شروط «جو بایدن» برای بازگشت آمریکا به برجام

جو بایدن مطرح‌ترین نامزد حزب دموکرات آمریکا برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده این کشور در تازه‌ترین نطق‌ انتخاباتی خود از بازگشت مشروط ایالات متحده به برجام در صورت پیروزی در انتخابات سخن گفت و اولین شرط بازگشت آمریکا به برجام را پایبندی دوباره ایران به این توافق‌نامه هسته‌ای عنوان کرده است.

او همچنین به طرفداران خود وعده داده که با همکاری متحدان آمریکا نسبت به تقویت و گسترش برجام اقدام خواهد کرد. در واقع او با اشاره تلویحی به کافی نبودن ابعاد فعلی برجام تاکید کرده که همزمان باید به طور موثرتری ایران را به عقب‌نشینی از اقدامات بی‌ثبات کننده در منطقه وادار کرد، اقداماتی که به گفته بایدن در چارچوب توافق هسته‌ای، انجام آنها از سوی آمریکا و متحدانش مجاز شده بود. این اظهارات در حالی بیان شده که ایران با وجود تاکید بر این امر که کاهش تعهدات این کشور در قبال برجام برگشت پذیر است، بارها اعلام کرده که با توسعه ابعاد برجام و افزودن ضمیمه به آن مخالف است و در خصوص سایر موارد از جمله برنامه موشکی نیز حاضر به مذاکره با غرب نیست.

دونالد ترامپ، اردیبهشت‌ماه سال گذشته و به دلیل آن چه که برجام را «بدترین توافق تاریخ» لقب داد، آمریکا را به طور یک‌جانبه از این توافق خارج کرد و تحریم‌های اقتصادی دولت اوباما علیه جمهوری اسلامی را احیاء کرد. پیشتر امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز از لزوم افزون ضمائمی به برجام برای تکمیل آن سخن گفته بود و تاکید کرده بود که باید در مورد برنامه موشکی ایران، اقدامات این کشور در منطقه و نیز تضمین بلندمدت عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای مذاکرات و توافق‌های مکملی با ایران صورت گیرد، پیشنهادی که از سوی ایران رد شد. بایدن که مطابق نتایج آخرین نظرسنجی‌ها به جایگاه پرطرفدارترین نامزد حزب دموکرات صعود کرده، در دولت اوباما، معاون رئیس‌جمهوری بود و از سناتورهای باسابقه مجلس سنای آمریکا به شمار می‌رود که حدود ۴ سال رئیس کمیته سیاست خارجی این مجلس را عهده‌دار بوده است.

او با اعتراف تلویحی به ناکافی بودن برجام برای تضمین خواسته‌های آمریکا و متحدانش از ایران نسبت به خروج ترامپ از این توافق انتقاد کرد و آن را مایه بی‌اعتباری آمریکا در عرصه دیپلماسی قلمداد کرد. جان کری، وزیر خارجه دولت اوباما و از چهره‌های موثر در شکل‌گیری توافق هسته‌ای با ایران نیز چندی پیش گفته بود، ترامپ قبل از خروج از برجام باید پیشنهاد مذاکره در خصوص برنامه موشکی و منطقه‌ای ایران را ارائه می‌کرد و پس از رد آن توسط این کشور از برجام خارج می‌شد. بر این اساس به نظر می‌رسد در صورت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات سال آتی نیز احیای کامل برجام مستلزم پذیرش توقف برنامه موشکی و اقدامات منطقه‌ای از سوی ایران و افزودن ضمائمی به این توافق باشد.