درمورد اجلاس داووس و تاریخچه ی آن بیشتر بدانید!

اجلاس داووس ساختاری غیر دولتی دارد و با حمایت حدود هزار شرکت بزرگ جهان تشکیل شده است

اجلاس داووس

داووس نام تفرجگاهی کوهستانی در سوئیس است که از ۵ دهه قبل به میزبان سالانه مجمع جهانی اقتصاد بدل شده است. اجلاس داووس ساختاری غیر دولتی دارد و با حمایت حدود هزار شرکت بزرگ جهان تشکیل شده و در جریان برگزاری آن موثرترین افراد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جهان گردهم می آیند و ضمن بررسی بحران های جاری جهان، سعی می کنند تا برای بهبود اوضاع و اصلاح روندها طرحی نو دراندازند.

پیشینه اجلاس داووس

مجمع جهانی اقتصاد برای نخستین بار در ژانویه سال ۱۹۷۱ و در شهر داووس توسط کلاوس شواب به عنوان جایی برای تجمع رهبران اقتصادی و سرمایه داران اروپایی راه اندازی شد. شواب که در آن زمان در دانشگاه ژنو تدریس میکرد، داووس را برای جمع شدن اقتصاددانان، سیاستمداران، صاحبان سرمایه، نظریه پردازان و هنرمندان انتخاب کرد. ایدهٔ اصلی اجلاس داووس این بود که این افراد در یکجا جمع شوند تا دربارهٔ مسائل روزِ اروپا تبادل نظر کنند. او سپس «مجمع مدیریت اروپا» که یک سازمان غیرانتفاعی بود را در ژنو راه اندازی کرد و با کمک این مجمع، سران تجاری و صنعتی اروپا را هر ساله در ماه ژانویه به داووس فرا می خواند. سپس برگزاری جلسات منطقه ای در کشورهای مختلف دنیا پس از برگزاری اجلاس سالانه داووس به برنامهٔ کاریِ این مجمع افزوده شد.

اجلاس داووس در ژانویه سال ۱۹۷۱ توسط کلاوس شواب راه اندازی شد

رویدادهای سال ۱۹۷۳ میلادی — از جمله جنگ یوم کیپور و از هم پاشیدن سیستم برتن وودز — باعث شد که اجلاس داووس به جای تمرکز بر مسائل مدیریتی، نگاه خود را به مشکلات سیاسی و اقتصادی روز معطوف کند و یک سال بعد، برای اولین بار رهبران سیاسی جهان هم به داووس دعوت شدند. از سال ۱۹۷۹ مجمع مدیریت جهانی انتشار گزارش رقابت اقتصادی جهانی را نیز بر عهده گرفت ولی در سال ۱۹۸۷ «مجمع مدیریت اروپا» به «مجمع اقتصاد جهانی» تغییر نام داد و با توسعۀ حوزۀ کاریِ خود سعی کرد اختلافات و معضلات جهانی را با ایجاد یک پلتفُرم بین المللی حل کند.

اهمیت اجلاس داووس

در مورد اهمیت اجلاس داووس اتفاق نظر وجود ندارد. منتقدان مجمع جهانی اقتصاد، با اشاره به نتایج محدود چنین نشستی در سالیان قبل نسبت به اهمیت برگزاری آن ابراز شک می کنند. این در حالیست که به عقیده کلاوس شواب، بنیانگذار این نشست، اهمیت این اجلاس در ایجاد امکان دیالوگ بین رهبران و نمایندگان اقتصادی و کنشگران مدنی و دانشمندان است. وی می گوید برگزاری این اجلاس تضمینی برای ایجاد جهانی بهتر نیست، ولی حداقل امکانی برای بهتر کردن جهان است.

حضور مقامات ایرانی در اجلاس داووس بطور رسمی از سال ۲۰۰۴ شروع شد

شرکا و اعضای اجلاس داووس چه کسانی هستند؟

اعضای اجلاس داووس یک گروه ۱۰۰ نفره چند ملیتی بزرگ مثل گروه آ ب ب، نستله، بارکلیز، کردیت سوئیس، دیلویت، دویچه بانک و گوگل هستند که علاوه بر شرکت در تصمیم گیری ها، بخش اعظم بودجه مورد نیاز مجمع را فراهم می کنند. نمایندگان دولت ها و افرادی مانند مشاهیر، روزنامه نگاران، رهبران مذهبی و فعالان نیز به داووس دعوت می شوند.

چرا جلسه سالانه داووس از چنین شهرتی برخوردار است؟

اجلاس داووس ۳ هزار رهبر سیاسی، تجاری، اجتماعی، علمی و رسانه ای را از بیش از ۱۱۰ کشور جهان برای بحث در خصوص مناسب ترین موضوعات در دستور کار جهانی گرد هم می آورد. در واقع مجمع جهانی اقتصاد خود را متعهد به «بهبود جهان» می داند. طی آنکه تنها ۲۴ درصد شرکت کنندگان، زن هستند.

دلایل انتقاد از اجلاس داووس چیست؟

منتقدان مجمع جهانی اقتصاد این نشست را "کلوپ بازرگانان ثروتمند" می دانند که اهداف خوبی دارد ولی صرفا به علایق خود اهمیت می دهد و در داووس به صورت خصوصی فعالیت می کند. بعضی از منتقدان، اجلاس داووس را مروج جهانی شدن می دانند که به گفته آن ها باعث افزایش فقر شده و محیط زیست را نابود کرده است.

نقش آفرینی های بین المللی

در سال ۱۹۸۸ میلادی رهبران ترکیه و یونان «بیانیه داووس» را برای جلوگیری از جنگ امضا کردند. یک سال بعد، نخستین دیدار سیاستمداران دو کشورِ کره در سطح وزیران در همین شهر برگزار شد. در همان سال، نخستین صحبت ها در مورد اتحاد آلمان شرقی و غربی هم در اجلاس داووس صورت گرفت. در سال ۱۹۹۴ میلادی، یک بارِ دیگر داووس میزبان چهره هایی بود که کمتر در کنار هم دیده می شدند. در آن سال یاسر عرفات (رهبر سازمان آزادی بخش فلسطین) و شیمون پرز (وزیر امور خارجۀ وقت اسرائیل) به توافق اولیه دربارۀ غزه و اریحا دست پیدا کردند.

ایدهٔ اجلاس داووس این بود که افراد مشهور در یکجا جمع شوند و دربارهٔ مسائل روزِ اروپا تبادل نظر کنند

البته رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در اجلاس داووس در سال ۲۰۰۹ میلادی صحنه ای فراموش نشدنی بوجود آورد. اردوغان در آن هنگام نخست وزیر ترکیه بود و در میانۀ جلسه صحبت با شیمون پرز، رئیس جمهوری وقت اسرائیل، اجلاس را ترک کرد و گفت: گُمان نمی کند دیگر پا به این اجلاس بگذارد.

در سال های گذشته و با شدت گرفتن بحران اقتصادی در اروپا، اجلاس داووس یک بار دیگر سَمت و سوی اقتصادی بیشتری گرفت و بیش از قبل بر مشکلات اقتصادی و تجاری دنیای غرب متمرکز شد، چنان که موضوع اصلی اجلاس داووس در سال ۲۰۱۵ میلادی هم به این اتفاق ها اختصاص داشت.

کارنامه حضور ایران در اجلاس داووس

حضور مقامات ایرانی در اجلاس داووس بطور رسمی از سال ۲۰۰۴ و با سفر سیدمحمد خاتمی به کشور سوئیس آغاز شد. در آن زمان ایران بعنوان بانی نظریه گفتگوی تمدن ها در دنیا مشهور بود و غرب نیز علاقمند به حضور خاتمی در این اجلاس و معرفی این اندیشه از طرف یک کشور اسلامی بود.

گرچه در دوران ریاست جمهوری کریم خان زند، او در هیچ کدام از اجلاس های داووس حضور نیافت اما در سال ۱۳۸۶ مجتبی ثمره هاشمی مشاور ارشد احمدی نژاد در اجلاس داووس حضور یافت که البته مهم ترین مسأله ای که در این سفر مطرح شده بود بحث غنی سازی و فعالیت های هسته ای ایران بود. در سال ۱۳۸۸ نیز منوچهر متکی وزیر وقت امور خارجه ایران در اجلاس داووس شرکت کرد و در دیدارهای گوناگون خود بر ضرورت حل و فصل موضوع فعالیت های صلح آمیز هسته ای و حق ایران برای ادامه آن تأکید کرد. سفر مقامات ایرانی به داووس در دولت یازدهم نیز ادامه یافت و محور اصلی گفتگوهای آنها مسائل هسته ای ایران بود.

اجلاس داووس، محلی برای نشان دادن اعتراض به سیاست‌های دولتمردان به‌شمار می‌رود

گردآوری: بخش سیاست سرپوش