مقتدی صدر روزهای شلوغ و پرکاری را سپری می‌کند؛ مسئله تشکیل دولت آتی عراق به نظر پای او را به کشورهای منطقه نیز باز کرده است. به نظر می‌رسد او برای مشخص‌کردن مسیر سیاسی عراق، فقط به رایزنی با بازیگران داخلی بسنده نکرده است. شیخ صباح الاحمد‌الصباح روز سه‌شنبه میزبان مقتدی صدر بود که بعد از پیروزی در انتخابات پارلمانی عراق، به چهره‌ای بیش‌از‌پیش بانفوذ در سپهر سیاسی این کشور بدل شده است.
هرچند صدر در سفری غیرمترقبه عازم کویت شده، اما طبق اعلام دفتر او، این سفر بنا بر درخواست رسمی مقامات کویتی صورت گرفته است. خالد جارالله، معاون وزیر خارجه کویت، نیز روز گذشته با اعلام اینکه سفر صدر به دعوت شیخ صباح صورت گرفته است، این موضوع را تأیید کرد. معاون وزیر خارجه کویت هدف از این سفر را تقویت روابط دو کشور و همچنین بررسی اوضاع عراق بعد از انتخابات پارلمانی این کشور عنوان کرد. بر اساس بیانیه دفتر صدر، او در این دیدار شیخ صباح را در جریان دیدگاه خود برای تشکیل دولت جدید در عراق قرار داده است. صدر در این دیدار، وعده تشکیل دولتی میهن‌پرستانه را داده که حقوق تمام اقلیت‌ها در آن تضمین شود.
هرچند صدر نمی‌تواند به‌تنهایی دولت تشکیل دهد، اما پیروزی او در این انتخابات باعث می‌شود بتواند نقشی تعیین‌کننده در انتخاب نخست‌وزیر عراق ایفا کند. به گزارش «شرق‌الاوسط» و به نقل از یک مقام آگاه، این دیدار با هدف برطرف‌کردن اختلافات میان عراق و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صورت می‌گیرد که بعد از حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۰، بر روابط دو کشور سایه انداخته بود.
در سال ۱۹۹۰، صدام‌حسین کویت را به سرقت نفت عراق متهم کرد و همین مسئله را بهانه‌ای برای حمله به این کشور قرار داد. این در حالی است که طبق اعلام برخی منابع عراقی، تصمیم برای حمله به کویت از چند ماه قبل از آن گرفته شده بود. در دو روز با در‌هم‌شکسته‌شدن مقاومت نیروهای مسلح کویت، این کشور به‌عنوان نوزدهمین استان به عراق الحاق شد. با‌این‌حال، طولی نکشید که این کشور به دست نیروهای ائتلاف آزاد شد.
هرچند این مسئله همواره بر روابط دو کشور سایه انداخته است، اما از زمان سقوط رژیم بعث در عراق، روابط دو کشور رو به بهبود گذاشته است. حیدرالعبادی نیز در سال ۲۰۱۷ در سفری به کویت، از عزم خود برای توسعه روابط با این کشور خبر داده بود. مقتدی صدر سال گذشته نیز در سفری تاریخی به عربستان، با محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور، دیدار کرده بود. این دیدار در شرایطی صورت گرفت که صدر در ۱۱ سال قبل از آن، هیچ‌گاه به عربستان سفر نکرده بود.
او در آگوست نیز در راستای تقویت مناسبات با کشورهای عربی، به امارات متحده عربی سفر کرد. با این پیشینه، به نظر می‌رسد سفر صدر به کویت نیز حاوی این پیام برای کشورهای عرب خلیج‌فارس است که عراق خواهان بازیابی و تقویت وجهه عربی خود است. در سال‌های اخیر، تسلط شیعیان بر سیاست عراق باعث شده بود این کشور از نگاه کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس، حکم کشوری را پیدا کند که در منطقه بیشتر در زمین ایران بازی می‌کند. به نظر می‌رسد در میان روحانیون شیعه عراقی، صدر می‌کوشد با نزدیکی به کشورهای عربی منطقه، موازنه‌ای میان ایران و اعراب در عراق ایجاد کند. او روز سه‌شنبه با تأکید بر نقش‌نداشتن ایران یا ایالات متحده در تشکیل دولت جدید، ابراز امیدواری کرد دغدغه‌های ایران درباره منافعش، با امور عراق مداخله پیدا نکند. همچنین، به نظر می‌رسد آمریکا نیز سیاست نزدیکی بغداد- ریاض را دنبال می‌کند؛
زیرا از یک سو، دامنه تحرک ایران را در منطقه مهار می‌کند و از سوی دیگر، می‌تواند بار هزینه بازسازی عراق را از دوش خود برداشته و به عربستان محول کند. بدون تردید، ایجاد محور سعودی-عراقی می‌تواند از اساس منطقه را دستخوش تحول کند. خود عربستان سعودی نیز همواره از قدرت‌گیری احزاب سیاسی شیعه در عراق بیمناک بوده است.
در این میان، به نظر می‌رسد سقوط داعش و نیاز مبرم عراق به بازسازی که هزینه‌های سنگینی را به دولت این کشور تحمیل می‌کند، بهانه کافی را به دو طرف برای کنارگذاشتن اختلافات داده است. از آن جایی که عربستان همواره در میان کشورهای خلیج‌فارس نقش رهبری را داشته است، چراغ سبز ریاض به بغداد، پالسی را به دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس برای نزدیکی به عراق ارسال می‌کند. از دیگر سو، در شرایطی که پنج کشور عربی به رهبری عربستان وارد تقابلی اقتصادی و دیپلماتیک با قطر شده‌اند، عراق می‌تواند حکم جایگزینی برای قطر را داشته باشد.
البته برخی مواضع صدر در ماه‌های گذشته نیز به نظر همسو با خواست‌ها و منافع کشورهای عربی است. برای نمونه، صدر سال گذشته از بشار اسد، رئیس‌جمهوري سوریه، خواست در راستای جلوگیری از خونریزی‌های بیشتر، با گرفتن یک تصمیم تاریخی و قهرمانانه، از قدرت کنار برود. علاوه بر این، صدر بعد از پایان کار داعش در عراق، خواستار انحلال حشدالشعبی شده بود.
- 9
- 5
