی نمی‌تواند آمادگی لازم برای رسیدن به یک توافق را جبران کند.

نشست هانوی در حالی تمام شد که پیش‌بینی‌های ترامپ در مورد آن محقق نشد. او پیش‌تر گفته بود این نشست یا به خوبی نشست قبلی خواهد بود یا بسیار بهتر از آن می‌شود. همین امر تردید‌ها را درباره اینکه آیا دو طرف می‌توانند به یک توافق در سطح دیپلماتیک دست پیدا کنند یا نه افزایش داده است. بدون داشتن پیشرفت دیپلماتیک، برخی گمانه‌زنی‌ها نشان می‌د‌هد ممکن است در جبهه نظامی تنش‌ها افزایش پیدا کند.

سوال اینجاست که مشکل در نشست هانوی از کجا شروع شد؟ تا جایی که اعلام شده مقامات ارشد نزدیک به ترامپ با بر سر روش‌های پیشبرد مسیر دچار مشکل شده‌اند. جان بولتون که نسبت به تعامل با کره شمالی تردید دارد، با استفان بیگون نماینده ارشد ترامپ در امور کره شمالی دچار مشکل شده است.

ریچارد نفیو یکی از مقامات ارشد دولت اوباما در این باره گفته اگر وزیر خارجه، مشاور امنیت ملی و نماینده ویژه آماده مذاکره نباشند و رییس جمهور با آن‌ها همساز نباشد؛ نشست به نتیجه نخواهد رسید.

نفیو در جریان مذاکرات هسته‌ای یکی از شخصیت‌های کلیدی بود. او در دولت اوباما خدمت کرده و از کارشناسان ارشد امور تحریم‌ها در تیم مذاکره کننده آمریکایی بوده که در به نتیجه رسیدن توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ نقش مهمی داشته است. ترامپ بار‌ها توافق هسته‌ای را احمقانه خوانده و برداشتن همه تحریم‌ها علیه ایران را یک اشتباه ساده لوحانه خوانده است.

اما نفیو و دیگر اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای با ایران، سال‌ها بر دستاوردهایشان در برجام پافشاری کرده‌اند. اظهارات آن‌ها درباره کارآمدی برجام به تایید جامعه اطلاعاتی آمریکا و دیدبان سازمان ملل نیز رسیده است. آن‌ها معتقدند دستاورد‌های آن‌ها با ادعا‌هایی که ترامپ در مورد دستاوردهایش با کره شمالی دارد، فرق می‌کند.

نفیو در این‌باره گفته تفاوت این دو نمی‌تواند از این شدیدتر باشد. ما ماه‌ها وقت گذاشتیم و زمانی که هنوز مذاکره شروع نشده بود همه گزینه‌ها را بررسی کردیم و با شرکایمان کار کردیم تا مطمئن شویم که همه چیز محاسبه شده و همه ما یک چیز می‌خواهیم. ما با این بلوغ وارد مذاکره شدیم.

در مورد کره شمالی هنوز حلقه اطراف رییس جمهور بر سر نحوه خلع سلاح هم به نتیجه نرسیده‌اند. در حالی که اوباما چندین دور مذاکره را با طرف‌های اروپایی و مقامات ایرانی انجام داد، ترامپ شخصا به کیم جونگ اون یک نشست تئاتری برگزار کرد. بعد از نشست اول ترامپ معلوم شد پیونگ یانگ به طور محرمانه انبار‌های هسته‌ای دارد.

فقدان آمادگی استراتژیک در تیم ترامپ و شخص او به دردسری برای شرکای کلیدی آمریکا در منطقه یعنی ژاپن و کره جنوبی تبدیل شده است.

به گفته جاشوآ استنتون یکی از کارشناسان امور کره در آمریکا، سندی که توسط ترامپ و کیم در سنگاپور به امضا رسید، سند بی‌ارزشی بوده است؛ این در حالی است که توافق هسته‌ای نشان داد که برجام چه میزان شفاف و دقیق بوده است.

او معتقد است توافق هسته‌ای بی شک امتیازی‌هایی را برای آمریکا به ارمغان آورد. این توافق انبار‌های اورانیوم غنی شده ایران را از دسترس آن‌ها خارج کرد حتی اگر مسیر رسیدن ایران به بمب اتم را مسدود نکرده باشد.

به گزارش رویداد۲۴ مخالفان توافق هسته‌ای از جمله ترامپ معتقدند که برجام هیچ کاری برای کاهش رفتار‌های ایران در منطقه نداشته، اما دولت ترامپ تا امروز هیچ حرکتی برای اقدامات مشکل‌آفرین کره شمالی در منطقه نکرده است. از فروش سلاح‌های شیمیایی به کشور‌های خاورمیانه گرفته تا بسیاری از فرآیند‌های دیپلماتیک کره شمالی در خارج از کشور.

سوزان رایس مشاور سابق امنیت ملی دولت اوباما گفته همه ما موافقیم که در یک جهان ایده‌آل ما نه تنها باید تهدید هسته‌ای بلکه همه تهدید‌ها را مد نظر قرار دهیم اما این هدف مذاکره ما با تهران نبوده است.

او می‌گوید در عوض آمریکا و متحدانش تصمیم گرفتند که به طور دقیق و عملگرایانه برخی تهدیهای موجود را پای میز مذاکره حل کنند. به گفته رایس یک توافق فرضی در آینده با کره شمالی حتی بخش کوچکی از آنچه ما با ایرانی‌ها به آن دست پیدا کردیم را نخواهد داشت.

در بهترین حالت توافق کره شمالی چیزی شبیه به توافق هسته‌ای خواهد بود، اما قطعا دستاورد بهتری نخواهد داشت.