جستجو برای حیات هوشمند و موجوداتی از کرات دیگر، یکی از آرزوهای دیرینه بشر به شمار می‌رود. همه ما، یک تصور ذهنی را از شکل ظاهری موجودات فضایی داریم. ما انسان‌ها، ساکنین محله‌ای کوچک در نقطه‌ای آبی‌رنگ از فضای بی‌کران هستیم و در قرن‌های متعدد، بارها از خود پرسیده‌ایم: چرا ما در دنیا هستیم؟ آیا انسان تنها موجود هوشمند در عالم است؟
تا زمانی که علم و دستاوردهای بشر برای سفر به منظومه‌های همسایه کافی نیست، باید بر تصورات و خیال‌پردازی‌های خود تکیه کند. اما به لطف متخصصان زیست‌شناسی تکاملی، ما می‌توانیم حیات بیگانه و شکل ظاهری موجودات فضایی را حدس بزنیم!
محققان از دانشگاه آکسفورد (University of Oxford)، تصمیم گرفتند که با بهره‌گیری از نظریه تکامل و قوانین انتخاب طبیعی، گونه‌های احتمالی در سیارات فرازمینی را حدس بزنند.
سم لوین (Sam Levin) به عنوان یکی از محققان این مقاله می‌گوید: رویکردهای گذشته در زمینه شناسایی گونه‌های موجودات فرازمینی ، تا حد بسیاری بر قوانین فیزیک و مقایسه آن‌ها با شرایط زمین صورت گرفته است. در واقع نمی‌توان با تصورات فعلی خود از دنیای شیمی، زمین‌شناسی و فیزیک، در مورد موجوداتی ناشناس پیش‌داوری کرد! به منظور پیش‌بینی شکل ظاهری موجودات فضایی، باید بر پروسه‌های انتخاب طبیعی و مفهوم نظریه تکامل تمرکز کرد.
این یک رویکرد مفید است؛ چرا که نحوه حیات بیگانگان را با شرایط بسیار متفاوت‌تری نسبت به زمین پیش‌بینی می‌کند. این احتمال وجود دارد که بیگانگان به زندگی ماشینی روی آورده و فاقد DNA باشند و حتی به جای اکسیژن، نیتروژن تنفس کنند!
محققان بر این باورند که به منظور پیش‌بینی شکل ظاهری موجودات فضایی و نحوه زندگی بیگانگان، باید تمامی شواهد مربوط به جهان‌های بیگانه را با دقت زیر ذره‌بین قرار دارد؛ زیرا وقوع هر تغییر کلیدی در این سیارات، می‌تواند جرقه‌ای برای ظهور نسل تازه‌ای از موجودات فرازمینی باشد.
به عنوان مثال یکی از مهمترین شواهد لازم برای شکل‌گیری تمدن هوشمند بر روی سیاره ما، مسیرهای تکاملی و انتشار عظیم مواد مغذی است. بر روی زمین، این رویدادها سبب شکل‌گیری مسیر زندگی شده‌اند. ادغام سلول‌ها برای تشکیل مشارکت‌های قابل توجه و تقسیم‌های سلولی از جمله این رویدادهای مهم و قابل توجه به شمار می‌روند.
محققان بر این باورند که شرایط برای بیوسفر سیارات فرازمینی، می‌تواند تا حد بسیاری متفاوت با درک امروزی ما باشد. پیش‌بینی این مراحل پیچیده، ممکن است اطلاعات چندانی از جزئیات ماجرا را مشخص نکند. اما با استفاده از همین رویکرد، می‌توان شکل ظاهری موجودات فضایی و ساختار حیات آنان را تا حد بسیاری مشخص ساخت.
به عنوان مثال، ما می‌توانیم از با استفاده از این روش، سیاراتی با اشکال ابتدایی حیات را از نمونه‌های هوشمند آنان متمایز کرده و به دنبال راهکاری جهت برقراری ارتباط با آن‌ها باشیم. سم لوین در این باره می‌گوید: هنوز نمی‌توان گفت که بیگانگان بر روی ۲ پای خود قدم می‌زنند و یا اینکه چشمان آنان چه رنگی است! ولی ما معتقدیم که استفاده از نظریه تکامل، ابزاری مفید برای فهم بهتر شکل ظاهری موجودات فضایی و اشکال گوناگون حیات است.
استفاده از این راهکار، یک تمرین مفید در بررسی حیات احتمالی موجودات فضایی است. چیزی که از تکامل بر روی زمین یاد گرفته‌ایم، به ما نشان می‌دهد که احتمال توسعه نظریه تکامل در سایر جهان‌ها نیز وجود دارد.
حتی می‌توان گفت که این ویژگی، باید به عنوان اساس شکل‌گیری حیات در جهان‌های بیگانه مورد بررسی قرار گیرد.به عنوان مثال، اگر روزی بشر موفق به کشف حیات بیگانه در دنیایی دیگر شد، احتمالا تکامل داروین نقش به سزایی را در این روند داشته است.
تفکر به این شیوه از تکامل فرازمینی ، مفهوم تازه‌ای را پیش روی ما می‌گذارد که بر مبنای آن، ممکن است نژاد بیگانگان تنها به ماهیانی قرمز رنگ در اقیانوس‌ها و دریاها خلاصه شود! بدین ترتیب، نباید انتظار داشت که موجودات فضایی، حتما نژادهایی هوشمند همانند ما باشند.
سم لوین در این باره اظهار کرد: در هر سطح از حیات، مکانیسم‌هایی برای از بین بردن تضادها، حفظ همکاری و حفظ عملکرد ارگانیزم وجود دارد. ما حتی می‌توانیم نمونه‌هایی از این مکانیسم‌ها را به عنوان طرح‌های پیشنهادی، ارائه کنیم.
این مقاله پژوهشی، ممکن است که همانند برخی دیگر از مطالعات، طرحی انقلابی را ارائه نکند. اما همواره باید به خاطر داشت که «تکامل» به عنوان یک پارامتر کیفیت در زندگی نقش‌آفرینی می‌کند. با استفاده از این مفهوم، می‌توان انتظار داشت که در نقطه‌ای از کیهان و در یک سیاره فرازمینی، حیاتی بیگانه شروع به شکل‌گیری کند.
با بهره‌گیری از این دسته از یافته‌ها، می‌توان برخی از طرح‌های مقدماتی را برای گونه‌های بیگانه نیز ارائه کرد؛ بدون آنکه حتی لازم باشد بر سیارات دور دست قدم بگذاریم!
دانشمندان امیدوارند که در آینده‌ای نزدیک، بتوانند یافته‌های خود پیرامون این مفهوم را توسعه داده و برآورد نسبتا دقیقی را از حیات بیگانه ارائه کنند.
- 20
- 6
